Ιμέρα ή Ημέρα

<head ><meta HTTP-EQUIV=Content-Type CONTENT="text/html; charset=utf-8"><html><head><meta HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=utf-8"><title>Ιμέρα ή Ημέρα</title></head><table width=100%><td width=100% valign=top><p><b>Ιμέρα ή Ημέρα</b><p>Δημιουργός: Άγγελος Αραβαντινός<p><i> Δεύτερο ταξίδι στις ατραπούς της γλώσσας...</i><p>Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info<p>Δεύτερο ταξίδι λοιπόν και μεταφερόμαστε νοητά κάποιες χιλιετηρίδες πίσω. Βρισκόμαστε σ’ ένα δωμάτιο που στη μέση έχει μια στρογγυλή τράπεζα και γύρω απ’ αυτήν κάθονται ο μεγάλος φιλόσοφος Σωκράτης, ο Κρατύλος οπαδός της Ηρακλείτειας θεωρίας της ροής και ο Ερμογένης Αθηναίος, μέλος του Σωκρατικού Κύκλου. Σε μια γωνιά του δωματίου, με τεντωμένα τα αυτιά και οξυμένες τις αισθήσεις βρίσκεται καθισμένος ο Πλάτωνας και καταγράφει τη συζήτηση. Ο μεν Κρατύλος πιστεύει ότι τα ονόματα που έχουν δοθεί για τις έννοιες και τα πράγματα έχουν μια «φυσική ορθότητα», δηλ. μεταξύ ονόματος και του πράγματος που αντιστοιχεί στο όνομα υπάρχει απόλυτη σύνδεση, έτσι ώστε με την λέξη να αποδίδεται και η φύση του πράγματος, ο δε Ερμογένης αντίθετα θεωρεί ότι δεν υπάρχει καμιά τέτοια σύνδεση, αλλά ότι η απόδοση ονομάτων στα πράγματα είναι ένα είδος «σύμβασης» μεταξύ των ανθρώπων, ώστε τα ονόματα να εκφράζουν μια βούληση. Ο διάλογος περί της ορθότητος των ονομάτων έχει φουντώσει :<br />
<br />
Σωκράτης : Για παράδειγμα, οι πιο αρχαίοι έλεγαν την ημέρα «ιμέρα», άλλοι «εμέρα», ενώ οι τωρινοί «ημέρα».<br />
Ερμογένης : Έτσι είναι.<br />
Σωκράτης : Γνωρίζεις ότι μόνο το αρχαίο όνομα φανερώνει τη σκέψη του ονοματοθέτη; Επειδή το φως ερχόταν από το σκοτάδι, στους ανθρώπους που ήταν χαρούμενοι και «ιμείρουσιν» (το ποθούσαν), για τον λόγο τούτο την ονόμασαν «ιμέρα».<br />
Ερμογένης : Έτσι φαίνεται.<br />
Σωκράτης : Τώρα όμως, τροποποιημένο όπως είναι, δεν μπορείς να καταλάβεις τι πάει να πει «ημέρα». Πολλοί μάλιστα νομίζουν πως η ημέρα κάνει τα πάντα «ήμερα» και πως από τούτο πήρε το όνομά της.<br />
Ερμογένης : Συμφωνώ.<br />
<br />
«Ιμέρα» λοιπόν μας πληροφορεί ο Σωκράτης, διότι ποθούσαν το φως που ξεπηδάει θριαμβευτικά μέσα από το σκοτάδι… Το φως είναι μια εικόνα και μια ιδέα που απασχόλησε ζωηρά όλους τους μεγάλους Έλληνες ποιητές (από τον Όμηρο μέχρι τον Ελύτη), τους στοχαστές και τους φιλοσόφους,.<br />
«Εν δε φάει και όλεσσον» δηλ. «Στο φως και ας χαθούμε», κραύγασε δυνατά ο Αίαντας, όταν ο Δίας σκόρπισε καταχνιά στο πολεμικό πεδίο, την ώρα που οι Αχαιοί μάχονταν για να πάρουν το νεκρό σώμα του Πατρόκλου. Δεν ήθελαν καθόλου το σκοτάδι, αγαπούσαν το φως και προτιμούσαν να πεθάνουν λουσμένοι απ’ αυτό!<br />
Σήμερα μας έχει απομείνει η λέξη «Ίμερος» που την συναντάμε κυρίως σε λογοτεχνικά κείμενα και σημαίνει τον πόθο, την λαχτάρα και ιδιαίτερα την ερωτική επιθυμία.<br />
Δεν ξέρω ποια είναι η άποψή σας, πάντως εγώ συντάσσομαι με εκείνη του Κρατύλου που πίστευε ότι η γνώση των ονομάτων συνδέεται με την γνώση της πραγματικότητας.<br />
Εδώ τελειώνει και το δεύτερο ταξίδι στους μαγικούς λαβυρίνθους της γλώσσας τούτη τη φορά… Αποχαιρετούμε λοιπόν την ημέρα μια και ο ήλιος δύει σιγά σιγά, ξεκουράζουμε πνεύμα και σώμα όσο διαρκεί η νύχτα και με λαχτάρα και πόθο περιμένουμε την χαραυγή της καινούργιας ιμέρας, ώστε να ξεκινήσουμε για το επόμενο ταξίδι μας…<p>Δημοσίευση στο stixoi.info: 26-05-2010</td><td valign=top></td></table><br />