Οκτώ μέρες αργότερα, στη Νίκαια,
στο Νότο, γυρνούσε για τον Αμπέλ Γκανς
το φιλμ «Κατηγορώ»·

όπου οι νεκροί ανασταίνονται,
σπασμένοι, απ΄τη λάσπη
και επιστρέφουν στα χωριά
να δούνε, εν χορώ, αν τζάμπα
λιώσανε στα χαρακώματα,
αν τζάμπα τόση βία. Μάζεψε ο Μπλαιζ
πολλούς για κείνη την ταινία.
Τους έβαλε να τραγουδούν
ένα σκοπό ελβετικό,
που πάει κάπως έτσι:
«Σαν γύρισε απ΄τον πόλεμο
στο σπίτι ο Ζαν Ρενώ,

με τα έντερα στα χέρια…»
Κι οι επιζώντες έπαιζαν
τους ρόλους των νεκρών.
«Σπασμένες μούρες» λέγονταν
γιατί ήσανε κομμάτια.
Τους έβαλε ο Γκανς
εμπρός απ΄το φακό,
να τριγυρνούν και να ρωτούν,
καμένοι και μισοί,
αν μάθανε οι ζωντανοί
να ζουν μετά τον πόλεμο.
Και κάθε τόσο ο Σεντράρ,

με το κομμένο χέρι
μπροστάρης εμφανίζονταν
στο απόκοσμο ασκέρι, ωσάν το φάντασμα
του φίλου του Γκιγιώμ
στου Μονπρνάς το χώμα. Κι έτσι
έχουν μείνει οι νεκροί
να τραγουδούν ακόμα – ο ένας
από το πανί, ο άλλος στα βιβλία
απ΄το αυτοκινητάκι του Ρουβέρ·
την τελευταία νύχτα
της Ευρώπης
και του Απολλιναίρ.