Χιλιάδων χρόνων ιστορία, γιαγιά Φεβρωνία.
Τρεις χιλιάδες χρόνια μόνο
τα χαραγμένα στο χνάρι του χρόνου
πάνω στις λαξευμένες πέτρες της Τρωάδας,
στο ταλαίπωρο μέταλλο των νομισμάτων,
στο παιχνίδι του έγγονα,
στο χορό και το τραγούδι των πατριωτών,
στο μεταξωτό μαντίλι των κοριτσιών,
στη σιωπή των λουλουδιών του πανάρχαιου τάφου.
Πώς να τα μαζέψεις μέσα σ’ ένα μπόγο;
Τι πρώτα να μαζέψεις μέσ’ στο βουητό του ξεριζωμού;
Δεν μάζεψες τίποτα, γιαγιά Φεβρωνία.
Τ’ άφησες εκεί.
'Κείνη τη μέρα την καλοκαιριάτικη, την ερωτική.
Δεν είχες μάτια να `δεις εκείνο το πρωινό
τον διψασμένο βασιλικό στο παραθύρι,
την σβησμένη φλόγα στο καντήλι,
το χάδι του ήλιου στα γλυκά χρώματα του κήπου.
Ακριβώς ο ήλιος όταν έβγαινε πάνω από τη Βήγα,
ήρθαν πρώτα στο σπίτι της θειάς της Σμαραγδής
πέντ’ έξι άτακτοι με τσαπράζια.
Ανάμεσά τους η δέσποινα αναγνώρισε τον Μπάΐαντιν,
το ορφανό που μαζέψατε στο σπιτικό σας για παραγιό
κι έτρωγε κι έπινε. Ήταν Κούρδος.
"Στην άκρη γκιαούρ", ούρλιαξε,
"σεισμός να γίνει, ο Θεός να κατεβεί,
τίποτε δε σας σώζει αυτή τη στιγμή".
Πήραν μαζί τους τον Αμπατζή Πέτρο, τον άντρα σου
και πιο κάτω πέταξαν το κεφάλι του
στο σκαλάκι του εμποροραφείου του.
Άρπαξες τότε τις τέσσερες κόρες σου
και βρέθηκες μέσα σ’ ένα σαπιοκάικο,
που σας έβγαλε στο Ντεντέ Αγάτς.
Εκεί σας τάισαν και σας πότισαν τρεις μέρες.
"Κάθε μέρα που περνάει
πρέπει να ξεχνάτε και χίλια χρόνια
από τον χορό της ιστορίας", είπαν το πρώτο πρωινό.
Ήταν μαζί σου πολλοί συγγενείς και πατριώτες.
Πολλά θηλυκά, λιγοστά αρσενικά.
Δεν τους πιστέψατε.
"Καλή Πατρίδα", λέγατε,
κάθε φορά που σηκώνατε το ποτήρι.
Την τέταρτη μέρα
σας φόρτωσαν σε βοϊδάμαξες
και σας πέταξαν στο Σιαπτσί.
Εκεί σε χώσανε σ’ ένα χαμόσπιτο.
Σου δώσανε ένα βόδι να οργώνεις τη μεγάλη αυλή
και σου βάλανε στο χέρι λίγα χρήματα να βγάλεις τον χειμώνα.
"Αυτή είναι η νέα σας πατρίδα", είπαν’ και φύγαν'.
Δεν τους πίστεψες.
Πέρασαν πολλοί χειμώνες.
"Καλή Πατρίδα", λέγατε, όλοι οι πατριώτες,
κάθε φορά που σηκώνατε το ποτήρι.
και στην Πατρίδα ο βασιλικός μαράθηκε.
Το καντήλι δεν άναψε ποτέ.
Ο κήπος χορτάριασε.
Τα ανοιχτά παραθυρόφυλλα έμειναν να τρίζουν νωχελικά•
μοναδικές φωνές στη νεκρική σιωπή του χαλασμού.
Η μεγάλη αυλή στη νέα πατρίδα γέμισε καρποφόρα δέντρα,
ζαρζαβατικά, λαχανικά, φρούτα, λουλούδια.
Το χαμόσπιτο άστραψε από καθαριότητα.
Κι ήταν όλα τόσο όμορφα, τόσο μαγικά, τόσο ψεύτικα,
όταν τα γνώρισα,
ύστερα από πολλούς - πολλούς χειμώνες,
που η μουντζούρα πάνω στο χαρτί του ποιητή
ποτέ, μα ποτέ, δε θα μπορέσει να τα ζωγραφίσει.
Με ποια λόγια, γιαγιά, να σχεδιάσω
εκείνο το παραμυθένιο άρωμα στη μαγική σου αυλή,
που τίποτα δεν είχες και τίποτα δε σου `λείπε.
τι να πω για εκείνα τα γλυκύτατά σου μάτια
εκείνη τη βραδιά που `βγαλες από την τσέπη σου
εκείνο το υπέροχο δαμάσκηνο.
Μου το πρόσφερες με `κείνα τα μάτια σου,
τα μάτια της Ανατολής, χωρίς να βγάλεις άχνα.
Μια παράξενη μελαγχολία είχε η γεύση του.
Γλυκιά ανάμνηση βουτηγμένη στο φαρμάκι.
Τότε ήμουν παλικαράκι.
Τώρα πια γέρασα.
όσες φορές προσπάθησα
και τότε και τώρα
δεν πίστεψαν το παραμύθι μας.
τι να πιστέψουν από τον χαλασμό μας;
Από το μαύρο το είκοσι δυο.
Ότι γεννηθήκαμε στη νέα πατρίδα χωρίς Πατρίδα.
Ότι έχουμε μια χαμένη Πατρίδα.
Ότι τώρα πια πίνουμε το νερό χωρίς Ευχή.
τι να πώ;
Ότι σε σκεπάζει το ξένο χώμα της φιλόξενης νέας πατρίδας...
Σαν πεθάνω, γιαγιά,
μην αφήσεις να με σκεπάσει το ξένο χώμα,
στείλε με στους ουρανούς να γίνω αεράκι,
να χαϊδεύω τον μαραμένο μας βασιλικό και το σβηστό καντήλι.