Ἐνῷ τὸ πῦρ τὸ στράτευμα τῶν μουσουλμάνων φλέγει,
Εἶς ἐξ αύτῶν ἢ προσταχθεὶς ἢ θέλων νὰ φοβήσῃ,
Διαλαλεῖ καὶ λέγει·
—Βαρεῖτε, μουσουλμάνοι!
Ὁ φέρων κεφαλὴν, ὀκτὼ πουγγία θὰ κερδήσῃ,
Ἀλλ’ ὅστις φέρει ζωντανὸν κερδίζει καὶ καφτάνι. —

Στηρίζων τὴν παλάμην του εἰς τὸ βαρὺ τουφέκι
Εἷς ἕλλην τότε μαχητὴς τὸν πόλεμον ἀφίνει,
Καὶ ἀπὸ στήθη λάσια
Αὐτοὺς τοὺς λὀγους χύνει·
—Ὁ φέρων τούρκου κεφαλὴν κερδίζει ἓν φυσέκι,
Ἂν ζωντανὸν, διπλάσια.—

Καὶ γέλωτος ἀκούεται ὁ θορυβώδης κρότος
Πνίγων τὸ μῖσος πρὸς στιγμὴν, πλὴν πάλιν ἐπιστρέφει
Τὸ μῖσος φονικώτερον.
Ὁμοίως λάμπει ἡ ἀστραπὴ χαράττουσα τὰ νέφη,
Καὶ γίνεται τὸ σκότος
Ἀκόμα φοβερώτερον.

Φεύγουν, γυρίζουν οἱ ἐχθροὶ ἀκέφαλοι καὶ κρύοι·
Εἰς μάτην τὰ προστάγματα
Καὶ τῶν κραυγῶν ὴ ζάλη.
Ὁ τρόμος, ὅστις καὶ ψυχὴν καὶ σάρκα παραλύει,
Τὰ δένδρα μεταβάλλει
Εἰς λογχοφόρα τάγματα.

Ἀλλ’ ὤ τι δρᾶμα παίζεται πρὸ τῆς σκηνῆς ἐκείνης!
Ὁ Μάρκος μὲ τοὺς δέκα του πανήγυριν ἀνοίγει...
Γυμνὸς ἀπὸ τὸ στρῶμά του πηδᾷ ὁ Τσαλατίνης,
Καὶ φεύγει... ποῦ νὰ νὰ φύγῃ,
Ποῦ φεύγων νὰ σωθῇ;
Παντοῦ συρίζει ἡ σφαῖρα,
Καὶ λὀγοι πλήττουν μυστικοὶ τὸν μυστικὸν ἀέρα,
Σκοτάδι καὶ Σπαθί.

Ἀπὸ του Ὕπνου τιναχθεὶς τὴν λήθαργον ἀγκάλην,
Ὁ κρύος Φόβος ἐμφυσῶν τὸν τρόμον καὶ τὴν ζάλην,
Φρένας καὶ νοῦν λυμαίνεται,
Καὶ δαίμων τις, ἀόρατος εἰς τῆς νυκτὸς τὴν φρίκην,
Μυκτηριάζων τὴν φυγὴν κ’ ἐπικροτῶν τὴν νίκην,
Ἐπιβοᾷ καὶ μαίνεται.

Ἀκούεις κρὀτον σύμμικτον βροντῶν, κραυγῶν, τραυμάτων;
Ἰδὲ ὁποῖαι φοβεραὶ μυρμηκιαὶ φασμάτων
Νυκτοπλανεῖς κυμαίνονται,
Ἰδὲ πῶς μεγαλοποιοῦν τὸ τερατῶδες δρᾶμα
Ἡ μαύρη ὄψις τῆς νυκτὸς καὶ τὰ πυρὰ ποῦ ἅμα
Φωτοβολοῦν καὶ σβένονται.

Πολλοὶ Σκοδράνοι ἔπεσαν βάρη τῆς γῆς, καὶ ὅλοι
Σκορπίζουν οἱ λοιποὶ,
Ἀλλ’ ἕνα ἐκ τῶν ἕνδεκα ἑλλήνων ἐφορμῶντα
Τυφλὸν εὑρῆκε βόλι,
Κ’ οἱ δέκα τὸν πεσόντα
Κυκλόνουν σκυθρωποί.

Πικρὰν φωτίζει προπομπὴν ἡ δύουσα σελήνη.
Ὑποχωροῦν κ’ οἱ ἄλλοι
Καὶ παύει ἡ πρώτη ζάλη.
Σπαθία δὲν συγκρούονται,
Ὅχι Σκοτάδι καὶ ψιθυρισμοὶ καὶ θρῆνοι
Σιωπηλοὶ ἀκούονται.

Κἄποιος μὀνον, καθ’ ὸδὸν ἂν τοῦρκον ἀπαντήσῃ,
Πλαγίαν σύρει σπαθιὰν, καὶ δίχως νὰ συλήσῃ
Τὸ πτῶμα, πρὸς τὴν ῥάχιν
Ὅδεύει σιωπῶν.
Οὕτως ἡλίου δύοντος ὁ θεριστὴς γυρίζει,
Καὶ ἄν που τύχῃ ἀπαντῶν μονήρη τινὰ στάχυν,
Ὡς παιδιὰν θερίζει
Τὸν πάρεργον καρπόν.

Καὶ νέος εἰς πολεμιστὴς δὲν βλέπει τοὺς συντρόφους,
Ἢ δὲν νοεῖ ἀκόμα
Τριγύρω του τι γίνεται,
Καὶ διαβαίνων ῥεύματα καὶ ἀναβαίνων λόφους
Μὲ σπιθοβόλον ὄμμα
Κατὰ φυγάδων χύνεται.

Ἐδῶ καἰ έκεῖ μακροσκελὴς πετᾷ, καὶ ἡ σελήνη
Πυκνὴν νεφέλην σχίζουσα τὴν ὄψιν μεγαλύνει
Μὲ τ’ ἀμυδρόν της φῶς.
Κ’ ἰδοὺ τὰ φύλλα θορυβοῦν καὶ ῥοβολᾷ μὲ τάχος
Εἷς γέρων νυκτομάχος,
Ὅπλίτης ἀδελφός.

—Νεότης ἄφρων... Κάσκαρη, ποῦ σὲ πλανᾷ ὁ ζῆλος;
Σπεῦσον ταχύς· τοῦρκοι πολλοὶ, οὐδεὶς τριγύρω φίλος,
Δύο ἡμεῖς δὲν φθάνομεν.
—Τι λέγεις; φεύγουν οἱ ἐχθροὶ, οἱ νικηταὶ ποῦ εἶναι;
—Ἀπὸ τῆς νίκης ἔσταξαν τὴν ποδιὰν ὀδύναι·
Ἐλθὲ, καιρὸν μὴ χάνωμεν.