Warning: session_start(): Cannot start session when headers already sent in /home/stixoi/public_html/core.php on line 23
Ο Τέταρτος Ιεράρχης

Ο Τέταρτος Ιεράρχης

Δημιουργός: daponte, Σταύρος

φιλόσοφος, ψυχαναλυτής, λογοτέχνης και φεμινιστής!

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info

[B]Στις 30 Ιανουαρίου τιμούμε την ιερά Σύναξη των Τριών Ιεραρχών: Μεγάλου Βασιλείου, Γρηγορίου του Θεολόγου ή Ναζιανζηνού, Ιωάννη του Χρυσοστόμου. [/B]

[B][I] Όμως, όπως οι Τρεις Σωματοφύλακες του Δουμά ήταν τέσσερις (μαζί με τον Ντ' Αρτανιάν) έτσι , κοντά στους τρεις προαναφερθέντες ,σημαντικός Ιεράρχης της Ορθοδοξίας, εφάμιλλος των Τριών Ιεραρχών, ήταν ο Γρηγόριος Νύσσης.[/B][/I]

Ο Ιεράρχης Γρηγόριος (335-395μ.Χ), Επίσκοπος Νύσσης Καππαδοκίας (372-376μ.Χ και 378-395μ.Χ) είχε καταγωγή από τον Πόντο και ήταν αδελφός του Μ. Βασιλείου επισκόπου Καισαρείας.

Ο Γρηγόριος διδάχθηκε τους αρχαίους Έλληνες ρήτορες, φιλοσόφους και επιστήμονες στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ο βαθυστόχαστος και, συγχρόνως, κατανοητός λόγος του θεολόγου, φιλοσόφου, ψυχολόγου και λογοτέχνη Γρηγορίου και η γενναιόδωρη προσφορά του στις ανάγκες των λαών της Καππαδοκίας, της Αρμενίας, της Αλεξάνδρειας Αιγύπτου, της Κωνσταντινούπολης και γενικά της Μ. Ασίας και του Πόντου καθιστούν τον Ιεράρχη αυτόν της Ορθοδοξίας Πατέρα των Πατέρων.

Στο συγγραφικό έργο του ο Γρηγόριος Νύσσης επικαλείται τους θύραθεν σοφούς και ασκεί συχνά εποικοδομητική κριτική. Συγχρόνως, χρησιμοποιεί πολλά παραδείγματα από τις γνώσεις που είχε αποκτήσει πάνω στην ιατρική, βιολογία, αστρονομία, φυσική, χημεία κλπ. Ακόμη χρησιμοποιεί πολλά εκφραστικά μέσα, όπως παρομοιώσεις, μεταφορές, αντιθέσεις, ειρωνεία, ρητορικές ερωτήσεις, επαναλήψεις, την τεχνική του θεατρικού διαλόγου κ.ά.

[B]Συχνά στο έργο του υπάρχουν απορίες και αγωνίες υπαρξιακού τύπου, όπως για τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου, για την πορεία της ψυχής μετά θάνατον, για την ηθική, την αρετή, για την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Το εκπληκτικό με τον Γρηγόριο Νύσσης είναι ότι σε όλα έχει απαντήσεις!
Δεν διστάζει να τονίσει με λογικά επιχειρήματα την ισότητα των δύο φύλων, αρσενικού και θηλυκού, επειδή και τα δύο είναι αρχέτυπα και συνδέονται με το αρχέγονο δημιουργικό κάλλος, του οποίου είμαστε κατασκεύασμα κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση.
Σύμφωνα με τον Γρηγόριο το αρσενικό και θηλυκό φύλο είναι τα Αρχέτυπα και αντιστοιχούν το αρσενικό στον Πατέρα Θεό και το θηλυκό στο Άγιο Πνεύμα: ο Αδάμ και η Εύα είναι συμβολικές, αρχετυπικές μορφές που αντιπροσωπεύουν την πρωτόγονη ανθρωπότητα.
Στο «Περί Ψυχής και Αναστάσεως» αναφέρει πως το σώμα αποτελείται από τα τέσσερα στοιχεία (πυρ, αήρ, χους, ύδωρ) και πως η ζωτική δύναμη που τα συνέχει σε ένα λογικό όν είναι η ψυχή. Η ψυχή δεν χάνεται, ούτε μετά θάνατον, διότι γίνεται η μεταχώρησις αυτής.
Ειρωνεύεται τους Επικούρειους, που καμώνονταν πως τα ήξεραν όλα και δογμάτιζαν πως η εν σαρκί ζωή είναι άψυχος(!) Πώς γίνεται αυτό; διερωτάται ο άγιος Γρηγόριος, αφού χωρίς την ζωοποιό δύναμη του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου θα αποδεικνυόταν το άτοπο, ότι η ζωή μας είναι νεκρή από τα γεννοφάσκια μας!

Επίσης ο Γρηγόριος Νύσσης διατύπωσε απόψεις που αποτελούν πρόδρομο της θεωρίας της εξέλιξης των ειδών και του ανθρώπου και των ψυχαναλυτικών εννοιών του Πατέρα ως Μεγάλου Άλλου, όπως επίσης και για τη δόμηση της ανθρώπινου ψυχισμού του ατόμου και της κοινωνίας ως συμβολική/φαντασιακή
Μας έδειξε ότι υπάρχει πραγματικά «νους», ότι δηλαδή υφίσταται στον άνθρωπο ένα «πνευματικό» κέντρο, έδρα της πνευματικής κοινωνίας μεταξύ των προσώπων, φορέας της λογικής δύναμης, και δι’ αυτής φορέας των σκέψεων και των ποικίλων συλλογιστικών διαδικασιών. Και είναι ακριβώς ο «νους» αυτός που δεν «συλλογίζεται» απλώς, αλλά, με την χουσερλιανή έννοια, «αδράχνει» ένα αντικείμενο, το απομονώνει από ό,τι λέγει η φαινομενολογία «τριγύρω ορίζοντα», επειδή θέλει να φτάσει στην «ουσία» του – και πάλι με την χουσερλιανή έννοια. Επιπλέον, ο νους είναι ο φορέας της κατεξοχήν (ανα)ζητητικής δυνάμεως του ανθρώπου, που είναι, μία , υπό την λακανική έννοια, και μάλιστα τέτοια που δεν σβήνει ποτέ, αλλά εσαεί «κυριαρχεί», και δεν κυριαρχείται από τον άνθρωπο.[/B]

[B][I]Ο Γρηγόριος Νύσσης άσκησε με το συγγραφικό του έργο τεράστια επίδραση στη διανόηση της Ευρώπης και στους μεγάλους συγγραφείς και δασκάλους του Διαφωτισμού και της Νεωτερικότητας. Στην «Internet Encyclopedia of Philosophy» (IEP) ο Αμερικανός καθηγητής Donald Ross αναφέρει πως ο Γρηγόριος Νύσσης επηρέασε τον φιλελεύθερο Βρετανό στοχαστή John Locke, τον Γερμανό φιλόσοφο Immanouel Kant, τον Γάλλο Henri Berxon, ο οποίος μετέγραψε και επεξεργάστηκε στα γαλλικά την «ζωτική ορμή» σε «elan vital» κ.ά.
Προσθέτω την επίδραση στον Άγιο Αυγουστίνο, στον Ολλανδό πάστορα, φιλόλογο και εκπρόσωπο του Ουμανισμού στην Αναγέννηση, Ντεσιντέριους Έρασμο, στον Αυστριακό ψυχαναλυτή Σίγκμουντ Φρόϋντ, στον Γάλλο υπαρξιστή Ζαν Πωλ Σάρτρ, στον Έλληνα φιλόσοφο Κορνήλιο Καστοριάδη και σε πολλούς άλλους. [/B][/I]

Δημοσίευση στο stixoi.info: 30-01-2021