| |
Nταλαρόφιλη
31-05-2005 | Το τραγούδι αυτό, το αυτολογόκρινε ο Απόστολος Καλδάρας, προκειμένου να ξεπεράσει τα εμπόδια της λογοκρισίας. Οι αρχικοί στίχοι του τραγουδιού ήταν: αντί "το σκοτάδι είναι βαθύ", έλεγε "νύχτωσε και στο Γεντί". Αντί "που φωτίζει με κερί" έλεγε "που φωτίζει το κελί". Ενώ η τελευταία στροφή του τραγουδιού έλεγε: "Πόρτα ανοίγει πόετα κλείνει / μα διπλό είναι το κλειδί / τί έχει κάνει και το ρίξαν / το παιδί στη φυλακή". | ΧΑΙΝΗΣ
09-06-2018 21:34 | Το "ΝΥΧΤΩΣΕ ΧΩΡΙΣ ΦΕΓΓΑΡΙ ", εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλές και να ακούγεται παντού, ακόμα και σήμερα. Όπως και το κάνε λιγάκι υπομονή (1948), το κάποια μάνα αναστενάζει (1947) και άλλα τραγούδια του Εμφυλίου. Τα τραγούδησαν και τα τραγουδάνε άνθρωποι που δε γνωρίζουν καν για ποιο λόγο είναι γραμμένα και σε τι αναφέρονται.
Αυτό είναι ενδεικτικό της αυθεντικής καλλιτεχνικής τους αξίας και της ακαταμάχητης δύναμης που κρύβουν μέσα τους τα μεγάλα λαϊκά έργα τέχνης, στην αντιπαράθεσή τους με το χρόνο. | sekarius
02-10-2017 10:39 | https://youtu.be/V_r0D_HMyV8
1947
Στελλα Χασκίλ
1η εκτέλεση | netriofron
16-12-2016 03:45 | Ακουγεται στην ταινια ''Περιφρόνα με γλυκειά μου'' (1965-'66) , Νίκος Ξανθόπουλος, Μάρθα Βούρτση, Κώστας Καζάκος, Ελένη Ζαφειρίου, Παντελής Ζερβός, Θόδωρος Έξαρχος, Βασιλακης Καΐλας κ.α. .Το ερμηνευουν οι Καιτη Γκρευ + Αντωνης Ρεπανης + Αποστολος Καλδαρας : https://youtu.be/OFtGTLPM3Gs
1η : 1947 [Κυκλοφ. 27 Φεβρ] = Στέλλα Χασκίλ [Ενορχηστρωση : Σπυρος Περιστερης] ----- 78ρης στην Odeon GA-7385 (GO 3752) &&&& συλλογη ''Απόστολος Καλδάρας – Το ταξίδι'' (2010) &&&& συλλογη ''Απόστολος Καλδάρας - 1''
1960 [Κυκλοφ. 26 Ιαν. 1961] = Καιτη Γκρευ + Αντωνης Ρεπανης + Αποστολος Καλδαρας [Ενορχηστρωση : Αποστολος Καλδαρας] ------- 45ρακι στην HMV-2871 &&&&&&& στο αλμπουμ ''Αγάπη που σκοτώνει'' (1984) ----- https://youtu.be/9cl5jBiVv9Y
1965 = Τζένη Βάνου [Ενορχηστρωση : Μιμης Πλεσσας] (Μπουζουκι : Στελιος Ζαφειριου , σαντουρι : Τασος Διακογιωργης και κιθαρα : Τιτος Καλλιρης) & αλμπουμ ''Τζένη Βάνου'' (2000)
1966 = Γιάννης Πουλόπουλος [Ενορχηστρωση & μπουζουκι : Γιωργος Ζαμπετας] ---------- σε 45ρακι στην Lyra (LS-1013) ,του 1964 ,το οποιο ηταν ορχηστρικα παιγμενο το τραγουδι απο τον Ζαμπετα , ''μπηκε'' το 1967 η ερμηνεια του ασματος απο τον Πουλοπουλο ,και κυκλοφορησε σαν Lyra (LS-1230) ------- https://youtu.be/px7dQ5AaMcU
1967 = Γιώτα Λύδια [Ενορχηστρωση : Αποστολος Καλδαρας] ------ & σε 45ρακι στην ΗMV (7PG 3864) ,το 1969
1968 = Μαίρη Δαλάκου [Πιάνο : Μαίρη Δαλάκου & Κιθάρα : Θοδωρής Κάτσαρης ] -------- Αλμπουμ ''Απανεμιά'' (Ζωντανη ηχογραφηση απο τη μπουατ της Πλακας ,''Απανεμια'' ) ---------- https://youtu.be/4fd7K60MYec
1971 [Κυκλοφ. Απριλη] = Γιώργος Νταλάρας [Ενορχηστρωση : Αποστολος Καλδαρας]
1973 = Σωτηρίας Μπέλλου [Ενορχηστρωση : Νίκος Μαμαγκάκης] ------ Αλμπουμ ''Τα ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου'' -------- https://youtu.be/uNt-3LtHUsU
1975 = Γιάννης Πουλόπουλος [Ενορχηστρωση ; Γιωργος Κατσαρος] ---- Αλμπουμ ''12 Ρεμπέτικα'' ------ https://youtu.be/RIH3b7kauvA
1977 = Δόμνα Σαμίου ------ Συλλογη ''Εβδομήντα χρόνια Ελληνική ραδιοφωνία'' (2008) ----- https://youtu.be/qN4Kxevu8r8
1980 [Ηχογρ. : Απρ - Ιουν] = Βασιλική Λαβίνα [Ενορχηστρωση : Γιάννης Μαρκόπουλος] (Μπουζουκια : Κώστας Παπαδόπουλος & Χρηστος Νικολόπουλος) ----- Συλλογη ''Γιάννης Μαρκόπουλος – Ρίζες'' -------- https://youtu.be/3xwT_2nYtEk
1982 = Φίλιππος Νικολάου + Τζίνα Σπηλιωτοπούλου [Ενορχηστρωση : Στέλιος Λαζάρου] -------- Αλμπουμ ''Μια λαϊκή βραδυά με τον Φίλιππο Νικολάου'' (Ζωντανη ηχογραφηση) ------ https://youtu.be/BCTxn3Hq8qU
1992 = Μιχάλης Μενιδιάτης ------- Αλμπουμ ''Μ' εχει τρελάνει η φαντασία'' (Ζωντανή ηχογράφηση απο το κεντρο ''Φαντασια'') ------- https://youtu.be/aMKx16WMlOs
1994 = Μαίρη Λίντα ------ Αλμπουμ ''Ζωνταντά στα Εννέα Όγδοα'' & αλμπουμ ''43 Μεγάλες επιτυχίες'' (2003) ----- https://youtu.be/bPYO88xiZHw
1996 = Δημήτρης Μητροπάνος ------ ζωντανη ηχογραφηση απο το ''ΖΟΟΜ'' ----- https://youtu.be/-yYckVKcmcc
1998 = Μαρινέλλα ------ Αλμπουμ ''Η Μαρινέλλα τραγουδά και θυμάται'' (Ζωντανη ηχογραφηση απο το Μεγαρο Μουσικης)
2000 = Νένα Βενετσάνου ------- Αλμπουμ ''Ζεϊμπέκικο - Λαϊκές Προσευχές'' ----- https://youtu.be/mhjLW-WD3O0
2000 = Σοφία Νοητή -------- Αλμπουμ ''Άγιος Χρόνος'' & συλλογη '''Τα τραγούδια της νύχτας'' (2006) -------- https://youtu.be/E4MlBv0dcuY
2002 = Σταμάτης Κόκοτας ----- Αλμπουμ ''Αυτά που ήθελα να πω'' & αλμπουμ ''Σταμάτης Κόκοτας'' (2006)
2003= Αθηναϊκή Κομπανία ------ Αλμπουμ ''Ζωντανά Στα Εννέα Όγδοα'' ----- https://youtu.be/pMNhg5AHuvo
2005 = Δημήτρης Μπάσης ------ συλλογη ''Υπάρχει και το Ζεϊμπέκικο'' (Ζωντανή ηχογράφηση από την ''Ακτή Πειραιώς'')
Με τους αυθεντικους στιχους !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! :
2009 = Χρυσούλα Χριστοπούλου + Γιώργος Ξηντάρης + Νίκος Μαραγκόπουλος + Γιώργος Μπαγιώκας -------- απο την εκπομπη ''Ονειρου Ελλας'' ,του Κωστα Φερρη ,και σε διασκευη-ενορχηστρωση της Θέσιας Παναγιώτου
----------- https://youtu.be/20Ky77tsKSA
ΚΑΙ απο μια παρεα παιδιων το 2008 = Κατερίνα Παχάκη [ Τζουρά: Κώστας Καλδάρας ,πιάνο: Μάνος Σαββενας και κιθάρα: Γιάννης Ζερβός] | netriofron
09-09-2016 19:14 | 2η = κυκλοφορησε 26--1--1961 ΚΑΙΤΗ ΓΚΡΕΥ + ΑΝΤΩΝΗΣ ΡΕΠΑΝΗΣ + ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ -- 45ρι στην HMV-2871 --- https://youtu.be/qNUp5Fe0pOg | netriofron
03-09-2016 19:09 | Γιάννης Πουλόπουλος = 1966 (Δισκος ''Γιάννης Πουλόπουλος – 1'' ) | longieth
01-08-2015 22:24 | Τραγούδι-σταθμός στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, που το έγραψε ο Απ. Καλδάρας σε ηλικία 21 ετών, σε συνεργασία με τον έμπειρο δημιουργό Σπύρο Περιστέρη και αποτυπώνει τις σκληρές συνθήκες της εμφύλιας αντιπαράθεσης, που εκδηλώθηκε φανερά πλέον με την εξέγερση του Δεκέμβρη του 1944, μετά την απόφαση των Άγγλων να «καθαρίσουν» το ελληνικό τοπίο από τους διαφω-νούντες με αυτούς.
Ο νεαρός τότε Απόστολος Καλδάρας (1923 - 1990), συγκινημένος από τις πρώτες συλλήψεις και καταδίκες αριστερών αγωνιστών, λόγω της εξέγερσης, θα καταφέρει, μετά από αυτολογοκριτικές παρεμβάσεις, να περάσει στη δισκογραφία ένα από τα ωραιότερα και πλέον αποκαλυπτικά τραγούδια της εμφυλιακής περιόδου, το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», που θα γίνει κι αυτό -όπως και το «Κάποια μάνα αναστενάζει» των Τσιτσάνη - Μπακάλη- σύμβολο ενότητας του ελληνικού λαού.
Ο Καλδάρας ανήκε στον ιδεολογικό και πολιτικό χώρο της Αριστεράς, όπως εξ' άλλου και το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας. Υπήρξε οπαδός και τροφοδότης του ΕΛΑΣ από τον καιρό που το Γενικό Στρατηγείο του είχε εγκατασταθεί στα Τρίκαλα.
Το τραγούδι χρησιμοποιεί τον κώδικα σκοταδιού - φωτός για να απεικονίσει παραστατικά τη νέα τυραννία που επικράτησε στη χώρα, αμέσως μετά τη γερμανική Κατοχή και την ανελευθερία που ακολούθησε και οφείλεται στην αγγλοαμερικανική επέμβαση και που τελικά μας οδήγησε για τα καλά στον ολέθριο Εμφύλιο Πόλεμο.
Η τότε κυβέρνηση -μέσω της επιτροπής λογοκρισίας- απαγόρευσε το τραγούδι γιατί μιλούσε για τα βάσανα του φυλακισμένου.
Ο Απόστολος Καλδάρας, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, αφηγείται σχετικά με το τραγούδι: "Ήταν λίγο μετά τη γερμανική κατοχή. Τότε που οι διώξεις, οι εκτελέσεις, οι εκτοπίσεις των αριστερών ήταν καθημερινό φαινόμενο. Ήμουν τότε στη Θεσσαλονίκη, κι ένα σούρουπο βλέπω στα κάστρα του Γεντί Κουλέ μερικές σιλουέτες κρατουμένων. Αυτό ήταν! Έτσι γράφτηκε το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».
Κατά μια δική μου πληροφορία, που έχω στο προσωπικό μου αρχείο εδώ και πολλά χρόνια, ο Καλδάρας, έγραψε το τραγούδι για τον Θεσσαλονικιό φίλο του οργανοπαίκτη ρεμπέτη Χρήστο Μίγκο, που την εποχή εκείνη ήταν κρατούμενος στις Νέες Φυλακές της οδού Κασσάνδρου της Θεσσαλονίκης.
Τέλος, σε συνέντευξη του ίδιου του δημιουργού προς τον Παναγιώτη Κουνάδη, το φθινόπωρο του 1989, αναφέρονται όλες οι λεπτομέρειες σχετικά με την ιδέα της δημιουργίας του τραγουδιού. Λέει λοιπόν ο Καλδάρας: «Αυτό το τραγούδι το 'χα εμπνευστεί από μια μικρή ιστοριούλα. Τότε ήμουν στη Θεσσαλονίκη, με την πρώτη κυβέρνηση του Οκτώβρη του 1944. Μετά το Δεκέμβρη αρχίσαν οι πρώτες συλλήψεις των αριστερών, των κομμουνιστών, που τους πιάναν και τους κλείναν στο Γεντί Κουλέ. Εγώ τότε είχα ένα φίλο με τον οποίο συνεργαζόμαστε, στα διάφορα κουτούκια εκεί πέρα, ονόματι -καλή του ώρα κι αυτός πέθανε, Θεός σχωρέστον- τον Μίγκο. Τον Χρήστο τον Μίγκο. Αυτός καθόταν στην Ακρόπολη επάνω, κάτω από το Επταπύργιο -το Γεντί Κουλέ. Και μ' έπαιρνε ταχτικά να πάμε να πιούμε κανένα ουζάκι στη γριά, έτσι την έλεγε τη μάνα του. Πίναμε τα ουζάκια, τα λέγαμε. Διάφορα πράγματα για τη δουλειά από δω, από 'κει. Λοιπόν μια φορά έφυγα, θυμάμαι ήταν σούρουπο κι εκεί που φεύγαμε το βλέπω -δεν ξέρω έτσι κι άλλες φορές το 'βλεπα. Εκείνη τη φορά μου 'κανε εντύπωση πως ήταν σούρουπο, η βραδιά διαφορετική, ποιος ξέρει και βλέπω τη σιλουέτα του Επταπυργίου, των τειχών εκεί πέρα που ήταν οι φυλακές και μου 'κανε εντύπωση. Κοίτα, τώρα λέω, εκεί μέσα πίσω απ' τα τείχη αυτά είναι οι φυλακές. Και 'κει μαζεύουν αυτούς τους ανθρώπους και τους κλείνουν φυλακή. Κι έτσι αυτή η εικόνα μου 'δωσε την έμπνευση να γράψω το τραγούδι αυτό. Το 'γραψα τότε στις αρχές του '45. Μετά τα Δεκεμβριανά, τότε που πιάναν τους αριστερούς θυμάμαι». Σε ερώτηση του Π. Κουνάδη, αν το τραγούδι αυτό ήταν αφιερωμένο σε συγκεκριμένο πρόσωπο, ο Απ. Καλδάρας απάντησε: «Όχι γενικά. Πλην όμως είχε διαδοθεί. Εγώ το 'πα σ' ένα-δυό πρόσωπα για ποιο λόγο έγραψα το τραγούδι, αυτοί το 'παν σ' άλλους και ούτω καθεξής. Έτσι έκατσα κι έγραψα το τραγούδι αυτό. Αλλά δεν το είχα γράψει όπως είναι στο δίσκο. Ήταν:
Νύχτωσε και στο Γεντί το σκοτάδι είναι βαθύ,
Κι όμως ένα παλληκάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί.
Άραγε τι περιμένει όλη νύχτα ως το πρωΐ
Στο στενό το παραθύρι, που φωτίζει το κελλί.
Όχι «Που φωτίζει με κερί». Αυτό δεν λέει τίποτα. Αλλά αναγκάστηκα για τη λογοκρισία να το βάλω έτσι. Ο τρίτος στίχος είναι:
Πόρτα ανοίγει, πόρτα κλείνει, μα διπλό είναι το κλειδί,
Τι έχει κάνει και το 'ρίξαν το παιδί στη φυλακή.
Και μετά τ' άλλαξα τελείως, διότι το 'χε κόψει η λογοκρισία και το 'βαλα έτσι όπως είναι σήμερα. Και έγινε επιτυχία πάλι και μ' αυτά τα λόγια».
-
Απόσπασμα από το βιβλίο του Σάκη Πάπιστα "ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ 1940 - 1949".
-/-
Ένα λογοκριμένο τραγούδι, εδώ σε μια μεταγενέστερη μη λογοκριμένη εκτέλεση από το "Ρεμπέτικο σου Φέρρη"
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=20Ky77tsKSA | longieth
01-08-2015 22:22 | Το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», γράφτηκε λίγο μετά το 1945 όταν ο συνθέτης είχε φύγει από την πατρίδα του τα Τρίκαλα για να δουλέψει στη Θεσσαλονίκη στο κέντρο Μαξίμ. Ήταν μια δύσκολη εποχή καθώς γίνονταν συνεχώς συλλήψεις αριστερών που τους πήγαιναν στις φυλακές του Επταπυργίου γνωστό ως Γεντί Κουλέ.
Έτσι, ένα σούρουπο που ο Απόστολος Καλδάρας έφευγε από το σπίτι ενός συναδέλφου του που έμενε σε μια συνοικία κάτω από τις φυλακές και κοίταξε για λίγο προς το μέρος τους, όπως είδε τα παράθυρα σκέφτηκε τους ανθρώπους που ήταν μέσα και τί ιστορία μπορεί να κουβαλάει καθένας από αυτούς. Αυτό του έδωσε έμπνευση να γράψει το υπέροχο αυτό τραγούδι που έχει τραγουδηθεί σχεδόν από κάθε Έλληνα καλλιτέχνη και συγκαταλέγεται συχνά στα σημαντικότερα ελληνικά τραγούδια όλων των εποχών.
Η πρώτη του εκτέλεση ήταν από τη Στέλλα Χασκίλ το 1947, όμως η λογοκρισία της εποχής δεν επέτρεψε να ηχογραφήσουν τους πρωτότυπους στίχους κι έτσι το «Νύχτωσε και στο Γεντί, το σκοτάδι είναι βαθύ έγινε «νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», το «στενό το παραθύρι που φωτίζει το κελί» έγινε «που φωτίζει με κερί» και η τελευταία στροφή που άλλαξε σχεδόν ολόκληρη και κρύβει και όλο τον προβληματισμό του είναι η εξής: «Πόρτα ανοίγει, πόρτα κλείνει μα διπλό είναι το κλειδί. Τι έχει κάνει και το ρίξαν το παιδί στη φυλακή;» που άλλαξε σε « Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει με βαρύ αναστεναγμό, αν μπορούσα να μαντέψω της καρδιάς του τον καημό».
Για πολλά χρόνια το τραγούδι ακουγόταν με τους λογοκριμένους στίχους με αποτέλεσμα να χάνει αρκετά το χαρακτήρα του και να παραπέμπει στο ερωτικό δράμα του πρωταγωνιστή που έχει έναν καημό που δεν τον αφήνει να κοιμηθεί.
Πολλά χρόνια μετά αφού πλέον δεν υπήρχε λογοκρισία ξανάρχισαν να ακούγονται οι αρχικοί του στίχοι και ξαναβρήκε το τραγούδι τον πραγματικό του χαρακτήρα. Μερικές από τις μετέπειτα ερμηνείες είναι αυτές των: Γιώργου Νταλάρα, της Γιώτας Λύδια, του Γιάννη Πουλόπουλου, της Βίκυς Μοσχολιού και πολλών άλλων.
Η πρώτη εκτέλεση με την Στέλλα Χασκίλ
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=mldi3_rwAM0 | longieth
01-08-2015 22:21 | ''ΝΥΧΤΩΣΕ ΧΩΡΙΣ ΦΕΓΓΑΡΙ''
Του Δημήτρη Ν. Μανιάτη από ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 1ης Σεπτεμβρίου
Κάποιες φορές ο δημιουργός λέει τα πράγματα μια κι έξω, χωρίς τη χρήση μεταφοράς.
Κάποιες άλλες, η παράθεση εικόνων - με όχημα τον στίχο πάντα - παραπέμπει αλλού εννοώντας άλλο πράγμα ή μάλλον αφήνοντας την αμφισημία της ερμηνείας στον ίδιο τον δέκτη του δημιουργήματος. Το ζεϊμπέκικο (χιτζάζ) του Απόστολου Καλδάρα «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» είναι μια τρανταχτή περίπτωση τέτοιου τραγουδιού. Γράφτηκε μέσα στις φλόγες του Εμφυλίου, λατρεύτηκε από τον κόσμο - λέγεται πως ήταν το αγαπημένο του Σταύρου Κουγιουμτζή - και έχει δύο διαστάσεις: μία κοινωνική, την οποία αποκάλυψε μεταγενέστερα ο ίδιος ο τρικαλινός δημιουργός, και μία ερωτική που ανέδειξε ο νεαρός (τότε) Μάνος Χατζιδάκις στην περίφημη Διάλεξη για το Ρεμπέτικο στο Θέατρο Τέχνης το 1949 - και σε εκδήλωση που είχε διοργανώσει ο συγγραφέας Κώστας Κοφινιώτης.
Το τραγούδι σχεδόν αμέσως - και με την εξαίρετη πρώτη εκτέλεση της Στέλλας Χασκίλ - γνώρισε επιτυχία ενώ δεν ξέφυγε και από τη μέγγενη της λογοκρισίας της εποχής. Ας δούμε όμως τους αρχικούς στίχους του κομματιού:
«Νύχτωσε και στο Γεντί/ το σκοτάδι είναι βαθύ/ κι όμως ένα παλικάρι/ δεν μπορεί να κοιμηθεί». Και παρακάτω: «Αραγε τι περιμένει/ Ολη νύχτα έως το πρωί/ Στο στενό το παραθύρι/ Που φωτίζει το κελί».
Οπως καταλάβατε από τους παραπάνω αρχικούς και χωρίς λογοκρισία στίχους, ο Καλδάρας άντλησε έμπνευση από τον σκληρό καμβά της εμφυλιακής λαίλαπας, γράφοντας ένα κομμάτι που θα γνωρίσει δεκάδες επανεκτελέσεις - από την Μπέλλου και τον Νταλάρα μέχρι τον Πουλόπουλο - με πολύ ξεχωριστή εκείνη της Γιώτας Λύδια. Ας δούμε όμως τι είχε διηγηθεί στον Παναγιώτη Κουνάδη ο Καλδάρας για το πώς εμπνεύστηκε το τραγούδι:
«Δεν μου έδωσε κάποιος τον στίχο για να βάλω τη μελωδία εγώ. Το έζησα, τότε με τις συλλήψεις του 1945, μετά τους Γερμανούς, όταν ξέσπασε ο Εμφύλιος. Ημουν στη Θεσσαλονίκη φοιτητής και εργαζόμουν για να εξοικονομώ τα προς το ζην σε ένα κέντρο, μ' έναν φίλο - απ' τη βιογραφία του Καλδάρα που συνέγραψε ο Νίκος Χατζηνικολάου μαθαίνουμε πως επρόκειτο για τον μπουζουξή Χρήστο Μίγκο - του οποίου το σπίτι ήταν στην Ακρόπολη κάτω από το Γεντί Κουλέ. Πήγαινα συχνά στο σπίτι του... Τότε μαζεύανε όλους τους αριστερούς στο Γεντί Κουλέ. Ενα σούρουπο, φεύγοντας από το σπίτι αυτό και βλέποντας το περίγραμμα του κάτεργου, μου ήρθε η ιδέα».
Και επειδή παραπάνω μίλησα για τη διττή διάσταση του στίχου, ας δούμε πώς αποκωδικοποιεί ο Μάνος Χατζιδάκις, το 1949, το τραγούδι στην διάλεξή του για το ρεμπέτικο: «Ο ερωτισμός προχωράει και θίγει ακέραια το ανικανοποίητο, δίνοντας μια τόσο λεπτή μα έντονη αίσθηση μιας βαριάς ατμόσφαιρας, λες και προμηνούσε ένα άγχος, μια καταιγίδα».
Από όποια πλευρά και να το πιάσεις λοιπόν, το τραγούδι αναφέρεται στον ηττημένο - είτε κοινωνικά είτε ερωτικά -, με θλίψη αλλά χωρίς μιζέρια. Και η μεταγενέστερη ερμηνεία της Γιώτας Λύδια - το ευρύ κοινό «ξαναδιάβασε» το τραγούδι από τον δίσκο της στη Minos με τίτλο «14 Χρυσά Τραγούδια» - επανανοηματοδότησε τον πυρήνα του με την άρτια και λυγμική ερμηνεία της.
https://www.youtube.com/watch?v=NXUNXIuVkL0 | tender19
10-12-2009 06:13 | Πήγα πρόσφατα με το πανεπιστήμιο που σπουδάζω (Δ.Π.Θ.) εκδρομή στην Πόλη και το 2ο βράδυ μας πήγαν σε ένα κέντρο όπου μια τουρκάλα τραγουδίστρια το τραγούδησε σε άπταιστα ελληνικά, μαζί με το "Εγνατίας 406" του Μπιθικώτση. Τουλάχιστον οι Τούρκοι συνδυάζουν ακόμα το ελληνικό λαϊκό τραγούδι με καλλιτέχνες σαν τον Νταλάρα και τον σερ ενώ εμείς οι....άμεσα ενδιαφερόμενοι με τον Γονίδη, τον Κιάμο, και τον Πλούταρχο. | saliampalias
22-02-2009 11:45 | Το τραγούδι γράφτηκε από τον Καλδάρα στα χρόνια του εμφυλίου (47 ή 48 δεν το έχω πρόχειρο) όταν είδε μια νύχτα εναν πολιτικό κρατούμενο σε ένα παράθυρο του Γεντί Γκουλέ στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα υπάρχει και παραλλαγή της πρώτης στροφής "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι - νύχτωσε και στο Γεντί" (αντι το σκοτάδι είναι βαθύ). Φυσικά τότε το τραγούδι δεν ηχογραφήθηκε έτσι λόγω της λογοκρισίας που υπήρχε εκείνη την επόχή και αργότερα. Ηχογραφήθηκε με αλλαγές στην 1η και 2η στροφή και με απαλοιφή μιας ολόκληρης στροφής. Ο ίδιος ο Καλδάρας αποκατέστησε την αλήθεια σε συνέντευξη του που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο "Το κοινωνικό λαικό τραγούδι" Εκδόσεις Οδηγητής στη δεκαετία του 80 όπου δίνει ολόκληρο το τραγούδι. Εν μέρει είχε αποκαταστήσει την αλήθεια και ο Ηλίας Πετρόπουλος στο ογκώδες και αξιόλογο βιβλίο του "Το Ρεμπέτικο Τραγούδι". Δεν υπάρχει στο εμπόριο (εγώ τουλάχιστον δεν έχω ακούσει) ηχογραφημένη εκτέλεση του πρωτότυπου. Το έχω ακούσει μόνο από γνώστες του είδους σε παρέες και μια φορά σε συναυλία από τον Αγάθωνα (δεν ξέρω αν το έχει συμπεριλάβει σε κάποια ηχογράφημένη του δουλειά). Κατα τη γνώμη μου από τα κορυφαία ζειμπεκικα μαζί με "Το ζειμπέκικο της Ευδοκίας" του Λοίζου, "Της γερακίνας γιος" του Τσιτσάνη και 1-2 ακόμα.
Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι
νύχτωσε και στο Γεντί
κι όμως ένα παλικάρι
δεν μπορεί να κοιμηθεί
Άραγε τι περιμένει
απ' το βράδυ ως το πρωί
στο στενό το παραθύρι
που φωτίζει το κελί
Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει
μα διπλό είναι το κλειδί
τι έχει κάνει και το 'ρίξαν
το παιδί στη φυλακή
Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει
με βαρύ αναστεναγμό
ας μπορούσα να μαντέψω
της καρδιάς του τον καημό | saliampalias
12-01-2009 15:25 | εδώ βρίσκεται η original εκτέλεση (πριν τη λογοκρισία) με βάση τα σχόλια ένα απο την παρέα είναι ο γιος του Καλδάρα
http://www.youtube.com/watch?v=dxg7QD5BXF8&feature=related
και εδώ από την Τσαλιγοπούλου
http://www.youtube.com/watch?v=toFjuU3oqOE&feature=related | saliampalias
18-08-2008 12:48 | Κορυφαίο ζεΐμπεκικο.
Νταλαροφιλη και blaise έχουν δίκιο. Όσα καταγράφουν τα έχει πει και ο ίδιος ο Καλδάρας αρχές τις δεκαετίας '80 σε συνέντευξη του που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο "Το κοινωνικό λαικό τραγούδι" εκδόσεις Οδηγητής, ενώ εν μέρει αναφέρονται και στο βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου "Το ρεμπέτικο τραγούδι".
Εκτός από παρέες και ψαγμένα μαγαζάκια το έχω ακούσει σωστά σε συναυλία μόνο από τον Αγάθωνα. Ξέρει κανείς αν υπάρχει ηχογραφημένο στην πρωτότυπη εκδοχή?
Πρέπει να αποκατασταθεί η αλήθεια και στο www.stixoi.info και παντού.
Μια λύση θα ήταν να μπουν και οι δυο εκδοχές με επεξηγηματικό σχόλιο. | gwgwka
02-07-2008 03:14 | Από τα πιο όμορφα τραγούδια!!!
::up.:: | ΓΔΕ Χ
09-04-2007 11:36 | Κλασικό λαϊκό ελληνικό τραγούδι ΓΔΕ Χ | blaise
16-02-2007 01:42 | Φεβρουάριος του 1947 γράφτηκε το κομμάτι. Ο κόσμος δεν ξέρει ότι το τελευταίο τετράστιχο είναι έτσι λόγω της λογοκρισίας της εποχής. Το αυθεντικό είναι :
"Πόρτ’ ανοίγει, πόρτα κλείνει μα διπλό ’ναι το κλειδί / τι έχει κάνει και το ρίξαν το παιδί στη φυλακή" | Minos
22-02-2006 | Να θυμίσουμε βέβαια πως είναι το πρώτο τραγούδι του Απόστολου Καλδάρα | Ανώνυμο σχόλιο
18-02-2006 | Φανταστικό!!!Το έχω ακούσει από Νταλάρα και Αλεξίου. | Minos
08-02-2006 | Δεν μου ξέφυγε καθόλου, απλώς βαρέθηκα πια. Τουλάχιστον σ'αυτό το τραγούδι, αναφέρονται όσοι προηγήθηκαν του "θείου"... | ID
25-01-2006 | Minos, αυτό το τραγούδι σου ξέφυγε! | Ανώνυμο σχόλιο
<5/1/2005 | Από τα πιο συγκινιτικά τραγούδια μουσική και λόγια ( κατερίνα ) | Ανώνυμο σχόλιο
<5/1/2005 | mia vuxta sto pasalimani |  |
Πρέπει να συνδεθείς για να μπορείς να καταχωρίσεις σχόλιο
|
|
|
