| |
| | Ελευθερία της αγοράς ή αγορά της ελευθερίας; |  | | | Αναδημοσίευση σε νέο προφίλ | | |
Την αφορμή για την ανάρτηση αυτή την προσέφεραν μια σειρά βίντεο στο YouTube του καναλιού Learn Liberty, οι δημιουργοί του οποίου προσπαθούν να μας εξηγήσουν τι ακριβώς είναι η …ελευθερία. Μην πηγαίνει το μυαλό σας σε άλλα χρεοκοπημένα ιδανικά… Μιλάμε για τη μια και μοναδική, την ανυπέρβλητη, το μεγαλύτερο δείκτη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την ελευθερία της αγοράς!!
Η θέρμη με την οποία μιλούν γι’ αυτήν είναι θαρρείς βγαλμένη από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Μας μεταφέρουν στην εποχή που η ανερχόμενη αστική τάξη ασφυκτιούσε μέσα στα πλαίσια της φεουδαρχικής κοινωνίας και επεδίωκε επάξια και δικαιολογημένα την κατάκτηση της εξουσίας, ακόμη και με επανάσταση!! Έκτοτε πολύς καιρός πέρασε, νέες κοινωνικές συνθήκες δημιουργήθηκαν, νέοι κοινωνικοί ανταγωνισμοί προέκυψαν, αλλά η ρομαντική αντίληψη περί ελευθερίας παρέμεινε ζωντανή στις συνειδήσεις ορισμένων από μας. Τουλάχιστον σε όσους ωφελήθηκαν –και εξακολουθούν να ωφελούνται- τα μέγιστα απ’ αυτήν. Μια ελευθερία βέβαια που μας παρουσιάζεται περίπου ως φυσικό δικαίωμα για όλους τους ανθρώπους σε όλες τις κοινωνίες όλων των εποχών. Σε αυτήν την ανάρτηση λοιπόν, θεώρησα σκόπιμο, αντί να ασχοληθούμε με τα ίδια τα βίντεο, να φωτίσουμε κάπως τις έννοιες της ιδιοκτησίας και του χρήματος και από τη σκοπιά της αστικής ιδεολογίας -μιας και οι δημιουργοί του Learn Liberty τα εκλαμβάνουν ως αυθύπαρκτα δεδομένα και όχι ως προαπαιτούμενα μιλώντας για την ελευθερία της αγοράς- και στη συνέχεια, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τη μαρξιστική προσέγγιση αναφορικά με τα ζητήματα αυτά, με σκοπό να αρθούν ορισμένες παρανοήσεις ευρέως διαδεδομένες.
Σύμφωνα με την αστική αντίληψη περί Ιστορίας και κοινωνίας γενικότερα ο θεσμός της ιδιοκτησίας είναι ένα βασικό στοιχείο του ανθρώπινου πολιτισμού διαχρονικά. Είναι το θεμέλιο εκείνο πάνω στο οποίο οικοδομούνται οι νόμοι σε μια κοινωνία. Είναι το συστατικό που εξασφαλίζει τη συνοχή της τελευταίας και εμπεδώνει το αίσθημα του δικαίου στα μέλη της. Ο θεσμός της ατομικής ιδιοκτησίας επί των αντικειμένων ή επί της γης και των πλουτοπαραγωγικών μέσων είναι βέβαια παλαιότερος από την εμφάνιση του χρήματος ως μέσου ανταλλαγής εμπορευμάτων, αλλά η εξέλιξη του θεσμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη του εμπορίου και τον συνακόλουθο εκχρηματισμό της οικονομίας. Δηλαδή τα εν λόγω πολιτισμικά στοιχεία ωφέλησαν την ανθρωπότητα σε βάθος χρόνου. Η αίσθηση ότι κάτι έχει αξία, δημιουργεί την ανάγκη της φροντίδας για τη διατήρηση της αξίας αυτής, δημιουργεί την αναγκαιότητα της ατομικής ιδιοκτησίας ως κοινωνικού θεσμού. Από την άλλη, δημιουργεί και την αναγκαία σπουδή στον άνθρωπο, το κίνητρο για δημιουργία. Θέτει δηλαδή σε κίνηση την ανθρώπινη προσπάθεια για την απόκτηση αντικειμένων αξίας. Ο σοσιαλισμός στη μαρξιστική εκδοχή του –σύμφωνα με την αστική επιχειρηματολογία- είναι παράλογος, επειδή αντιστρατεύεται την έμφυτη τάση του ανθρώπου να αποκτά με τα δικά του χρήματα τα εμπορεύματα που επιθυμεί, να έχει ατομική ιδιοκτησία πάνω σε αυτά. Το χρήμα και η ιδιοκτησία είναι χρήσιμοι θεσμοί για την ομαλότητα της οικονομικής ζωής και την κοινωνία γενικότερα. Το δε ένστικτο της αυτοσυντήρησης στον άνθρωπο είναι το πιο ισχυρό απ’ όλα.
Αυτά που η αστική ιδεολογία εκλαμβάνει ως α-χρονικά δεδομένα και αυθύπαρκτα στοιχεία στη λειτουργία της οικονομίας, ο Μαρξ τα θεωρεί απλώς προαπαιτούμενα και δημιουργήματα μιας ιστορικής περιόδου. Τα εντάσσει δηλαδή στο συγκεκριμένο ιστορικό τους πλαίσιο. Διαχωρίζει την αξία χρήσης από την ανταλλακτική αξία ενός πράγματος, ενός αγαθού, αλλά δε μένει εκεί. Η ανταλλακτική αξία (τιμή) ενός π.χ. αντικειμένου κρύβει πίσω της μια σχέση ανταλλαγής που δεν είναι μια φυσική ιδιότητα του αντικειμένου αυτού, αλλά μια κοινωνική σχέση μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Διότι τα φυσικά αγαθά όπως και τα προϊόντα της ανθρώπινης εργασίας δεν είναι από τη φύση τους εμπορεύματα. Η λειτουργία της αγοράς τα μετατρέπει σε εμπορεύματα.
Στον καπιταλισμό λοιπόν, σύμφωνα με το Μαρξ, ο επιχειρηματίας επιβάλλει ώστε όλα τα αντικείμενα που παράγονται από τους εργαζόμενους να πωλούνται στην αγορά, να ανταλλαγούν δηλαδή με χρήμα μέσω των πωλήσεων που με τη σειρά του ανταλλάσσεται, για να παραχθούν νέα αντικείμενα, να αγοραστούν νέα μηχανήματα, και ό τι τέλος πάντων επιθυμεί ο επιχειρηματίας που ελέγχει τα μέσα παραγωγής. Η εργατική δύναμη είναι κι αυτή εμπόρευμα υπό την έννοια ότι ανταλλάσσεται έναντι χρηματικού μισθού και έχει επομένως ανταλλακτική αξία. Η ανταλλακτική αξία κάθε αντικειμένου όμως παραμένει μεγαλύτερη από την ανταλλακτική αξία της εργατικής δύναμης που το δημιούργησε, ακόμη κι αν αφαιρεθούν τα λοιπά κόστη και οι φόροι. Κοινώς, όλα τα εμπορεύματα πωλούνται στην ανταλλακτική αξία τους που καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση. Απλώς οι εργάτες παίρνουν λιγότερα σε σχέση με αυτά που αποδίδει η εργατική τους δύναμη. Αυτό είναι το κέρδος του επιχειρηματία σύμφωνα με την αστική επιχειρηματολογία, ενώ, σύμφωνα με το Μαρξ, αυτή είναι η υπεραξία που αποσπάστηκε από τους παραγωγούς και την καρπώθηκε ο ιδιοκτήτης. Η δικαιολογία που δίδεται από την αστική σκοπιά είναι ότι ο επιχειρηματίας είναι αυτός που διέθεσε το αρχικό κεφάλαιο και επιπλέον αυτός είναι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής, οπότε δικαιούται να κρατήσει το πλεόνασμα με τη μορφή χρήματος. Ο Μαρξ πάλι μας καλεί να δούμε καθαρά τη διαδικασία χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος. Αν για παράδειγμα σε ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει καρέκλες οι εργάτες μετέτρεπαν το ημερομίσθιό τους σε είδος, θα βλέπαμε ότι ένας εργάτης που δούλεψε 8 ώρες στο διάστημα αυτό κατασκεύασε λ.χ. 15 καρέκλες αξίας 20€ η καθεμιά και πήρε ως ημερομίσθιο λ.χ. 40€ ή 2 καρέκλες. Έφτιαξε και τις 15, αλλά τελικά θα κρατήσει μόνο τις 2 καρέκλες. Αυτός είναι ο ημερήσιος μισθός του αν μετατραπεί σε είδος (40€ = 2 καρέκλες). Τις υπόλοιπες 13 τις μοιράζονται ο ιδιοκτήτης, το κράτος, ενδεχομένως οι τράπεζες και οι λοιποί μεσάζοντες. Οι 13 καρέκλες είναι το υπερπροϊόν, το οποίο μετατρέπεται σε χρήμα και λέγεται υπεραξία (13x20€ = 260€).
Αν σχηματοποιούσαμε κάπως τις αντιτιθέμενες απόψεις πάνω στο ζήτημα αυτό θα βλέπαμε δύο πράγματα. Από τη μια τους φιλελεύθερους αστούς να υποστηρίζουν ότι αυτοί έχουν το χρήμα και την ιδιοκτησία. Έτσι, κάνουν επενδύσεις και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Από την άλλη ο Μαρξ θα υποστήριζε ότι οι εργαζόμενοι δουλεύουν, όπως δούλευαν από καταβολής κόσμου οι περισσότεροι άνθρωποι, τους παίρνουν το υπερπροϊόν οι αστοί, το κάνουν χρήμα και προσωπική ιδιοκτησία αντίστοιχα. Το χρήμα είναι απλώς το μέσο ανταλλαγής και η αστική ιδιοκτησία μια κοινωνική σχέση άνισης ανταλλαγής. Ποιος άραγε έχει δίκιο; Φαινομενικά και οι 2 πλευρές. Εξαρτάται από την οπτική γωνία του καθενός θα πουν ορισμένοι. Μόνο που η ανθρώπινη εργασία εμφανίστηκε ως πηγή πλούτου στην Ιστορία πριν από το χρήμα και την όποια ιδιοκτησία… Εκτός αυτού, το χρήμα, δηλ. το μέσο ανταλλαγής και η ιδιοκτησία δε μπορούν από μόνα τους να δημιουργήσουν πλούτο δίχως τη μεσολάβηση της ανθρώπινης εργασίας, δίχως την εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.
Πολύς θόρυβος ξεσπά συχνά στο άκουσμα ότι οι κομμουνιστές θέλουν να καταργήσουν την ατομική ιδιοκτησία. Κατ’ αρχάς επικρατεί μια σύγχυση τόσο ως προς τις μορφές που ο θεσμός της ιδιοκτησίας γενικά μπορεί να προσλάβει και προσέλαβε ιστορικά ως τώρα (αστική, φεουδαρχική κτλ.) όσο και ως προς τους σκοπούς που εξυπηρετεί κάθε φορά (κοινωνική, ατομική κτλ.). Όσο για την ατομική ιδιοκτησία πάντως, ο σοσιαλισμός δεν πρόκειται να την καταργήσει, διότι δεν μπορεί! Τι είναι η ατομική ιδιοκτησία άλλωστε; Το μερίδιο του καθενός επί του συνολικού προϊόντος, επί του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου. Γιατί τα μερίδια είναι άνισα σε μια αστική κοινωνία; Διότι υπάρχει ιδιωτική κυριαρχία στα μέσα παραγωγής που επιτρέπει την ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της ξένης εργασίας προς όφελος του αστού ιδιοκτήτη. Επομένως, για να γίνουν ίσα τα μερίδια πρέπει να καταργήσουμε, όχι βέβαια τα μερίδια τα ίδια, όχι την ατομική ιδιοκτησία γενικά, αλλά την πηγή της ανισότητας, της άνισης ανταλλαγής που είδαμε νωρίτερα. Να καταργήσουμε την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, δηλαδή την αστική ιδιοκτησία που παράγει άνισα ατομικά μερίδια.
Τελικά, δεν είναι ν’ απορεί κανείς που οι αστοί επιχειρηματίες αισθάνονται περίφημα με την ομαλή λειτουργία της αγοράς. Με τα χρήματα που αποκομίζουν εκμεταλλευόμενοι την εργατική δύναμη αγοράζουν σε χαμηλή γι’ αυτούς τιμή την αίσθηση της ελευθερίας και της αξιοπρεπούς διαβίωσης, ενώ οι πολλοί πληρώνουν υψηλό τίμημα για μια ζωή γεμάτη στερήσεις και περιορισμούς.
|
 | | | | | | | | Στατιστικά στοιχεία | | | | | Σχόλια: 4
Στα αγαπημένα: 0
| | | | | | | |
| | | |
|
ΒΥΡΩΝ
26-07-2015 @ 08:14 | ::theos.:: ::theos.:: ::theos.:: | | rania.foka@yahoo.co.uk
26-07-2015 @ 11:29 | ::rock.:: ::rock.:: ::rock.:: | | heardline
26-07-2015 @ 11:41 | Ότι έχει να κάνει με Μαρξιστικές και Λενινστικές θεωρίες χάνει λογικής.
Ο άνθρωπος, από παιδί γνωστόν αυτό, αν δεν πιεστεί να δουλέψει, θα κάθεται και θα κοιμάται όλη τη μέρα.
Όλοι εποφθαλμιούν τα του άλλου, γενικώς αυτό. Μόλις δε γίνουν ότι οι άλλοι, γίνονται ακριβώς και ότι οι άλλοι.
Δείτε το Λένιν τι έκανε το πρώτο πράγμα. Απέκλεισε τους αγρότες στην πρώτη τους απεργία. Μπούρδες και κουραφέξαλα τα περί ισότητας και βλακείας τέτοιας.
Η τεμπελία δεν γνωρίζει κόμματα, γνωρίζει χαρακτήρα, να μη λέμε μαλακίες γερές
Δεν το διάβασα όλο το γραπτό σου, αλλά περίπου κατάλαβα τι θέλεις να πεις.
Θέλεις να πεις το συνηθισμένο και πασίγνωστο χαζό.
Όλοι να λαμβάνουν τον ίδιο μισθό.
Να δουλεύω εγώ για τρεις, να παίρνω ένα μισθό και οι άλλοι δύο της τεμπελιάς να παίρνουν κι αυτοί ένα μισθό.
Συμφωνώ με τον καπιταλισμό, και ας αναδεικνύονται οι μεγάλοι. Μεγάλοι υπήρχαν και στα κομουνιστικά συστήματα και μάλιστα έκαναν και εγκλήματα (Στάλιν).
Το έχω γνωρίσει το κομουνιστικό μοντέλο στον ΟΤΕ που εργαζόμουνα (ναι κομουνιστικό μοντέλο ήταν, δούλευα για 5 και ελάμβανα χρήματα για έναν) που στο τέλος άρχισα να μη δουλεύω, ναι θα δούλευα εγώ για να τα τσεπώνει ο κάθε Αργύρης κι ο Κάθε Δημήτρης......κι ο κάθε Χ φλούφλης.
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ
ΑΥΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΚΙ ΑΥΤΟ ΘΑ ΨΗΦΙΖΩ
ΚΑΙ ΒΟΥΡΔΟΥΛΑΣ, ΤΟΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
ΜΟΝΟ ΕΤΣΙ ΑΠΟΔΙΔΕΙ
ΑΥΤΑ.................. ::scare.:: ::laugh.:: ::clown.:: | | wizfree
26-07-2015 @ 15:55 | Ο καπιταλισμός είναι εξ ορισμού άδικος και εκμεταλλευτικός, γιατί βασίζεται στην ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της ξένης εργασίας με αντάλλαγμα αμοιβή μικρότερης αξίας. Συμβαίνει σε όλο τον ιδιωτικό τομέα...Ο Μαρξ το απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας. Άλλο αυτό και άλλο να μιλάμε για τις αδυναμίες των σοσιαλιστικών πειραμάτων κατά τον 20 αιώνα. Όσοι εργάζονται για το κράτος σε συνθήκες καπιταλισμού αποτελούν ξεχωριστή περίπτωση γιατί δεν ανήκουν στην εργατική τάξη συνήθως, αλλά στα μικροαστικά στρώματα. Το κράτος αντλεί τα έσοδά του από τα πλεονάσματα της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και έτσι πληρώνει τους μισθούς των κρατικών υπαλλήλων. Τώρα θες να συζητήσουμε για την παραγωγικότητα των κρατικών υπαλλήλων; Οι πελατειακές σχέσεις είναι δημιούργημα του ίδιου του καπιταλισμού στο εσωτερικό του κράτους για ψηφοθηρικούς λόγους. Τα κόμματα που σκίζονται για την ελεύθερη αγορά έχουν θριαμβεύσει σε αυτές τις τακτικές... Είναι μια άλλη κουβέντα αυτή όμως. Όσοι επιθυμούν ένα κόσμο δίκαιο δέχονται και το αδιέξοδο του καπιταλισμού και βέβαια προσπαθούν να βρουν τι πήγε στραβά με το σοσιαλισμό, ώστε να μη γίνουν τα ίδια λάθη. Όσοι αδιαφορούν μπροστά σε μια τέτοια προοπτική, απλώς δέχονται το σύστημα ως έχει και προσπαθούν να το υπερασπιστούν παραδομένοι στον ατομικισμό τους και ενδεχομένως τα υλικά-ταξικά τους συμφέροντα. Στο σοσιαλισμό η εργασία είναι δικαίωμα και υποχρέωση όλων. Οι αστοί θα πάνε κι αυτοί για δουλειά, όπως όλοι οι εργάτες. Στο δικό σου σκεπτικό η εργατικότητα είναι η μέγιστη αρετή για όλους τους εργαζόμενους (δημόσιους-ιδιωτικούς), την ίδια στιγμή που η αποχή από την εργασία συνιστά προνόμιο των ανώτερων τάξεων. Εσύ μπορεί να είσαι 5 φορές πιο παραγωγικός από τους συναδέλφους σου στον ΟΤΕ, αλλά ένας εργάτης στο εργοστάσιο ή ένας υπάλληλος στον ιδιωτικό τομέα να δουλεύει πολύ πιο σκληρά από σένα και να αμείβεται λιγότερο. Πρέπει να δεις τι γίνεται συνολικά. Αν θεωρήσουμε παράσιτο τον τεμπέλη συνάδελφό σου στον ΟΤΕ, τότε τι να πούμε για τους πολυεκατομμυριούχους μετόχους των πολυεθνικών; Εγώ - σε αντίθεση με σένα- δεν εκλαμβάνω ως δεδομένο ότι η κοινωνία μας είναι χωρισμένη σε τάξεις. Θα μπορούσε και να μην είναι..Και κάνω ό,τι μπορώ για να συμβεί αυτό.. | |  |
Πρέπει να συνδεθείς για να μπορείς να καταχωρίσεις σχόλιο
|
|
|
