Δ.ΣΚΟΥΦΟΣ
06-11-2015 @ 22:59 | Κορνήλιος Καστοριάδης
«η αρχαία Ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα»
Η Αρμονία και το Μέτρον για τους αρχαίους Έλληνες δεν είναι «δεδομένα»
αλλά προβλήματα και σκοπός
που η πραγματοποίησή τους είναι πάντα αβέβαιη και επισφαλής
σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη ζωή
Η Ιδέα ενός ιστορικού νόμου, εγγυητή μιας ιδανικής κοινωνίας,
είναι ιδέα άγνωστη στους Έλληνες,
όπως άγνωστος είναι και ο μεσσιανισμός ή η δυνατότητα εξωκοσμικής φυγής
Η θεώρηση αυτή εμπνέει μια στάση, σύμφωνα με την οποία ,
«ό,τι είναι να γίνει θα γίνει εδώ»
Ό,τι δε γίνεται εδώ, δε γίνεται για μας, δε μας αφορά,
γίνεται αλλού ή γίνεται στις ρίζες του χάους, εξαρτάται από μας, κι εμείς θα το κάνουμε
δε θα το κάνει ούτε ο θεός, ούτε η ιστορική αναγκαιότητα,
ούτε καμμιά πολιτική διεύθυνση, κάτοχος της επιστημονικής σοφίας
επί των πολιτικών πραγμάτων.
Θα το κάνουμε εμείς οι άνθρωποι, αν γίνεται και αν μας αφήσει η Μοίρα,
ή δεν μπορεί να γίνει.
Κι αυτό εν γνώσει μας οτι υποκείμεθα στον ίδιο νόμο
που διέπει και τον υπόλοιπο κόσμο, νόμο γενέσεως και φθοράς.
Το χάος το έχουμε και μέσα μας με τη μορφή της ύβρεως,
δηλαδή της άγνοιας ή αδυναμίας αναγνωρίσεως των ορίων των πράξεών μας.
Διότι βεβαίως αν τα όρια ήταν σαφή και αναγνωρίσιμα εκ των προτέρων,
δεν θα υπήρχε ύβρις, θα υπήρχε απλώς παράβαση ή αμάρτημα ,
έννοιες δηλαδή χωρίς κανένα βάθος.
Αυτό είναι εξάλλου κι ένα από τα μαθήματα της τραγωδίας,
η οποία συνδέεται άμεσα με τη φιλοσοφία και τη γονιμοποιεί.
Σαν πολιτικός θεσμός η τραγωδία είναι θεσμός «αυτοπεριορισμού»
Υπενθυμίζει στους Αθηναίους πολίτες οτι υπάρχουν όρια άγνωστα εκ των προτέρων
στο δρων υποκείμενο,το οποίο ενεργεί υπεύθυνα,
αναλαμβάνοντας τους κινδύνους των πράξεών του
Κανείς δεν μπορεί να του τα υποδείξει εκ των προτέρων,
μόνος πρέπει να τα καταλάβει ή να τα διαισθανθεί.
Αυτές οι «κεντρικές φαντασιακές σημασίες» όπως τις ονομάζω
αποτελούν τρόπο σημασιοδότησης της πραγματικότητας,
της ανθρώπινης ζωής και του κόσμου.
Τις συναντάμε από την καταβολή, από την αρχική σύσταση του Ελληνικού κόσμου,
από τον Όμηρο ήδη και από την Μυθολογία.
Ο Ελληνικός κόσμος κτίζεται πάνω στην επίγνωση
«ότι δεν υπάρχει φυγή απ'τον κόσμο κι απ'το θάνατο, ότι ο άνθρωπος είναι θνητός»
Ο φόβος του θανάτου μας εμποδίζει και μας σήμερα να έχουμε τον απαιτούμενο
«οίστρο»για τη ζωή, να έχουμε δηλαδή την επίγνωση ότι ειμαστε πραγματικά θνητοί
Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν αυτό ακριβώς ανήγαγαν σε «οίστρο ζωής τη γνώση του θανάτου»
| |
