| |
ΚαΤερίνη
09-06-2006 | Καλησπέρα :) Δυστυχώς το μόνο που κατάλαβα είναι οτι πρόκειται για νανούρισμα, η κάνω λάθος; Είμαι σίγουρη ότι είναι πολύ τρυφερό! Καλη σου νύχτα φίλε μου :) | | echo
09-06-2006 | Όχι Κατερίνα, είναι καθαρά ερωτικό. Να είσαι καλά!!! Καληνύχτα. | | echo
09-06-2006 | Δεσμεύομαι να δώσω μια επεξήγηση, αλλά αύριο. Τώρα είναι αργά και είμαι κουρασμένος. Οφείλω να το κάνω για όσους μη πόντιους ενδιαφέρονται να μάθουν κάτι από την κουλτούρα μας και γενικά σε αυτούς που τους αρέσει να μαθαίνουν κάτι νέο. | | MARGARITA
09-06-2006 | Θέλω να μάθω πολλά από την κουλτούρα σας Έκο...καλό ξημέρωμα φίλε μου | | ΚαΤερίνη
09-06-2006 | Κι εγώ θέλω να μάθω πολλά! | | ΠΑΡΑΠΟΙΗΤΗΣ
09-06-2006 | το διάβασα προσεκτικά και το κατάλαβα φίλε μου, ερωτικότατο | | ΝΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
10-06-2006 | ΠΩ ΠΩ ΠΩ !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Καλημερα φιλαρακι !!!!!!!!!!!!!!!!! | | echo
10-06-2006 | Θα ήθελα να μην δώσω μια απλή και ξερή παράθεση των στίχων στη δημοτική, αλλά να αναλύσω και να επεξηγήσω , όσο μπορώ, τις ποντιακές λέξεις μέσα από αυτά που ξέρω και αυτά που μπορώ να φανταστώ ότι ισχύουν. Ομολογώ ότι δεν ξέρω πολύ καλά τα ποντιακά και αν ήξερα θα έγραφα και πολύ καλύτερα. Έχουμε, λοιπόν
Ση(ν)=στη(ν), σο(ν)=στο(ν) (εμπρόθετο άρθρο με αφαίρεση του «τ»). Το «ση» στη γενική παραμένει ως έχει (ση καρδίας = στης καρδιάς)
μ=μου, σ=σου, τ=του (κτητική αντωνυμία π.χ. η λαλία μ=η φωνή μου)
Κιτάπ= κιτάπι, βιβλίο (όπως και η ελληνική λέξη προέρχεται από την τούρκικη λέξη «κιτάπ»)
Πολλές ποντιακές λέξεις χάνουν το φωνήεν της κατάληξης, όπως εγάπ = αγάπη, κρεβάτ= κρεβάτι
Όνεμα = όνομα, πιθανόν από το αρχαίο όνυμα. Έν = είναι (test : το μολύβ εν σο τραπέζ :) )
εγράψα= έγραψα, ατό(ς)=αυτό(ς) από το αρχαίο «ατός», δεικτική ή προσωπική αντωνυμία. (το θηλυκό είναι «ατέ»). Έχουμε λοιπόν «έγραψα αυτό, το έγραψα» (το «ατό» στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει την έννοια του αντικειμένου «το» αλλά μπαίνει μετά το ρήμα «εγράψα»)
Σ εσέν = σ εσένα. Το «ντο» έχει την έννοια του ερωτηματικού «τι» όπως: ντο εφτάς=τι κάνεις (φτάω από το φτιάχνω, κάνω π.χ. ντο φτάω, παλαλώθα;= τι κάνω, τρελάθηκα; Από το παλαβός έχουμε το παλαλός, παλαλώθα = παλάβωσα). Στην περίπτωση του «ντο έχω ταμένον» το «ντο» έχει την έννοια του αναφορικού «που», δηλ. που έχω ταμένη (δεν υπάρχει «ταμένη εγάπ» αλλά αλλάζει γένος το επίθετο και γίνεται ταμένον. Εξάλλου, υπάρχουν λέξεις που αλλάζουν γένος στην ποντιακή όπως ο πρόσωπος = το πρόσωπο)
Τα σειλόπα = τα χείλη, είναι υποκοριστικό του «σείλια» ( το σίγμα προφέρεται έντονα στην προκειμένη περίπτωση). Το ίδιο συμβαίνει και με λέξεις όπως καρδόπον = καρδιά, ψόπο = ψυχή (ψυ=ψυχή, π.χ. τεμόν η ψυ= η δική μου ψυχή, η ψυχή μου, σημ. τεμέτερον = δικός μας, όπως λένε οι πόντιοι «είσαι τεμέτερον;» το οποίο προφανώς έχει μείνει από την εποχή που ήρθαν στην Ελλάδα διωγμένοι και ψάχνανε δικούς τους). Η συχνή χρήση των υποκοριστικών δηλώνει το έντονα αισθαντικό χρώμα της ψυχής των ποντίων
Σκουντουλίζνε = μοσχομυρίζουν, μυρίζουν έντονα όμορφα. 3ο πληθυντικό πρόσωπο του «σκουντουλίζω», όπως και βρουλίζνε = καίνε, από το βρουλίζω = καίω. Εδώ έχουμε απαλοιφή του «ου», εξ ου και η απόστροφος, και το βρουλίζουνε γίνεται βρουλίζνε (π.χ. σκαλίζνε=σκαλίζουνε). ʼψιμον = η φωτιά ενώ βάλνε = βάζουνε, από το βάλλω (το βάλουνε γίνεται βάλνε κατά τα προηγούμενα)
ʼμον = σαν, αλλά εδώ το «άμον ντο» έχει την έννοια του «όταν». Σαν που κείμαι στο κρεβάτι, δηλ. όταν κείμαι στο κρεβάτι
Εκφράσεις βέβαια, όπως «πουλί μ», «αρνί μ» είναι ευρέως γνωστές, θέλω να πιστεύω, και σε μη πόντιους και χρησιμοποιούνται από τους πόντιους συχνά για να εκφράσουν την αγάπη τους σε κάποιο πρόσωπο, όπως η μητέρα στο παιδί της ή κάποιος στην αγαπημένη του («γιαβρί μ» είναι πολύ συχνό)
Νουνίζω = σκέφτομαι (προφανώς από τη λέξη «νους»), γνεφίζω = ξυπνώ, όντες = όταν, χάραμαν = πρωί, χαραυγή. Έρται = έρχεται (η κλίση είναι έρχουμαι, έρχεσαι, έρται)
Γιάν = πλάι. Το «ι» μπαίνει σε ορισμένες περιπτώσεις που ακολουθεί η αντωνυμία μ, σ, τ πιθανόν για λόγους ευκολίας (όπως στο «καρδίας-ι-μ). Το «έρχουμαι» έχει και την έννοια του «έρθω», δηλ. σο μαχαλά σ θα έρχουμαι=στο μαχαλά σου θα έρθω. Αφκά = κάτω (αντίθ. απάν= πάνω). Κεμεντζέ = η ποντιακή λύρα (παίξον κεμεντζέ = παίξε ποντιακή λύρα)
Δεν ξέρω, έμεινε τίποτα άλλο; :) Να διευκρινίσω ότι τα παραπάνω δεν είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένα, δεν τα διάβασα πουθενά, απλά βασίζονται στα λίγα που γνωρίζω και σε κάποια που υποθέτω ότι είναι έτσι. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω, θα ήθελα να το ακούσω (άραγε, υπάρχουν μέλη πόντιοι εδώ μέσα; ).Ελπίζω να βοήθησα λιγάκι και να μην μπέρδεψα καθόλου. Απλά, ήθελα να δώσω κάτι παραπάνω από μια απλή επεξήγηση. Κι αν σε κάποιους φαίνονται λιγάκι αστεία, δεν πειράζει, δεν παρεξηγώ. Είναι απλοί οι στίχοι μου, άλλωστε δε γνωρίζω πολύ καλά ποντιακά και επιπλέον, γενικά οι ποντιακοί στίχοι μιλούν απλά και από ψυχής. Για μένα εξ άλλου, ο στίχος δε χρειάζεται πολύ δύσκολες και πολλές λέξεις για να γίνει σπουδαίος. «Σ αγαπώ γιατί είσαι ωραία, σ αγαπώ γιατί είσαι εσύ»
τέλος, δε χρειάζονται άλλα, ειπώθηκαν όλα σε αυτό το στίχο
Ευχαριστώ για την υπομονή. Την καλησπέρα μου
Σιδηρόπουλος Γιώργος
:) | | echo
10-06-2006 | Και αν κάποιος βαριέται για όλα τα παραπάνω έχουμε και λέμε: Στης καρδιάς μου το βιβλίο, το όνομά σου είναι γραμμένο, το έγραψα με την αγάπη, σε εσένα που έχω ταμένη
Τα χείλη σου τα όμορφα, στο στόμα μου μοσχομυρίζουν, στην ψυχή μου βάζουν φωτιά, την καρδιά μου καίνε
Όταν κείτομαι στο κρεβάτι, πουλί μου εσένα σκέφτομαι, όταν έρθει το πρωί, στο πλάι σου (θέλω) να ξυπνήσω
Στο μαχαλά σου θα έρθω, κάτω από το παραθύρι σου, να παίζω και τη λύρα μου, χαρά μου για το χατίρι σου. | | paparouna
10-06-2006 | kalhspera!!Dilwnw thaymastria soy... | | ΚαΤερίνη
12-06-2006 | Γεια σου Γιώργο, τώρα κατάλαβα, πολύ όμορφο μέσα στην απλότητα του! Να είσαι καλά φίλε μου :) | | echo
12-06-2006 | Χαίρομαι Κατερίνα μου που το ξαναδιάβασες. Και σ' ευχαριστώ!! | | ΚαΤερίνη
13-06-2006 | Καλή σου μέρα Γιώργο, φυσικά και θα το ξαναδιάβαζα!! :) | | paressa
20-09-2006 @ 15:14 | Αφιερωμένο στο δημιουργό που τιμά την καταγωγή του και σε όλους τους φίλους του site
"τα μάτιας ασον ουρανον
επαίρανε(ν) το χρώμα
ενέγκασέν με ασην πελιάν
θα βάλνε με σο χώμαν" | | pontiara
01-06-2009 @ 04:07 | sas parakalw borei n m pei kapios an auto t tragoudaei kaneis pontiakos tragoudistis k pou borw n t vrw..?thanks...exw kollisei..einai tragoudara ::laugh.:: ::up.:: | |  |
Πρέπει να συνδεθείς για να μπορείς να καταχωρίσεις σχόλιο
|
|
|
