| |
| | To πείραμα Milgram |  | | | και η τυφλή υπακοή στην εξουσία | | |
Ένα από τα πιο διάσημα πειράματα μελέτης της υπακοής στην ψυχολογία διεξήχθη από τον Stanley Milgram (1963) . Ο Stanley Milgram, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Yale, επικεντρώθηκε στο πείραμα του, στη σύγκρουση μεταξύ υπακοής στην εξουσία και της ατομικής συνείδησης. Ο ερευνητής ήθελε να διερευνήσει τις αιτιολογήσεις που προέβαλαν οι δεσμοφύλακες των Στρατοπέδων Συγκέντρωσης της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Δίκη της Νυρεμβέργης, ότι η υπακοή τους βασιζόταν αποκλειστικά στην εφαρμογή των διαταγών των ανωτέρων τους.
Τα πειράματα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1961, ένα χρόνο μετά τη δίκη του Άντολφ Άιχμαν (Adolf Eichmann) στην Ιερουσαλήμ. Ο Μίλγκραμ επινόησε το πείραμα για να απαντήσει στο ερώτημα “Θα μπορούσε να συμβαίνει ότι ο Άιχμαν και οι συνεργοί του στο Ολοκαύτωμα «απλώς εκτελούσαν διαταγές»; (Milgram, 1974).
Ο Milgram επέλεξε τους συμμετέχοντες στο πείραμα από άρρενες που παρουσιάστηκαν ως εθελοντές, «σε μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Yale». Η διαδικασία ήταν ότι οι συμμετέχοντες, θα χωρίζονταν σε ζεύγη, όπου μετά από κλήρωση κάποιος θα έπαιζε τον ρόλο του «μαθητή» και ο άλλος του «δασκάλου». Η κλήρωση βέβαια ήταν ψευδεπίγραφη, ώστε ο εθελοντής να ήταν πάντα ο “δάσκαλος” και ο “μαθητής” να ήταν συνεργάτης του Μίλγκραμ (που προσποιείτο ότι ήταν και αυτός εθελοντής).
Ο “μαθητής” (μέλος της ομάδας που ονομάζεται Mr. Wallace) κλεινόταν σε ένα δωμάτιο και του εφάρμοζαν ηλεκτρόδια που συνδέονταν με τα χέρια του. Ο “δάσκαλος” και ο ερευνητής ήταν σε ένα διπλανό δωμάτιο που υπήρχε μια ηλεκτρική γεννήτρια και μια σειρά από διακόπτες από 15 Volt ( Ελαφρύ Shock) σε 375 Volt (Κίνδυνος: Σοβαρό Shock) έως 450 Volt (ΘΑΝΑΤΟΣ).
Στόχος :
Ο Milgram (1963) εστίασε στην έρευνα του στο πόσο μακριά θα μπορούσαν να πάνε οι άνθρωποι που υπακούν σε διαταγές εάν οι ενέργειες τους βλάπτουν κάποιον άλλον άνθρωπο. Ο Stanley Milgram ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το πόσο εύκολα οι απλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να επηρεαστούν ώστε να διαπράττουν φρικαλεότητες, όπως για παράδειγμα, οι Γερμανοί στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο.
Διαδικασία :
Οι συμμετέχοντες “δάσκαλοι” ήταν 40 άνδρες, ηλικίας μεταξύ 20 και 50, των οποίων η εργασιακή κατάσταση ποίκιλε από ανειδίκευτους εργάτες έως υψηλό επαγγελματικό επίπεδο. Υπήρχε επίσης ένας “πειραματιστής” ντυμένος με μια λευκή φόρμα, που υποδύετο κάποιος ηθοποιός (όχι ο ίδιος ο Milgram).
Ο “μαθητής” (Mr. Wallace) ήταν δεμένος σε μια καρέκλα σε άλλο δωμάτιο και είχε επάνω του ηλεκτρόδια. Στον “μαθητή” ζητήθηκε να μάθει κάποια ζευγάρια λέξεων και ο “δάσκαλος” ονομάτιζε την πρώτη λέξη του ζεύγους, ζητώντας την αντιστοιχία από μια λίστα με τέσσερις πιθανές επιλογές.
Ο “δάσκαλος” είχε την υποχρέωση να εφαρμόσει ένα ηλεκτρικό σοκ κάθε φορά που ο μαθητής έκανε ένα λάθος, αυξάνοντας το επίπεδο του σοκ κάθε φορά. Υπήρχαν 30 διακόπτες στη γεννήτρια από 15 Volt (ελαφρύ σοκ) έως 450 Volt (ΘΑΝΑΤΟΣ).
Ο “μαθητής” έδινε κυρίως λανθασμένες απαντήσεις και για κάθε μια από αυτές ο δάσκαλος του εφάρμοζε ένα ηλεκτρικό σοκ. Όταν ο “δάσκαλος” δίσταζε να συνεχίσει και στρεφόταν προς τον πειραματιστή για καθοδήγηση, του εδίδετο κάποια εντολή μέσα από ένα πρότυπο εντολών:
Εντολή 1 : παρακαλώ να συνεχίσετε.
Εντολή 2: το πείραμα απαιτεί να συνεχίσετε.
Εντολή 3 : Είναι απολύτως απαραίτητο να συνεχίσετε.
Εντολή 4 : δεν έχετε καμία άλλη επιλογή από το να συνεχίσετε.
Αποτελέσματα :
Το 65% (τα δύο τρίτα) των συμμετεχόντων, συνέχισε στο υψηλότερο επίπεδο των 450 Volt. Όλοι οι συμμετέχοντες συνέχισαν έως τα 300 Volt. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι κανένας από τους συμμετέχοντες "δασκάλους" δεν επιχείρησε να ανοίξει την πόρτα που τον χώριζε από τον "μαθητή" για να διαπιστώσει αν ο τελευταίος είναι ζωντανός και καλά στην υγεία του.
Ο Milgram έκανε περισσότερα από ένα πείραμα – συνολικά 18 παραλλαγές της μελέτης του. Το μόνο που έκανε ήταν να μεταβάλει την κατάσταση/συνθήκες, για να δει πώς αυτό θα επηρέαζε την υπακοή: Διαπίστωσε ότι η υπακοή αυξανόταν σε συνθήκες "υψηλού κύρους" του πειραματιστή (εντός πανεπιστημίου, με λευκή ποδιά κλπ), σε συνθήκες μειωμένης προσωπικής ευθύνης (την οποία αναλαμβάνει η εξουσία του πειραματιστή) και αντίθετα μειωνόταν αν το πειραματοπρόσωπο είχε υποστήριξη από φίλο ή συγγενή.
Πριν ξεκινήσει το πείραμα του ο Μίλγκραμ είχε κάνει μια «δημοσκόπηση» ανάμεσα στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους, ρωτώντας τους τι ποσοστό των εθελοντών θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό. Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :
Οι απλοί άνθρωποι είναι πιθανό να ακολουθήσουν τις διαταγές που έδωσε μια μορφή εξουσίας, ακόμη και στον υπέρτατο βαθμό της δολοφονίας ενός αθώου ανθρώπου. Η υπακοή στην εξουσία είναι ριζωμένη σε όλους μας από τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μεγαλώσει: «Να τηρείτε ότι σας υποδεικνύουν οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι έχοντες εξουσία, κλπ».
Τα ευρήματα του Μίλγκραμ, προκάλεσαν μεγάλη αναστάτωση στο χώρο της κοινωνικής ψυχολογίας και στην κοινή γνώμη γενικότερα
Οι συμμετέχοντες πραγματικά πίστευαν ότι οι “μαθητές” ήταν πραγματικά πρόσωπα και επίσης εθελοντές και δεν γνώριζαν ότι ήταν μέλη της ερευνητικής ομάδας του Milgram.
Προστασία των συμμετεχόντων – Οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν σε εξαιρετικά στρεσογόνες καταστάσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ψυχολογική βλάβη.
Ωστόσο, ο Milgram παρακολούθησε κλινικά τους συμμετέχοντες μετά το πείραμα και για ένα χρονικό διάστημα ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν διαταράχθηκε η ψυχική τους υγεία.
|
 | | | | | | | | Στατιστικά στοιχεία | | | | | Σχόλια: 13
Στα αγαπημένα: 1
| | | | | | | |
| | Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση. | | | |
|
daponte
16-06-2021 @ 02:00 | Το πείραμα του Μίλγκραμ επαναλήφθηκε στην Πολωνία το 2015:
Οι ερευνητές επανέλαβαν το πείραμα με 80 συμμετέχοντες (40 άνδρες και 40 γυναίκες), ηλικίας 18-69 ετών. Οι συμμετέχοντες είχαν έως και 10 κουμπιά που μπορούσαν να πατήσουν, κάθε ένα με ένα υψηλότερο επίπεδο «ηλεκτροσόκ». Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το επίπεδο της υπακοής των συμμετεχόντων προς τις οδηγίες που έλαβαν, ήταν εξίσου υψηλό με εκείνο των αρχικών μελετών του Μίλγκραμ.
Διαπίστωσαν ότι το 90% των ανθρώπων ήταν πρόθυμοι να φτάσουν στο υψηλότερο επίπεδο στο πείραμα. Όσον αφορά στις διαφορές μεταξύ της προθυμίας των συμμετεχόντων να κάνουν ηλεκροσόκ σε έναν άνδρα σε σχέση με μια γυναίκα, «αξίζει να σημειωθεί», γράφουν οι συγγραφείς, ότι αν και ο αριθμός των ανθρώπων που αρνούνταν να εκτελέσουν τις εντολές του πειραματιστή ήταν τρεις φορές μεγαλύτερος όταν ο μαθητής [το πρόσωπο που δεχόταν το «ηλεκτροσόκ»] ήταν γυναίκα, το μικρό μέγεθος του δείγματος δεν μας επιτρέπει να βγάλουμε ισχυρά συμπεράσματα.
Από την άποψη των αλλαγών της κοινωνίας, σημειώνουν οι ερευνητές, μισό αιώνα μετά την αρχική έρευνα του Μίλγκραμ για την υπακοή στην εξουσία, μια εντυπωσιακή πλειονότητα των ατόμων εξακολουθεί να είναι πρόθυμη να κάνει ηλεκτροσόκ σε ένα αβοήθητο άτομο. | | daponte
16-06-2021 @ 02:02 | H σχετική ταινία που αναφέρεται στο πείραμα του Μίλγκραμ:
https://youtu.be/NtoDZ5C3FeU | | ΑΠΟΓΡΑΦΟ
16-06-2021 @ 10:52 | ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΦΥΛΑΚΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΑΝΦΟΡΝΤ, ΠΟΥ ΧΩΡΙΖΕ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΕ ΔΕΣΜΟΦΥΛΑΚΕΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥΣ.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΠΩΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΕΤΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ-ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ | | daponte
16-06-2021 @ 12:10 | Γιούλη διάβασε πιο προσεκτικά γιατί κατάλαβες ακριβώς το αντιθετο:
η άποψη των ψ & ψ πριν το πείραμα ήταν ότι αυτοί που υπακουουν μέχρι τέλους και δίνουν το μέγιστο υποτιθεμενο " ηλεκτροσόκ" , θα ήταν μια μειοψηφία με τις σαδιστικες τασεις.
Το σκηνοθετημενο πείραμα απέδειξε και τότε και πιο πρόσφατα ότι πρόκειται μάλλον για πλειοψηφία, αυτή των υπερβολικά υπακουων στην αυθεντια-εξουσια. | | **Ηώς**
16-06-2021 @ 12:41 | εξαιρετική ανάρτηση Σταύρε!
«Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες με τον ιό-εφιάλτη, μήπως το πείραμα Μίλγκραμ διεξάγεται εκτός εργαστηρίου, σε συνθήκες πραγματικές και σε παγκόσμιο επίπεδο; Υπάρχουν στοιχεία που συνηγορούν σε αυτήν την παρατήρηση; Ας τα συζητήσουμε.
1. Η ανάγκη της επιβίωσης και της προστασίας από τη μετάδοση του κοροναϊού (πιεστικές και ιδιαίτερες συνθήκες) αναγορεύει καταρχήν την, χωρίς δεύτερες σκέψεις, υπακοή απέναντι στην εξουσία για το “μένουμε σπίτι”.
2. Αναγνωρίζεται στην εξουσία η πραγματογνωμοσύνη, ικανότητα που απεμπολείται de facto από κάθε έναν πολίτη. Οι εξαιρέσεις κι εδώ επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
3. Εκχωρείται στην εξουσία το δικαίωμα να καταστρατηγεί ακόμη και κατακτημένες ελευθερίες, “γιατί αυτή ξέρει, το κάνει για το καλό μας”.
4. Η περιρρέουσα κατάσταση ενισχύεται με νούμερα που τρομάζουν, εικόνες που προκαλούν φρίκη, λάθη που έκαναν άλλοι και δεν πρέπει να κάνουμε εμείς, δηλώσεις αμφιλεγόμενων επιστημόνων που επιτείνουν τη σύγχυση, άγνοια για το τι μέλλει γενέσθαι, πότε θα βγούμε από τον εφιάλτη και την απομόνωση.
Όλα ενισχύουν, σε ένα είδος έξω-πειραματικής συνθήκης, τoν εκχωρημένο ρόλο της εξουσίας.
Πώς αντιδρούν “δάσκαλοι-πολίτες” σε αυτές τις συνθήκες τις ενδεδυμένες αντικειμενικότητα;
1. Το πιο συνηθισμένο, στην καλύτερη των περιπτώσεων ασυνείδητα, να “πρακτορεύουν”, να ρουφιανεύουν, κάθε έναν “ανυπάκουο” που δεν πειθαρχεί.
2. Να στρέφονται ενάντια στους εν δυνάμει φορείς του ιού. Παράδειγμα, οι Έλληνες που εγκλωβίστηκαν στο Λονδίνο και να ζητούν να μείνουν εκεί. Ακόμη, σε όσους μετακινήθηκαν στην επαρχία και τα νησιά και μετέδωσαν τον ιό σε μικρές κοινωνίες. Τα κεφάλια τους επί πίνακι.
3. Να τα βάζουν με τους ηλικιωμένους, την ευπαθή ομάδα που θεωρείται ανοχύρωτη απέναντι στον ιό.
https://aggouridaki.blogspot.com/2021/03/blog-post_38.html | | Ηypocrisy
16-06-2021 @ 13:02 | το συμπερασμα 'μου', και με την αποψη που εκφερανε (για ενα πειραμα προορισμενο να γινει γνωστο στην κοινη γνωμη για επηρρεασμο και "εντυπωση") δεν αλλαζει κατι. η ισχυουσα ψυχολογοιατρικη αποψη μηπως τι υποστηριζει; οτι και η ισχυουσα κοινωνια (για την "απειθαρχη" μειοψηφια) , και αυτα τα δυο δοχεια "επιβαλλεται" να συγκοινωνουν. | | Αγιοβλασιτης
16-06-2021 @ 14:21 | Δεν αμφισβητώ τα επιστημονικά συμπεράσματα!
πώς θα μπορούσα άλλωστε να το κάνω....
Όμως η ανθρώπινη ιστορία μας έχει δείξει ότι δεν μπορεί να υπάρξει οργανωμένη κοινωνία χωρίς κάποια μορφή εξουσίας... Οσοι επομένως θέτουν σαν αυτοσκοπό την μάχη ενάντια στην εξουσία είναι εξωπραγματιστές ...
Πρέπει να αντιστεκόμαστε στα αρνητικά της εξουσίας και όχι στην εξουσία αυτή καθ' εαυτή...
Εξάλλου αν το κάνουμε αυτό, μάλλον δεν θα βρούμε χρόνο να ζήσουμε..
| | Ηypocrisy
16-06-2021 @ 14:34 | αν προκειται για σταση ζωης Τασο δεν εχεις αλλο απο το να την ζεις.. οι επιλογες καθοριζουν την μορφη.. ομως αλλο εξουσιαστης κι αλλο ηγετης και το παραδειγμα οπως αυτο της Μαριναλεδας καθε αλλο απο εξωπραγματικο ειναι, πω τι διαβαζω τωρα; με ανεργία 0% , μισθό 1200 ευρώ και κατοικία 15 ευρώ τον μήνα... οντως εξωπραγματικο για μας κατα οπως το παμε | | Μπόσινας Νίκος
16-06-2021 @ 21:35 | Συγκλονιστικό! | | Ηypocrisy
17-06-2021 @ 21:34 | Σταυρο εσβησες το πρωτο μου σχολιο, αλλα αφηνοντας την απαντηση σου πανω σε αυτο, τι νοημα εχει! δεν μπορω να σας καταλαβω.... αν ειναι να λεμε ναι σε ολα ! | | daponte
17-06-2021 @ 21:42 | Γιούλη το σχόλιο σου σβήστηκε κατά λαθος.
Αν θυμάσαι πως το είχες διατυπώσει μπορείς να το ξα νάγραψ εις.
Χειρίζομαι ένα ταμπλετ και καμιά φορά πατάω λάθος Πλήκτρα | | Ηypocrisy
17-06-2021 @ 23:05 | :) τουλαχιστο ας το αναφερες διχως να χρειαστει να το επισημανω. και βεβαια θυμαμαι, ευχαριστω Σταυρο δεν χρειαζεται να δικαιολογεισαι. | | daponte
18-06-2021 @ 00:08 | Δεν δικαιολογουμαι, εξηγώ.
Πρόσεξα ότι έλειπε το σχόλιο όταν διάβασα τη δική σου επισήμανση.
Καληνύχτα. | |  |
Πρέπει να συνδεθείς για να μπορείς να καταχωρίσεις σχόλιο
|
|
|
