stixoi.info: Il monogramma (O. Elytis)

			Σύνδεση	Εγγραφή	Πλαίσιο χρήσης
	132741 Τραγούδια, 271229 Ποιήματα, 28913 Μεταφράσεις, 26571 Αφιερώσεις

	Il monogramma (O. Elytis) - 2433 Αναγνώσεις

	Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Πρώτη εκτέλεση: Μίκης Θεοδωράκης & Ιουλίτα Ηλιοπούλου Θά πενθώ πάντα μ’ ακούς; γιά σένα, μόνος, στόν Παράδεισο Θά γυρίσει αλλού τίς χαρακιές Τής παλάμης, η Μοίρα, σάν κλειδούχος Μια στιγμή θά συγκατατεθεί ο Καιρός Πώς αλλιώς, αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι Θά παραστήσει ο ουρανός τα σωθικά μας Καί θά χτυπήσει τόν κόσμο η αθωότητα Μέ το δριμύ του μαύρου του θανάτου. ΙΙ. Πενθώ τόν ήλιο καί πενθώ τα χρόνια που έρχονται Χωρίς εμάς καί τραγουδώ τ’ άλλα πού πέρασαν Εάν είναι αλήθεια Μιλημένα τα σώματα καί οί βάρκες πού έκρουζαν γλυκά Οί κιθάρες πού αναβόσβησαν κάτω από τα νερά Τά "πίστεψέ με" και τα "μή" Μια στόν αέρα μια στή μουσική Τα δυο μικρά ζωα, τα χέρια μας Πού γύρευαν ν’ ανέβουνε κρυφά το ένα στό άλλο Η γλάστρα μέ το δροσαχί στίς ανοιχτές αυλόπορτες Καί τα κομμάτια οί θάλασσες πού ερχόντουσαν μαζί Πάνω απ’ τίς ξερολιθιές, πίσω άπ’ τούς φράχτες Τήν ανεμώνα πού κάθισε στό χέρι σού Κι έτρεμες τρεις φορές το μώβ τρεις μέρες πάνω από τούς καταρράχτες Εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδώ Τό ξύλινο δοκάρι καί το τετράγωνο φαντό Στόν τοίχο μέ τη Γοργόνα μέ τα ξέπλεκα μαλλιά Τή γάτα πού μάς κοίταξε μέσα στά σκοτεινά Παιδί μέ το λιβάνι καί μέ τόν κόκκινο σταυρό Τήν ώρα πού βραδιάζει στών βράχων το απλησίαστο Πενθώ το ρούχο πού άγγιξα καί μού ήρθε ο κόσμος. ΙΙΙ. Έτσι μιλώ γιά σένα καί γιά μένα Επειδή σ’ αγαπώ καί στήν αγάπη ξέρω Νά μπαίνω σάν Πανσέληνος Από παντού, γιά το μικρό το πόδι σού μες στ’ αχανή σεντόνια Νά μαδάω γιασεμιά κι έχω τη δύναμη Αποκοιμισμένη, νά φυσώ νά σέ πηγαίνω Μές από φεγγαρά περάσματα καί κρυφές τής θάλασσας στοές Υπνωτισμένα δέντρα μέ αράχνες πού ασημίζουμε Ακουστά σ’ έχουν τα κύματα Πώς χαιδεύεις, πώς φιλάς Πώς λές ψιθυριστά το "τί" καί το "έ" Τριγύρω στό λαιμό στόν όρμο Πάντα εμείς το φως κι η σκιά Πάντα εσύ τ’ αστεράκι καί πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά Τό βρεγμένο μουράγιο καί η λάμψη επάνω στά κουπιά Ψηλά στό σπίτι μέ τίς κληματίδες Τά δετά τριαντάφυλλα, καί το νερό πού κρυώνει Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα καί πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει Τό γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας πού το ανοίγει εγώ Επειδή σ’ αγαπώ καί σ’ αγαπώ Πάντα Εσύ το νόμισμα καί εγώ η λατρεία πού τό Εξαργυρώνει: Τόσο η νύχτα, τόσο η βοή στόν άνεμο Τόσο η στάλα στόν αέρα, τόσο η σιγαλιά Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική Καμάρα τ’ ουρανού με τ’ άστρα Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή Πού πια δεν έχω τίποτε άλλο Μές στούς τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα Νά φωνάζω από σένα καί νά μέ χτυπά η φωνή μου Νά μυρίζω από σένα καί ν’ αγριεύουν οί άνθρωποι Επειδή το αδοκίμαστο καί το απ’ αλλού φερμένο Δεν τ’ αντέχουν οί άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ ακούς Είναι νωρίς ακόμη μες στόν κόσμο αυτόν αγάπη μου ΝΑ ΜΙΛΩ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ. ΙV. Είναι νωρίς ακόμη μες στόν κόσμο αυτόν, μ’ ακούς Δεν έχουν εξημερωθεί τα τέρατα μ’ ακούς Τό χαμένο μου το αίμα καί το μυτερό, μ’ ακούς Μαχαίρι Σάν κριάρι πού τρέχει μες στούς ουρανούς Καί τών άστρων τούς κλώνους τσακίζει, μ’ ακούς Είμ’ εγώ, μ’ ακούς Σ’ αγαπώ, μ’ ακούς Σέ κρατώ καί σέ πάω καί σού φορώ Τό λευκό νυφικό τής Οφηλίας, μ’ ακούς Πού μ’ αφήνεις, πού πάς καί ποιος, μ’ ακούς Σού κρατεί το χέρι πάνω απ’ τούς κατακλυσμούς Οί πελώριες λιάνες καί τών ηφαιστείων οί λάβες Θά `ρθει μέρα, μ’ ακούς Νά μάς θάψουν κι οί χιλιάδες ύστερα χρόνοι Λαμπερά θά μάς κάνουν περώματα, μ’ ακούς Νά γυαλίσει επάνω τούς η απονιά, ν’ ακούς Τών ανθρώπων Καί χιλιάδες κομμάτια νά μάς ρίξει Στά νερά ένα ένα, μ’ ακούς Τά πικρά μου βότσαλα μετρώ, μ’ ακούς Κι είναι ο χρόνος μια μεγάλη εκκλησία, μ’ ακούς Όπου κάποτε οί φιγούρες Τών Αγίων βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ’ ακούς Οί καμπάνες ανοίγουν αψηλά, μ’ ακούς Ένα πέρασμα βαθύ νά περάσω Περιμένουν οί άγγελοι μέ κεριά καί νεκρώσιμους ψαλμούς Πουθενά δεν πάω, μ’ ακους Ή κανείς ή κι οί δύο μαζί, μ’ ακούς Τό λουλούδι αυτό τής καταιγίδας καί μ’ ακούς Τής αγάπης Μια γιά πάντα το κόψαμε Καί δε γίνεται ν’ ανθίσει αλλιώς, μ’ ακούς Σ’ άλλη γή, σ’ άλλο αστέρι, μ’ ακούς Δεν υπάρχει το χώμα δεν υπάρχει ο αέρας Πού αγγίξαμε, ο ίδιος, μ’ ακούς Καί κανείς κηπουρός δεν ευτύχησε σ’ άλλους καιρούς Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ’ ακούς Νά τινάξει λουλούδι, μόνο εμείς, μ’ ακούς Μές στή μέση τής θάλασσας Από το μόνο θέλημα τής αγάπης, μ’ ακούς Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ’ ακούς Μέ σπηλιές καί μέ κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς άκου, άκου Ποιος μιλεί στά νερά καί ποιος κλαίει ακούς; ποιος γυρευει τον αλλο, ποιος φωναζει ακους; Είμ’ εγώ πού φωνάζω κι είμ’ εγώ πού κλαίω, μ’ ακούς Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς. V. Γιά σένα έχω μιλήσει σέ καιρούς παλιούς Μέ σοφές παραμάνες καί μ’ αντάρτες απόμαχους Από τι νά `ναι πού έχεις τη θλίψη του αγριμιού Τήν ανταύγεια στό μέτωπο του νερού του τρεμάμενου Καί γιατί, λέει, νά μέλει κοντά σου νά `ρθω Πού δε θέλω αγάπη αλλά θέλω τόν άνεμο Αλλά θέλω της ξέσκεπης όρθιας θάλασσας τόν καλπασμό Καί γιά σένα κανείς δεν είχε ακούσει Γιά σένα ούτε το δίκταμο ούτε το μανιτάρι Στά μέρη τ’ αψηλά της Κρήτης τίποτα Γιά σένα μόνο δέχτηκε ο Θεός νά μου οδηγεί το χέρι Πιο δω, πιο κεί, προσεχτικά σ’ όλα το γύρο Του γιαλού του προσώπου, τούς κόλπους, τα μαλλιά Στό λόφο κυματίζοντας αριστερά Τό σώμα σου στή στάση του πεύκου του μοναχικού Μάτια της περηφάνειας καί του διάφανου Βυθού, μέσα στό σπίτι μέ το σκρίνιο το παλιό Τίς κίτρινες νταντέλες καί το κυπαρισσόξυλο Μόνος νά περιμένω που θά πρωτοφανείς Ψηλά στό δώμα ή πίσω στίς πλάκες της αυλής Μέ τ’ άλογο του Αγίου καί το αυγό της Ανάστασης Σάν από μια τοιχογραφία καταστραμμένη Μεγάλη όσο σέ θέλησε η μικρή ζωή Νά χωράς στό κεράκι τη στεντόρεια λάμψη τήν ηφαιστειακή Πού κανείς νά μην έχει δεί καί ακούσει Τίποτα μες στίς ερημιές τα ερειπωμένα σπίτια Ούτε ο θαμμένος πρόγονος άκρη άκρη στόν αυλόγυρο Γιά σένα, ούτε η γερόντισσα μ’ όλα της τα βοτάνια Γιά σένα μόνο εγώ, μπορεί, καί η μουσική Πού διώχνω μέσα μου αλλ’ αυτή γυρίζει δυνατότερη Γιά σένα το ασχημάτιστο στήθος των δώδεκα χρονώ Τό στραμμένο στό μέλλον με τόν κρατήρα κόκκινο Γιά σένα σάν καρφίτσα η μυρωδιά η πικρή Πού βρίσκει μες στό σώμα καί πού τρυπάει τη θύμηση Καί νά το χώμα, νά τα περιστέρια, νά η αρχαία μας γή. VI. Έχω δεί πολλά καί η γή μες απ’ το νού μου φαίνεται ωραιότερη Ώραιότερη μες στούς χρυσούς ατμούς Η πέτρα η κοφτερή, ωραιότερα Τά μπλάβα των ισθμών καί οί στέγες μες στά κύματα Ωραιότερες οί αχτίδες όπου δίχως να πατείς περνάς Αήττητη όπως η Θεά της Σαμοθράκης πάνω από τα βουνά τής θάλασσας Έτσι σ’ έχω κοιτάξει πού μου αρκεί Νά `χει ο χρόνος όλος αθωωθεί Μές στό αυλάκι που το πέρασμα σου αφήνει Σάν δελφίνι πρωτόπειρο ν’ ακολουθεί Καί νά παίζει μέ τ’ άσπρο καί το κυανό η ψυχή μου ! Νίκη, νίκη όπου έχω νικηθεί Πρίν από τήν αγάπη καί μαζί Γιά τη ρολογιά καί το γκιούλ μπιρσίμι Πήγαινε, πήγαινε καί ας έχω εγώ χαθεί Μόνος καί άς είναι ο ήλιος που κρατείς ένα παιδί νεογέννητο Μόνος, καί ας είμ’ εγώ η πατρίδα που πενθεί Ας είναι ο λόγος που έστειλα νά σου κρατεί δαφνόφυλλο Μόνος, ο αέρας δυνατός καί μόνος τ’ ολοστρόγγυλο Βότσαλο στό βλεφάρισμα του σκοτεινού βυθού Ο ψαράς που ανέβασε κι έριξε πάλι πίσω στούς καιρούς τόν Παράδεισο ! VII. Στόν Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στή θάλασσα Μέ κρεβάτι μεγάλο καί πόρτα μικρή Έχω ρίξει μες στ’ άπατα μιαν ηχώ Νά κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ ΝΑ ΣΕ ΒΛΕΠΩ ΜΙΣΗ ΝΑ ΠΕΡΝΑΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΜΙΣΗ ΝΑ ΣΕ ΚΛΑΙΩ ΜΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ...		Lyrics: Odysseas Elytis Musica: Mikis Theodorakis Prima esecuzione: Mikis Theodorakis & Ioulita Iliopoulou Sempre porterò il lutto - mi senti ? - per te tutto solo, in Paradiso Devierà altrove le linee Del palmo, il Destino, come un manovratore A un certo punto lo consentirà il Tempo Se non così come, gli uomini si amano infatti Metterà in scena il cielo le nostre viscere E colpirà l'innocenza il mondo Col rigore del nero della morte ΙΙ. Porto il lutto per il sole e porto il lutto per gli anni che arrivano Senza di noi e canto gli altri quelli che sono passati Se sono verità I corpi complici e quel sommesso toccarsi delle barche Le chitarre che baluginarono al di sotto dell'acqua I "credimi" e i "non" Un po' nella musica e un po' nel vento Le due bestiole, le nostre mani Che di nascosto cercavano di salire l'una sull'altra Il vaso imperlato di rugiada nei portoni aperti dei cortili E le schegge dei mari che ci giungevano ricomposte Sopra, dai muretti a secco, dietro, dalle recinzioni L'anemone che prese posto nella tua mano E per tre volte vibrò il suo violetto per tre giorni sopra le cascate Se queste sono verità, io canto La trave di legno e il tappeto quadrato Sul muro con la Sirena dalle chiome scomposte Il gatto che nel buio ci stette a guardare Un ragazzo con l'incenso e la croce cremisi Quando scende la sera sull'inaccessibilità degli scogli Porto il lutto per la veste che sfiorai e venne a me il mondo ΙΙΙ. Così parlo di te e di me Poiché ti amo e nell'amore so Entrare come un Plenilunio Da ogni dove, per il tuo piedino dentro le immense lenzuola A sfogliare gelsomini e ho il potere Di soffiare su te dormiente e di sospingerti Per luminosi passaggi e segreti portici marini Alberi ipnotizzati dentro l'argento delle ragnatele Hanno di te le onde udito Come accarezzi come baci Come sussurrando dici il "cosa" e l' "eh" Tutto intorno al collo al golfo Noi sempre la luce e l'ombra Tu sempre la stellina e io sempre il bruno scafo Tu sempre il porto e fanale di dritta io Il molo bagnato e il brillio sopra i remi Lassù nella casa coi tralci della vite Con le rose legate e l'acqua che si raffredda Tu sempre la statua di pietra e io l'ombra che si allunga Tu la persiana socchiusa e io il vento che la spalanca Perché ti amo e ti amo Tu sempre la moneta e io la venerazione che Dice quanto vale: Tanto per la notte, tanto per il grido nel vento Tanto per la goccia nell'aria, tanto per il silenzio Tutto intorno il dominio del mare Una cupola il cielo con le stelle Tanto per il tuo lentissimo respiro Poiché ormai altro più non ho Tra le quattro mura, il soffitto, il pavimento Da gridare per te e mi colpisce la mia voce allora Da profumare di te e si infuria la gente allora Perché l'estraneo e l'inesplorato Non lo sopporta l'uomo e non è tempo ancora, mi senti Non è tempo ancora tra questa gente, amore mio DI PARLARE DI TE E DI ME ΙV. Non è tempo ancora tra questa gente, mi senti Non sono i mostri domati ancora, mi senti Il mio sangue perduto e il coltello, mi senti Acuminato Come un ariete che corre nei cieli E fa a pezzi i rami delle stelle, mi senti Sono io, mi senti Ti amo, mi senti Ti tengo la mano, ti porto e ti faccio indossare La bianca veste nuziale di Ofelia, mi senti Dove mi lasci, dove vai, e chi, mi senti Ti tiene per la mano sopra i cataclismi Le gigantesche liane e le lave dei vulcani Verrà il giorno, mi senti Che ci seppelliranno e il lungo ordine d'anni che poi verrà Ci ridurrà a fossili lucenti, mi senti Che vi splenda sopra l'insensibilità, mi senti Degli uomini E che ci scagli in migliaia di frammenti Nelle acque a uno a uno, mi senti Conto i miei tristi ciottoli, mi senti E il tempo è una grande chiesa, mi senti Dove talora le icone dei Santi Versano lacrime vere, mi senti Le campane aprono lassù, mi senti Un varco profondo perché io vi passi Gli Angeli aspettano con ceri e salmi funebri Ma in nessun luogo io vado, mi senti O nessuno o tutti e due insieme, mi senti Questo fiore della tempesta, mi senti E dell'amore Una volta per tutte l'abbiamo colto E non è dato che rifiorisca in altro modo, mi senti In altra terra, su altra stella, mi senti Non c'è più quella zolla non c'è più quell'aria Cui ci accostammo noi, mi senti E nessun giardiniere ebbe mai la buona sorte Da tanto inverno e da tante boree, mi senti Di scrollare un fiore, solo noi, mi senti In mezzo al mare Da una sola volontà d'amore Facemmo emergere un'isola tutta intera, mi senti Con grotte promontori e dirupi fioriti senti, senti Chi parla alle acque, chi piange - senti ? Chi cerca l'altro, chi grida - senti ? Sono io che grido e sono io che piango, mi senti Ti amo, ti amo, mi senti V. Di te ho parlato nei tempi andati Con balie sagge e ribelli veterani Com'è che hai la tristezza della fiera Il riflesso dell'acqua increspata sulla fronte E perché mai accadrebbe che io ti venga accanto Io che non voglio amore ma voglio il vento Ma voglio il galoppo del mare spazzato che s'impenna E di te nessuno aveva mai udito Di te non il dittamo non il fungo Sulle terre alte di Creta nulla Di te solo che Dio accettò di guidarmi la mano Più in qua più in là cautamente tutto intorno Alla riviera del tuo volto, ai golfi, alle chiome Che in cima al colle* ondeggiano a sinistra Al tuo corpo in posa di pino solitario Occhi della fierezza e della trasparenza Dei fondali, dentro la casa con la vecchia credenza I merletti gialli e il legno di cipresso Solo, ad aspettare dove prima saresti apparsa Sopra nella soffitta o dietro sulle lastre del cortile Col cavallo del Santo e l'uovo della Resurrezione Come da un affresco sbriciolato Grande quanto ti volle la tua piccola vita Da accogliere nella candelina lo stentoreo bagliore dei vulcani Che nessuno abbia visto e abbia udito Nulla le case diroccate nei deserti Né l'avo nella tomba sull'orlo del cortile Di te, nemmeno la vecchia con tutte le sue erbe Di te io solo, forse, e la musica che mi ricaccio dentro Ma più potente essa mi ritorna Di te il petto di dodicenne non formato Ritorto al cratere rosso del futuro Di te il profumo amaro come uno spillone Che fruga dentro il corpo e perfora la memoria Ed ecco il suolo, ecco i colombi ecco la nostra terra antica VI. Molte cose ho veduto e da dentro questa mente mia più bella la terra appare Più bello tra i vapori dorati Lo scoglio affilato, più bello Degli istmi il bruno e i tetti dentro l'onda Più belli i raggi che passi senza posare il piede Invitta come la dea di Samotracia sui monti sorgenti dal mare Così ti guardai che mi basta Perché il tempo tutto sia scagionato Perché dentro la scia che il tuo passaggio lascia L'anima mia ti segua, delfino principiante A giocare col bianco e il blu ! Nike, vittoria dove sono stato vinto Prima dell'amore e poi insieme Va' alla passiflora va' a ricamare rose di seta** e non importa se mi sarò perso Solo, e che importa se il sole cui dai la mano sia un bambino appena nato Solo ! e sia pur io la patria in lutto E una foglia di lauro sappia darti la parola che inviai Solo ! il vento impetuoso e solo , la sfera perfetta Del ciottolo nel batter di ciglia del fondo tenebroso Il pescatore che trasse fuori e nel tempo indietro ributtò il Paradiso! VII. Sul Paradiso ho segnato un'isola Identica a te e una casa presso il mare Con un letto grande e una porta piccola Ho mandato un'eco giù nel profondo Per guardarmi ogni mattina al mio risveglio E VEDERTI PER META' TRAVERSARE L'ACQUA E PER META' PIANGERTI DENTRO IL PARADISO...
	Lettura di Ioulìta Iliopoùlou su Adagio di Mikis Theodorakis. * Così alla lettera, secondo il significato corrente di λòφος. Se però Elytis avesse ripreso un significato arcaico della stessa parola (Omero, Od.; Alceo), essa potrebbe valere: "sommità del capo", e si adatterebbe meglio al contesto. ** Grazie a Michalis A. per avermi sciolto il mistero di questa parola. Altri traduce: "mimosa".
*Gian Piero Testa, Gian Piero Testa* © 25-12-2007 @ 18:11**

menhkr
03-09-2013 12:57

speechlesss......got a tattoo with a phrase from "monogramma"...outstanding, no words to describe

Πρέπει να συνδεθείς για να μπορείς να καταχωρίσεις σχόλιο