Καλά Χριστούγεννα

Δημιουργός: La Petite, ΧΙΩΤΗ ΣΩΤ. ΕΙΡΗΝΗ

Καλημέρα.. δεν έχω κάτι σχετικό με τα Χριστούγεννα οπότε διαβάστε τα εξής:

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Χρόνια πολλά σε όλους με υγεία και ευτυχία

Η Χριστιανική λατρεία, όπως και οι άλλες μεγάλες θρησκείες της Ανατολής, ήρθε να τοποθετήσει τη γέννηση του Μεσσία σ' αυτήν ακριβώς την κρίσιμη χρονική περίοδο. Με αφετηρία τον έντονο συμβολισμό του χειμερινού ηλιοστασίου, όταν πλέον - μετά την πιο μεγάλη νύχτα - το φως αρχίζει να αυξάνει και η ελπίδα μιας νέας ζωής προετοιμάζεται στα σπλάγχνα της γης.
Ήδη από την αρχαιότητα (όταν την ίδια περίοδο γιορταζόταν το γενέθλιο του αήττητου Ήλιου, του Μίθρα) οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι μ' ένα πλήθος από τελετές γεμάτες σύμβολα και τραγούδια επικαλούνταν την καλοτυχία και τη γονιμότητα. Πολλά απ' αυτά πέρασαν και στο Βυζάντιο, για να καταλήξουν στη νεότερη Ελλάδα, σμίγοντας τον παγανισμό με τη χριστιανική λατρεία.
Οι Ρωμαίοι στη γιορτή των Καλενδών, που γιόρταζαν την ίδια περίοδο και που δάνεισε το όνομά της και στα χριστιανικά κάλαντα των Χριστουγέννων, κρεμούσαν στις πόρτες και τα παράθυρα δάφνες και μυρτιές και πράσινα φυτά (όπως έκαναν και οι αρχαίοι Έλληνες στις δικές τους γιορτές), έφτιαχναν στεφάνια από λουλούδια και τα κρεμούσαν κι αυτά, βάζοντας μέσα στα κλαδιά γιορταστικά φαναράκια.
Το καραβάκι, το στολισμένο δέντρο, τα πράσινα αγκαθωτά φυτά, καθώς και τα υπόλοιπα σύμβολα των Χριστουγέννων (ιερό ψωμί - "χριστόψωμο", σφάξιμο χοίρων, ιερή φωτιά κ.λ.π.), έρχονται να σμίξουν με τους ήχους από τις φωτιές και τα όργανα (τουμπελέκι και τρίγωνα) που συνοδεύουν τα κάλαντα.
Τα παιδικά αυτά τραγούδια αντιπροσωπεύουν μια παλιά ελληνική παράδοση που αναφέρεται ήδη στον Όμηρο. Τ' απαντάμε επίσης και την κλασική εποχή με το όνομα "ειρεσιώνη", όταν παιδιά που ζούσαν και οι δύο γονείς τους έφερναν στα σπίτια το μήνυμα της καλής τύχης και της γονιμότητας, κρατώντας στολισμένα κλαδιά δέντρων, τραγουδώντας ευχές και παινέματα.


Τα Κάλαντα σε γενικές γραμμές παρουσιάζουν πολλά από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών, αποδεικνύοντας έτσι την καταγωγή και το ήθος τους.
Είναι χαρακτηριστικό το ακόλουθο δημοτικό τραγούδι απ' το Μωριά που αναφέρεται στις γιορτές των Χριστουγέννων και τα τραγούδια τους:

"Ήρθανε τα Χριστούγεννα, ήρθανε οι γιορτάδες,
φτιάχνουν Κυρές χριστόψωμα και δίπλες οι νυφάδες.
Αυτές οι μέρες το ΄χουνε κι αυτές οι εβδομάδες,
να τραγουδάνε τα παιδιά να χαίροντ' οι μανάδες."

"Ας τραγουδάνε, ας χαρούν, του χρόνου ποιος το ξέρει,
για ζούμε, για πεθαίνουμε, για πάμε σ' άλλα μέρη..."

Ανάλογη είναι και η στροφή που συνοδεύει τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα στην Ορεστιάδα της Θράκης:

"... χαρείτε κι ας χαρούμε προτού μας έβρει ο θάνατος κι ύστερα λυπηθούμε..."

Η φιλοσοφία των "παλιών καλών χρόνων" για το νόημα της ζωής, της τόσο στενά δεμένης με τον θάνατο.....


ΚΑΛΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ:

Κυρά ψηλή, κυρά λιγνή, κυρά καμαροφρύδα
και χρυσαλίδα του γιαλού, και πάχνη από το χιόνι,
πήρες τα ρόδ' απ' τη ροδιά, τ' ασπράδι από το χιόνι
πήρες και το ματόφρυδο από το χελιδόνι...

(Για την νοικοκυρά)


ΚΑΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝ ΑΡΧΟΝΤΕΣ

Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη θεία Γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός Γεννάται σήμερον, εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρεται η φύσις όλη.

Κερά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
απού ΄χεις τον υγιό το μοσχοκανακάρη
λούεις τον και χτενίζεις τον και στο σκολείο τον πέμπεις.

Κι ο δάσκαλος τον έδειρε με το χρυσό βεργάλι
και η κερά δασκάλισσα με το μαργαριτάρι.

Είπαμ' εδά για την κερά, ας πούμε για τη βάγια
άψε βαγίτσα το κερί, άψε και το διπλέρι
και κάτσε και κουσούντησε ίντα θα μας εφέρεις.

Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί να πιουν τα παλληκάρια
κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα,
ανοίξετε την πόρτα σας, να πούμε καλησπέρα
κι ακόμα δεν τον ηύρηκες τον μάνταλο ν' ανοίξεις
να μας εβάλεις μια ρακή κι ύστερα να σφαλίξεις...

ΚΑΛΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΡΑΚΗ:

Κερά μ' τη θυγατέρα σου, κερά μ' την ακριβή σου,
απ' το φλουρί δε φαίνεται, και το μαργαριτάρι,
στο σύννεφο την έκρυψες να μην την αβασκαίνουν.
Την είδαν κόσμοι κι έφεξαν, παπάδες εθαμάξαν
την είδε κι ο γραμματικός πέφτει λιγοθυμάει
τρία κανιά ροδόσταμο να ξελιγοθυμίσει,
κι άλλα τρία κρύο νερό, νάρθ' η ψυχή στον τόπο...

(Για τη θυγατέρα)

Αυτά τα λίγα λαογραφικά.. θα τα πούμε μετά τα Χριστούγεννα προφανώς... Αύριο με υγεία...

Δημοσίευση στο stixoi.info: 24-12-2009