Κάλαντα Πρωτοχρονιάς

Δημιουργός: La Petite, ΧΙΩΤΗ ΣΩΤ. ΕΙΡΗΝΗ

Καλημέρα και χρόνια πολλά σε όλους! Με υγεία και ευτυχία να μπει ο καινούργιος χρόνος...

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info

ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Η λαϊκή παράδοση, που από τις αρχαίες Καλένδες ήθελε την Πρωτοχρονιά σαν μέρα σημαδιακή για την εξέλιξη της χρονιάς, φόρτισε και τον άγιο μ' όλες εκείνες τις ιδιότητες που ανταποκρίνονταν στους πόθους και τις ανάγκες της. Έτσι ο Άγιος Βασίλης στα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα παρουσιάζεται πολύ συχνά σαν ζευγολάτης.
Ακόμα και στις περιπτώσεις που ο Άγιο - Βασίλης δεν πλάθεται στη φαντασία του λαού σαν γεωργός αλλά σαν σοφός λόγιος, που φέρνει μαζί του τη σοφία της Ανατολής, βλέπουμε να έχει άμεση σχέση με την καρποφορία:

"...Εγώ τραγούδια δεν ηξέρω, μόνο γράμματα μαθαίνω.
- Βασίλη αν ξέρεις γράμματα πες μας τ' αλφαβητάρι.
Και στο ραβδί τ' ακούμπησε να πει τ' αλφαβητάρι.
Ξερό 'ταν το ραβδάκι του χλωρά βλαστάρια επέτα,
κι απάνω στα βλαστάρια του βρύσες εκυματούσαν
και κατεβαίναν πέρδικες κι εβρέχαν τα φτερά τους
και λούζαν τον αφέντη μας τον πολυχρονεμένο..."

Οι μαγικές αυτές ιδιότητες του ραβδιού του Άη Βασίλη - σύμφωνα με ορισμένους - παραπέμπουν στο ραβδί του Ααρών της Παλιάς Διαθήκης, και - κατ' άλλους - στα κλωνάρια που πέταξε η ιερή ελιά της ακρόπολης αμέσως μετά την πυρπόλησή της από τους Πέρσες, όπως τη θέλει η παράδοση που διασώζει στα ιστορήματά του ο Ηρόδοτος.

Στη Μακεδονία και στη Θράκη υπήρχε το έθιμο να γυρίζει ένα μικρό παιδί στα σπίτια και ν' αγγίζει με το ραβδί του, τη σούρβα, τους άρρωστους και τα ζώα, έθιμο που οπωσδήποτε παραπέμπει στις λαϊκές αυτές δοξασίες για τον Άγιο Βασίλη και το ραβδί του.

ΑΡΧΙΜΗΝΙΑ ΚΙ ΑΡΧΙΧΡΟΝΙΑ
(Καππαδοκίας κ' Μυτιλήνης)

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου
κι αρχή που βγήκεν ο Χριστός στη γη να περπατήσει

τεριρέμ. τερου, τεριρέμ

Περπάτησε, χαιρέτησε όλα τα ζευγαράκια
κι ο πρώτος που χαιρέτησε ήταν ο Άϊ Βασίλης:

τεριρέμ, τερου, τεριρέμ

- Βασίλη μ'. πούθεν έρχεσαι και πού - και πούθε κατεβαίνεις;
- Από τη μάνα μ' έρχομαι και στο - και στο σχολειό παγαίνω.

τεριρέμ, τερου, τεριρέμ

- Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, - κάτσε να τραγουδήσεις.
- Εγώ γράμματα μάθαινα, τραγού - τραγούδια δεν ηξέρω.

τεριρέμ, τερου, τεριρέμ

- Και σαν ηξέρεις γράμματα, πες μας - πες μας την αλφαβήτα.
Και στο ραβδί τ' ακούμπησε να πει - να πει την αλφαβήτα.

τεριρέμ, τερού, τεριρέμ

Τα στοιχεία είναι από τον πρόλογο του Λάμπρου Λιάβα, Εθνομουσικολόγου
στο cd: ΚΑΛΑΝΤΑ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ (Σας τα 'παν άλλοι;), όπως και αυτά που ανέφερα στην καταχώρηση για τα Κάλαντα των Χριστουγέννων..

Αύριο με υγεία....

Δημοσίευση στο stixoi.info: 31-12-2009