Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι Δημιουργός: daponte, Σταύρος λέφτερος" , είναι γραμμένο στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη, του πιο πολυδιαβασμένου Έλληνα συγγραφέα παγκοσμίως Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info [B]Ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883 - 26 Οκτωβρίου 1957) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου του 1883,[/B] εποχή κατά την οποία το νησί αποτελούσε ακόμα μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν γιος του καταγόμενου από το χωριό Βαρβάροι (σημερινή Μυρτιά), εμπόρου γεωργικών προϊόντων και κρασιού, Μιχάλη Καζαντζάκη (1856 - 1932), και της Μαρίας (-1932) και είχε δύο αδελφές. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Ηράκλειο και σπούδασε νομικά στην Αθήνα και το Παρίσι.
[B]Ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα , ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία (ποίηση , πεζογραφία, μεταφράσεις, θεατρικά έργα), τη φιλοσοφία(δοκίμια),τη δημοσιογραφία την πολιτική(διετέλεσε κρατικός λειτουργός σε κυβερνήσεις του Ελευθερίου βενιζέλου και του Θεμιστοκλή Σοφούλη), το συνδικαλισμό.[/B]
[B]Παντρεύτηκε 2 φορές, την πρώτη με τη Γαλάτεια Αλεξίου και τη δεύτερη με την Ελένη Σαμίου.[/B]
[B]Τρεις φορές προτάθηκε ο Καζαντζάκης για το Βραβείο Νόμπελ.[/B], όχι όμως από την Ακαδημία Αθηνών η οποία τον είχε στιγματίσει ως "κομμουνιστή"
Η όλη ιστορία της διεκδίκησης έληξε το 1957. Εκείνη τη χρονιά το Νομπέλ Λογοτεχνίας απονεμήθηκε στον Αλμπέρ Καμύ, είδηση που βρήκε βαριά άρρωστο τον Καζαντζάκη στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Φράιμπουργκ της Γερμανίας. Την ώρα που όσοι αποτέλεσαν εμπόδιο στην απονομή του βραβείου στον Καζαντζάκη έτριβαν τα χέρια τους από χαρά, ο Νομπελίστας πλέον Καμύ, έγραφε στην Ελένη Καζαντζάκη: [I]"Τη μέρα που λυπόμουν να δεχθώ μια διάκριση που ο Καζαντζάκης άξιζε εκατό φορές περισσότερο, πήρα από εκείνον το πιο γενναιόδωρο από όλα τηλεγράφημα. Λίγο αργότερα κατάλαβα με τρόμο πως το μήνυμα αυτό ήταν γραμμένο λίγες μέρες πριν πεθάνει. Μαζί του χάθηκε ένας από τους τελευταίους μεγάλους καλλιτέχνες. Είμαι από εκείνους που αισθάνονται και θα εξακολουθήσουν να αισθάνονται το μεγάλο κενό που άφησε…" [/I]
[B]Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα από τον Kαπετάν Mιχάλη και το σύνολο του περιεχομένου του Τελευταίου Πειρασμού (1953), έργο το οποίο δεν είχε ακόμη κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Το 1954 η Ιερά Σύνοδος με έγγραφό της ζητούσε από την κυβέρνηση την απαγόρευση των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη. [/B] Τελικά η Εκκλησία της Ελλάδος δεν τόλμησε να προχωρήσει στον αφορισμό του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς ήταν αντίθετος σε κάτι τέτοιο ο οικουμενικός πατριάρχης Αθηναγόρας.Βέβαια, τελικά δεν αφορίστηκε ο Καζαντζάκης, αλλά η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας τον καταράστηκε και το όνομά του εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να φέρει το στίγμα αυτό της εκκλησίας. Ο ίδιος ο Καζαντζάκης, απαντώντας στις απειλές της εκκλησίας για τον αφορισμό του, έγραψε σε επιστολή του: [I]«Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ».[/I][B]Επίσης, ο Τελευταίος Πειρασμός καταγράφτηκε στον Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το καταργηθέν πλέον Index Librorum Prohibitorum[/B]. Ο Καζαντζάκης απέστειλε τότε σχετικό τηλεγράφημα στην Επιτροπή του Index με τη φράση του χριστιανού απολογητή Τερτυλλιανού [I]«Ad tuum, Domine, tribunal apello», δηλαδή «στο Δικαστήριό σου, Κύριε, κάνω έφεση».[/I][B]
[B]Προσβληθείς από λευχαιμία, νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη της Δανίας και το Φράιμπουργκ (Freiburg im Breisgau) της Γερμανίας, όπου τελικά κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών.[/B] Εντούτοις, σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, η λευχαιμία εμφανίστηκε στον Καζαντζάκη κατά το χειμώνα του 1938, 19 χρόνια πριν απ' το τέλος του, το οποίο αποδίδεται σε βαριάς μορφής ασιατική γρίπη. Η σορός του μεταφέρθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, επιθυμία την οποία ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος απέρριψε. Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. [B]Έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζακη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου. Η ταφή έγινε στην ντάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα Βενετσάνικα τείχη. [/B]Τη σορό συνόδευσαν ο τότε υπουργός Παιδείας Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος και ο ιερέας Σταύρος Καρπαθιωτάκης, ο οποίος αργότερα τιμωρήθηκε σαν αριστερός. Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή: Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.
[B]Μυθιστορήματα[/B]
Όφις και Κρίνο [με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή], χ.ε., Αθήνα, 1906
Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Τυπ. Δημητράκου, Αθήνα, 1946
Ο Καπετάν Μιχάλης, Μαυρίδης, Αθήνα, 1953
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Δίφρος, Αθήνα, 1954
Ο τελευταίος πειρασμός, Δίφρος, Αθήνα, 1955
Τόντα-Ράμπα, μετάφρ. Γιάννη Μαγκλή, Δίφρος, Αθήνα, 1956
Ο φτωχούλης του Θεού, Δίφρος, Αθήνα, 1956
Ο Βραχόκηπος, μετάφρ. Παντελή Πρεβελάκη, Εστία, Αθήνα, 1960
Αναφορά στον Γκρέκο, Τυπ. Κωνσταντινίδη, Αθήνα 1961
Οι αδερφοφάδες, χ.ε., Αθήνα, 1963
[B]Ποίηση [/B]
Οδύσσεια, Πυρσός, Αθήνα, 1938
Τερτσίνες, Τυπ. Κωνσταντινίδη & Μιχαλά, Αθήνα, 1960
[B]Ταξιδιωτικά [/B]
Ταξιδεύοντας: Ιταλία - Αίγυπτος - Σινά, Σεράπειον, Αλεξάνδρεια, 1927
Τι είδα στη Ρουσία (από τα ταξίδια μου), Στοχαστής, Αθήνα, 1928
Ταξιδεύοντας: Ισπανία, Πυρσός, Αθήνα, 1937
Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία - Κίνα, Πυρσός, Αθήνα, 1938
Ταξιδεύοντας: Αγγλία, Πυρσός, Αθήνα, 1941
Ταξιδεύοντας: Ρουσία, Δίφρος, Αθήνα, 1956
Ταξιδεύοντας: Ιταλία - Αίγυπτος - Σινά - Ιερουσαλήμ - Κύπρος - Ο Μοριάς, χ.ε., Αθήνα, 1961
Παιδικά Μυθιστορήματα :Μέγας Αλέξανδρος, Ελ. Καζαντζάκη, Αθήνα, 1979
[B]Μεταφράσεις:[/B]
Νίτσε, Η γέννησις της τραγωδίας, Φέξης, Αθήνα, 1912
Νίτσε, Τάδε Έφη Ζαρατούστρας, Φέξης, Αθήνα, 1913
Μπερξόν, Το γέλοιο, Φέξης, Αθήνα, 1914
Δάντης, Η Θεία Κωμωδία, Κύκλος, Αθήνα, 1934
Γκαίτε, Φάουστ [Α΄μέρος], εφημερίδα Καθημερινή (8/3-5/7/1937)
Γιοχάνες Γιόργκενσεν (Johannes Jørgensen), Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, χ.ε., Αθήνα, 1951
Ομήρου Ιλιάδα (σε συνεργασία με τον Ι. Θ. Κακριδή), χ.ε., Αθήνα, 1955
Ομήρου Οδύσσεια (σε συνεργασία με τον Ι.Θ. Κακριδή), Τυπ. Μ. Ρόδη, Αθήνα, 1965
[U][B]Κάποιες ρήσεις του Νίκου Καζαντζάκη:[/B][/U]
-[I]Η λευτεριά δεν έχει σκοπό. Μήτε βρίσκεται στη γης ετούτη - στη γης ετούτη βρίσκεται μονάχα ο αγώνας για τη λευτεριά. Αγωνιζόμαστε για τα άφταστα, και γι' αυτό ο άνθρωπος έπαψε να είναι ζώο.
-Για ένα ήμουν σε όλη μου τη ζωή βέβαιος : πως ένας δρόμος, ένας μονάχα οδηγάει -στο Θεό, ο ανήφορος. Ποτέ ο κατήφορος, ποτέ ο δρόμος ο στρωτός, ο ανήφορος μονάχα.
-Κι αν ακόμα ήμουν σίγουρος πως θα πήγαινα στον Παράδεισο, θα παρακαλούσα το Θεό να με αφήσει να πάω από τον πιο μακρινό δρόμο...
-Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: "Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;" Πολέμα!
-Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.[/I]
[B]Το πολιτικό στίγμα του Νίκου Καζαντζάκη:[/B]
[B]Η απολογία του Νίκου Καζαντζάκη στην ανακριτική αρχή του Ηρακλείου, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 1925[/B], δεν αποτελεί μόνο ένα έξοχο πολιτικό κείμενο αλλά είναι και δραματικά επίκαιρη σήμερα, την εποχή της κρίσης. Μιας εποχής που η σύγχιση, οι πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις αλλά και αντιφάσεις στον πολιτικό λόγο κυριαρχούν.
Παρακάτω, ένα τμήμα της διάσημης “απολογίας του Καζαντζάκη”
[I]" Πιστεύω ότι το σύγχρονον αστικόν καθεστώς κατέστη ανίκανον να ρυθμίσει τας συγχρόνους ανάγκας και ανησυχίας του κοινωνικού συνόλου.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ.-Στηρίζεται εις την άνισον κατανομήν του πλούτου, εις την ασύστολον εκμετάλλευσιν των εργαζομένων τάξεων υπό αρπακτικής ισχυρώς ωργανωμένης κεφαλαιοκρατίας.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΣ.-Η ολοένα καταρρέουσα ηθική βάσις εις τας σχέσεις μεταξύ των ατόμων, παραλύει οιανδήποτε, εντός του αστικού καθεστώτος, προσπάθειαν όπως στηριχθή επί ηθικών αρχών ατομική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή των ανθρώπων."[/I]
Δημοσίευση στο stixoi.info: 18-02-2012 | |