Δυο πόρτες έχει η ζωή

Δημιουργός: daponte, Σταύρος

η αλησμόνητη Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου διάβηκε την πόρτα στις 7 Ιανουαρίου 1972

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info

[B]Η Ευτυχία Χατζηγεωργίου-Οικονόμου, κατόπιν Νικολαίδου και τελικά Παπαγιαννοπούλου (1893 - 7 Ιανουαρίου 1972) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες στιχουργούς του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας, αναγκάστηκε όμως να έλθει στην Ελλάδα με την μικρασιατική καταστροφή, το 1922 με δίπλωμα δασκάλας , πτυχίο που δε χρησιμοποίησε ποτέ καθώς αρχικά στράφηκε στο θέατρο(1926-1942, μεγάλο σκάνδαλο είχε κάνει τότε) κι έπειτα το 1949 στη στιχουργική, ακατάπαυστα ως το τέλος της. [/B]

Αμέτρητες φορές που μουσικοί (και μιλάμε για τρανταχτά ονόματα) εκμεταλλεύτηκαν την Παπαγιαννοπούλου, παίρνοντας στίχους της και παρουσιάζοντας τους ως δικούς τους, αμέτρητες κι οι φατρίες, οι συμμαχίες κι οι έχθρες σε έναν κατεξοχήν χώρο της τέχνης, όπως η μουσική, που σε καταπόντιζαν τότε με το παραμικρό.
Η Παπαγιαννοπούλου υπέφερε οικονομικά και προσπαθούσε να παράγει στίχους για να καλύψει τις οικονομικές της ανάγκες που ήταν δυσβάστακτες, καθώς σε μεγάλη πλέον ηλικία και αφού είχε χάσει κι ένα παιδί, απέκτησε το πάθος της χαρτοπαιξίας. Έπαιζε συνέχεια χαρτιά για να ξεχνάει τον πόνο της απώλειας του παιδιού της και αυτό το συνεχές χαρτοπαίγνιο την έκανε να πουλάει τους στίχους της για ένα κομμάτι ψωμί πολλές φορές.
Η ίδια είχε αδυναμία στα δημοτικά τραγούδια και γενικά στη δημοτική παράδοση, στον Καββαδία αλλά και στον Κρυστάλλη και στον Βάρναλη. Είχε διαβάσει πολύ ποίηση και αγαπούσε το διάβασμα και τη λογοτεχνία, για αυτό κι ο δικός της λόγος ήταν τόσο μεστός.

[B]Μόνο ένα μικρό μέρος αυτών που έγραψε είναι καταχωρημένο στο όνομά της. Η ίδια δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την αναγνώριση του έργου της και για την είσπραξη δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα, παρά την επιτυχία των τραγουδιών της, να πεθάνει φτωχή. [/B]
[I]"Εγώ γράφω τραγούδια και τα πουλώ. Από κει και πέρα δεν ανακατεύομαι αν θα πιάσουν ή όχι, αν θα βγουν ή δε θα βγουν σε δίσκους. Μόλις τα παραδώσω, υπογράφω και μια δήλωση παραιτήσεως από διάφορα δικαιώματα, ας πούμε απαρνούμαι τα πνευματικά μου τέκνα...," [/I]δήλωνε σε συνέντευξή της ( εφημερίδα Ακρόπολις ) το 1960


[B]Πάμπολλα τραγούδια της έγιναν επιτυχίες. Στίχους της συναντάμε σε μια πλειάδα λαϊκών επιτυχιών:
• Πήρα τη στράτα κι έρχομαι, Αντιλαλούνε τα βουνά ,Τα καβουράκια, Είμαστε αλάνια, Σε τούτο το παλιόσπιτο σε μουσική Τσιτσάνη,
• Ηλιοβασιλέματα, Περασμένες μου αγάπες σε μουσική Χιώτη,
• Δυο πόρτες έχει η ζωή, Φεύγω με πίκρα στα ξένα, Γυάλινος κόσμος που τραγούδησε ο Καζαντζίδης,
• Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά, Όνειρο απατηλό, Στο τραπέζι που τα πίνω, Στου Αποστόλη το κουτούκι, Ρίξτε στο γυαλί φαρμάκι, Όνειρο απατηλό, Μου σπάσανε το μπαγλαμά, Η φαντασία, Ανεμώνα, Αργά είναι πια αργά, Λίγο- λίγο θα με συνηθίσεις, Πήρα από τη νιώτη χρώματα, Σε ένα βράχο φαγωμένο, Αν είναι η αγάπη έγκλημα σε μουσική Καλδάρα,
• Η διπρόσωπη, Ένας αητός γκρεμίστηκε σε μουσική Ρεπάνη
• Συρματοπλέγματα βαριά σε μουσική Μπακάλη,
• Είμαι αϊτός χωρίς φτερά σε μουσική Χατζιδάκη,
• Τι έχει και κλαίει το παιδί σε μουσική Ξαρχάκου
• Η Μαλάμω σε μουσική Κραουνάκη
• Πετραδάκι, πετραδάκι, Του ντερβίση το πιοτό και Τι να σου κάνει μια καρδιά σε μουσική που έγραψε ο Αντώνης Κατινάρης και άλλα πολλά. [/B]

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έχει γράψει στο βιβλίο του, για την Ευτυχία « Όλα είναι ένα ψέμα» .
[I]«Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου... Τη θυμάμαι πάντοτε, μ' ένα μαντίλι στα μαλλιά, να με κοιτάζει με το πονηρό της βλέμμα και ξάφνου να μου πετάει ένα δίστιχο, όπως "Σαράντα μέρες και άλλη μια /περπάτησα στην ερημιά", για να δει, από την έκφραση των ματιών μου, αν μου άρεσε και πόσο. Και άλλοτε να με βρίζει, επειδή μου είπε, με τη βραχνή, τσακισμένη απ' το τσιγάρο φωνή της,' "Να 'ταν ο πόνος άνθρωπος / να 'ερχόμαστε στα χέρια", κι εγώ έμεινα απαθής. Και άλλοτε, πάλι, να μου επαναλαμβάνει ένα ολόκληρο πρωινό δύο στίχους για να μου μαλακώσει την ψυχή, επειδή ήμουν σεκλετισμένος: "Πέρασα νύχτα' απ' τη ζωή / και με κλειστά τα μάτια..."
"Δεν ξέρω ποια θα ήταν η διαδρομή μου στο τραγούδι - και αν θα υπήρχε καν διαδρομή - αν, από τα πρώτα βήματά μου, από την "Άπονη ζωή" και τη "Φτωχολογιά", δεν έβγαινε η Παπαγιαννοπούλου με το κύρος της, να με στηρίξει δημόσια, λέγοντας, αυθόρμητα, καλά λόγια για μένα. Δεν μπορώ να ξεχάσω τη γενναιοδωρία της. Γενναιοδωρία που εκφράστηκε σ' ένα χώρο, όπου κυριαρχούν ο ναρκισσισμός, τα μίση, οι τρικλοποδιές, τα πάθη, το ψεύδος, η διαβολή, το "τσατσιλίκι". Πέρασα, από τη μεριά που τη γνώρισα ως την ώρα που μας αποχαιρέτισε από ένα κρεβάτι του "Γενικού Κρατικού", ατέλειωτα "τέρμινα" μαζί της. Την άκουσα να μου απαγγέλλει στίχους, να μου βρίζει συνθέτες και τραγουδιστές, να μου εκθειάζει άλλους - ανάλογες με τα κέφια της και οι βρισιές και οι "θωπείες" - να μου λέει καλαμπούρια, να μου κλαίγεται για τα μπατιριλίκια της. Ποτέ όμως δεν μου είπε ούτε μία λέξη για το μεγάλο πάθος της. Τη χαρτοπαιξία. Το πάθος που την ανάγκασε να δανείζεται - δανεικά και αγύριστα - απ' όλο τον κόσμο και να αδιαφορεί - αυτή, που υπήρξε μια αρχόντισσα - για την αξιοπρέπειά της. Όλα αυτά τα χρόνια, που τη συναντούσα και κουβεντιάζαμε, μου είπε πάρα πολλά για τη ζωή της. Ουδέποτε, όμως, με μια σειρά. Πάντοτε αποσπασματικά"[/I]



[B]Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου αν και υπήρξε μια λόγια και αρκετά μορφωμένη γυναίκα κατάφερε να νιώσει και να εκφράσει με αλησμόνητους στίχους τους καημούς του μέσου Έλληνα:
«… Βλέπετε τον Έλληνα και μερακλώνεται και σηκώνεται και χορεύει ζεϊμπέκικο! Ας είναι και βιομήχανος! Δεν λέω τον σνομπ, αλλά τον άλλο, που παθιάζεται και στριφογυρίζει, ζώντας εκείνη τη στιγμή τους πόθους του και τα όνειρά του. Τραγουδά και χορεύει τις λύπες του και τις χαρές του, βαλσαμώνει τον πόνο του, μεταμορφώνει σε ήχους τους χτύπους της καρδιάς του... Το λαϊκό μας τραγούδι ξεπήδησε από μια ανάγκη, γι αυτό είναι αληθινό, γι’ αυτό εξελίχτηκε. Πρέπει, όμως, ν’ αδειάσεις ψυχή και πνεύμα για να το πιάσεις. Πρέπει να ζυμωθείς με το λαό, να ζήσεις τους καημούς του. Γράφεται πρώτα με την καρδιά και το συναίσθημα και ύστερα με τεχνική. Κι έτσι μόνο μας αναστατώνει, μας βάζει σε κίνηση, μας προβληματίζει.» [/B]

Δημοσίευση στο stixoi.info: 07-01-2013