Η ομορφιά ειναι τεχνη Δημιουργός: Ρενε_Ντι Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info Από τις Καρυάτιδες τις αθηναϊκής Ακρόπολης ως τους αναγεννησιακούς αγγέλους του Μπερνίνι στη Ρώμη. Απο τις απεικονίσεις της Ινδής θεάς Κάλι ως την Παρθένο Μαρια του El Greco. Και απο τα πορτρέτα του Τεστινο ως τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Βιλί Ρονί. Πολλοί ισως αναρωτηθούν τι κοινό έχουν ολα τα παραπάνω, αφού αποτελούν ναι μεν σπουδαία έργα τέχνης, καλύπτουν ομως ενα τεράστιο χρονολογικό φάσμα. Σίγουρα, οι διάφορες τους ειναι πολλές. Σε ολα τα παραπάνω ομως υπαρχει ενα κοινό σημείο αναφοράς, ένας κοινός στόχος. Και το παράδοξο ειναι οτι αυτο το σημείο αναφοράς παραμένει ανέπαφο στο χρόνο απο τις απαρχές του κόσμου ως και σημερα. Και αυτο δεν ειναι τιποτα παραπάνω απο ενα είδος τέχνης. Ενα είδος τέχνης μεσα στην τέχνη, τοσο μαγευτικό που μπροστά του οι πάντες αγαλλιαζουν και το προσκυνούν. Ειναι η ίδια η ομορφια. Γιατι η ομορφια, ειναι τέχνη.
Και ομως, η ομορφια ειναι τεχνη. Και μαλιστα μια μορφή τέχνης τοσο δουλεμένη και εξελιγμένη και ταυτόχρονα τοσο αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου, που πανω της στηρίχθηκαν τα μεγαλύτερα δημιουργήματα των αιώνων, ενώ στο ονομα της καταριφθηκαν αυτοκρατορίες ολόκληρες. Ο καθοριστικός της ρόλος ομως ειναι πολυ βαθύτερος. Η ομορφια αποτέλεσε και αποτελεί ενα κομμάτι της ύπαρξης μας εξαιρετικά σημαντικό καθώς και κατι παραπάνω απο προφανές, παρόλο που συχνα δεν το προσέχουμε καν. Η ομορφια αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο αναμεσα στους ανθρώπους. Πέρα απο θρησκεία, πίστη, πατριδα, μια ειναι η δύναμη που μπορει να ενώσει τους ανθρώπους σε μια μαζική λατρεία. Η δύναμη της ομορφιάς, όπου αυτη καθαυτή ειναι καθολική και ισχυρότερη απο τα περισσότερα πραγματα που εμφανίστηκαν ποτε στον πλανήτη Γη. Μπορει να προκαλέσει ποθο, δέος και ρίγη συγκίνησης. Κανένα ον σε ολόκληρη την οικουμένη δεν μπορει να της αντισταθεί. Και αυτο γιατι βασίζεται στην παρθενογέννεση. Στη διάνοια του καλλιτέχνη-δημιουργού να δώσει πνοή και μορφή σε κατι που προέρχεται απο το τιποτα. Ενα κομμάτι μάρμαρο, ένας άδειος καμβάς, ακομα και η ίδια η ανθρώπινη υπόσταση. Κάποιος ή κατι εκει εξω κατάφερε να δημιουργήσει ενα σύμπλεγμα τοσο τρομακτικά αρμονικό που μοιάζει αποκύημα της φαντασίας και που το δίχως αλλο οδηγεί τον καθένα να σταθεί μπροστά του γεμάτος δέος και τυφλή πίστη.
Ειναι το συναίσθημα που νιώθει κανεις αν σταθεί αναμεσα στους μαρμαρινους κίονες του Παρθενώνα και ακούσει τον μεσογειακό άνεμο να χαϊδεύει απαλά την ανάγλυφη επιφάνεια τους. Ή αν σταθεί μπροστά απο τις πυραμίδες και δει τον αράβικο ηλιο να ρίχνει τις τελευταίες του αχτίδες πανω στους τεράστιους ογκόλιθους πρωτού δυσει. Το ρωμαϊκό Πάνθεον, η Αγιά Σοφιά, το άγαλμα του Ιησού, τα μεγαλοπρεπή κάστρα της Σκοτιας, η μωρωδια των μπαχαρικών στην αγορά του Καΐρου, οι μελαμψές καλλονές στα βάθη της αφρικάνικης ηπείρου. Οποία άκρη, οποία πέτρα και αν σηκώσει κανεις, θα δει την δύναμη της ομορφιάς, που κάποιος τεχνίτης δημιούργησε απο το τιποτα.
Και φυσικά δεν μπορουμε να μην αναφέρουμε το ερώτημα που απασχολεί την ανθρώπινη φύση. Τι ειναι ομορφια; Και τι τελικα ειναι το πραγματικα ωραίο; Σίγουρα η έννοια της ομορφιάς εμπεριέχει μεσα της το αρμονικό στοιχείο. Κι ακομα, πριν την αναγεννησιακή περίοδο, υπήρχε μια σύγχυση ως προς το ομορφο. Η έννοια του ωραίου ταυτιζόταν με αυτη του ορθού, καλού, καθολικά σωστού. Η τεχνη ομως, οπως και η ομορφια, ειναι έννοιες διανοητικές. Οπως ειπε και ο Λεοναρντο Ντα Βίντσι "Η ζωγραφική ειναι διανοητική υπόθεση." -la pittura è cosa mentale. Γενικεύοντας το λοιπον καθε μορφή τέχνης ειναι διανοητική υπόθεση. Αρα και η ομορφια. Σίγουρα καθε χρονική περίοδος διέπεται απο αντικειμενικές προϋποθέσεις για το ωραίο, ιδίως όσον αφορά στην πλευρά της ανθρώπινης ομορφιάς. Ανα τη περίοδο, τα πρότυπα των μουσών των μεγάλων καλλιτεχνών άλλαζαν συνεχώς. Το μεσαίωνα ο Τζιοβάνι Αλοφίνι ειχε ως ιδανικό πρότυπο τις γυναικες με φαρδύ μέτωπο, μικρη περιφέρεια και έντονη κοιλιά. Έναν αιώνα αργοτερα ο Τεστινο αγάπησε τις γυναικες με φαρδιά περιφέρεια οπως και ο Ρούμπενς αυτές που εμεις σημερα θα λέγαμε γεματουλες. Ο Ρενουάρ τις σχεδίαζε παχιες, με έντονο σομον χρώμα, ενώ ο Γκογια χλομες και κατισχνες. Παρόλα αυτα, το αυθεντικά ωραίο, αυτο που μοιάζει θεοπνευστο και σχεδόν μεταφυσικό, δεν αλλάζει καθ'ολη τη διάρκεια της ύπαρξης απο οποίο οπτικό και χρονολογικό πρισμα αν το μελετήσουμε. Και αυτη ειναι η ανυπέρβλητη ευφυία της ομορφιάς, το απόλυτα μαγικό της στοιχείο. Η αναλλοίωτη πορεια της στο χρόνο εχει καταγράφει στους γενετικούς μας κώδικες και οσα χρονια και αν περάσουν, η θέα του ατόφια ωραίου θα εξακολουθεί να μας κόβει την ανάσα, να ανεβάζει τους παλμούς τις καρδιάς μας και να μας δημιουργεί το πιο γλυκό αίσθημα ευφορίας. Αυτη εξάλλου ειναι και η μαγεία της τέχνης. Η μαγεία της πραγματικής τέχνης φυσικά. Δημοσίευση στο stixoi.info: 25-08-2014 | |