Ταο Τε Τσινγκ Δωρεάν μετάφραση του Ταό Τε Τσι

<head ><meta HTTP-EQUIV=Content-Type CONTENT="text/html; charset=utf-8"><html><head><meta HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=utf-8"><title>Ταο Τε Τσινγκ Δωρεάν μετάφραση του Ταό Τε Τσι</title></head><table width=100%><td width=100% valign=top><p><b>Ταο Τε Τσινγκ Δωρεάν μετάφραση του Ταό Τε Τσι</b><p>Δημιουργός: ΖΟΡΜΠΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ, <i>ΖΟΡΜΠΑΣ Φ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ</i><p><i> http://www.taoteching.gr/el/about.htm</i><p>Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info<p><br />
<br />
ΑΝΑΦΈΡΩ ΟΤΙ ΛΕΊΠΕΙ Η ΕΙΚΌΝΑ ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΕΙ ΣΤΟ ΕΞΏΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟΥ<br />
ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ .<br />
ΕΠΙΣΗΣ ΘΑ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΣΑ ΕΠΕΙΔΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΜΥΡΑΣΤΗΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΔΩΡΕΑΝ ΜΟΝΟ<br />
<br />
http://www.taoteching.gr/el/about.htm<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Πρόλογος<br />
Αν και το Tao Te Ching γράφτηκε γύρω στο 600 π.Χ., είναι ένα διαχρονικό<br />
και επίκαιροέργο. Είναι εντυπωσιακό πώς ο σύγχρονος άνθρωποςτης Δύσης,<br />
που συχνά νιώθει παγιδευμένος από την καθημερινότητα, μπορεί να βρει<br />
απαντήσεις στα ερωτήματά τουδιαβάζοντας ένα βιβλίο που έχει γραφτεί<br />
πριν χιλιάδες χρόνια στην αντίθετη άκρη της γης.<br />
Για να διευκολύνω τον αναγνώστη που θα ενδιαφερθεί να μάθει περισσότερα<br />
για το ιστορικό πλαίσιο και τις έννοιες που πραγματεύεται το βιβλίο,<br />
ετοίμασα μία εκτενή εισαγωγή. Η διαχρονική φύση του βιβλίου, όμως,<br />
εξασφαλίζει ότι ο αναγνώστης δε θα χάσει κάτι αν προτιμήσει να την<br />
αγνοήσει και νααπολαύσει απευθείαςτο κείμενο.<br />
Εκτός από την ηλεκτρονική διεύθυνση, υπάρχει και η έντυπη μετάφραση του<br />
Tao Te Ching, για όσους επιθυμούν μία πληρέστερη μετάφραση. Η έντυπη<br />
έκδοση είναι σχεδόν τριπλάσια σε αριθμό σελίδων από την ηλεκτρονική, και<br />
προσφέρει δύο εναλλακτικές μεταφράσεις. Διατίθεται από τη διεύθυνση<br />
www.createspace.com/4818684<br />
Καλή ανάγνωση,<br />
Νικόλας Ρώσσης,<br />
Ιούνιος 2014<br />
3<br />
Περιεχόμενα<br />
ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2<br />
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3<br />
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4<br />
Ιστορικό πλαίσιο 4<br />
Οι Εκατό Σχολές 5<br />
Το Ταό Τε Τσινγκ 7<br />
Ο Lao-Tzu 7<br />
Το βιβλίο 8<br />
Βασικές έννοιες 9<br />
Ταό 9<br />
Τε 10<br />
Γιν και Γιανγκ 10<br />
Αβίαστη δράση 11<br />
Η θέση της γνώσης 11<br />
Tai Chi 12<br />
Η Μετάφραση 13<br />
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 60<br />
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 60<br />
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, ΔΙΑΝΟΜΗ 61<br />
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ 61<br />
4<br />
Εισαγωγή<br />
Ιστορικό πλαίσιο<br />
Η ιστορία της Κίνας συνήθως ξεκινά με αναφορές σε<br />
μυθικά πρόσωπα όπως ο Κίτρινος Αυτοκράτορας.<br />
Ακολουθούνοι Τρεις Δυναστείες, που<br />
αντικατέστησαν τους νεολιθικούς γεωργικούς<br />
καταυλισμούςπου υπήρχαν στην Κίνα τουλάχιστον<br />
από το 7000 π.Χ. Αυτές είναι οι Δυναστείεςτων Hsia<br />
(μέχρι το 1500 π.Χ.), Shang (ή Yin, 1500-1000 π.Χ.) και<br />
Chou (1045 – 256 π.Χ.).<br />
Η τελευταία από αυτές, ηChou, έχτισεπερίπου 70<br />
πόλεις-κράτη στην επικράτειά της. Οι ηγέτες τους<br />
όφειλαν υποταγή σε ένα βασιλιά, αλλά κατά τα άλλα<br />
ήταν ελεύθεροι να διοικήσουν όπως ήθελαν. Οι<br />
ηγέτες αυτοί ζούσαν σε ένα περίκλειστο συγκρότημα<br />
κτιρίων, ενώ έξω από αυτό, σε πολύ πιο ταπεινά<br />
κτίρια, ζούσαν οι χωρικοί, τεχνίτες και έμποροι.<br />
Αργότερα, χτίστηκαν τείχη που προστάτευαν και<br />
αυτές τις κοινωνικές ομάδες, οδηγώντας έτσι στις<br />
περιτειχισμένες πόλεις που ήταν το κύριο<br />
χαρακτηριστικό της Κίνας για πολλούς αιώνες.<br />
Αρχικά, ο βασιλιάς είχε την πρωτεύουσα στην<br />
πεδιάδα του ποταμού Wei, στο Δυτικό άκρο της χώρας, όμως το 771 εισβολές<br />
και εσωτερικές διαμάχες οδήγησαν στη μεταφορά της Ανατολικά, στο Loyang.<br />
Στους επόμενους αιώνες, η ισχύς μεταφέρθηκε σταδιακά στους<br />
τοπικούς ηγέτες, με το βασιλιά να περιορίζεται σταδιακά σε έναν εθιμοτυπικό<br />
ρόλο. Αυτό οδήγησε σε διαμάχες ανάμεσα στις διάφορες πόλεις, καθώς οι πιο<br />
ισχυρές άρχισαν να απορροφούν τις πιο αδύναμες, με αποκορύφωμα την<br />
περίοδο μεταξύ 403 και 256. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αρχή της<br />
περιόδου αυτής, το 403, μόλις επτά κρατίδια είχαν απομείνει, σε διαρκή<br />
διαμάχη μεταξύ τους για την πρωτοκαθεδρία.<br />
Μέχρι τότε, οι Κινέζοι είχαναναπτύξειεντυπωσιακά την τέχνη του πολέμου.<br />
Από την επαφή τους με τις νομαδικές φυλές του Βορρά, είχαν μάθει την<br />
ιππασία, ενώ είχαν αναπτύξει τη μεταλλουργίακαι είχαν ανακαλύψει<br />
αποτελεσματικά όπλα όπως τη βαλλίστρα. Η ανακάλυψη του σιδερένιου<br />
αρότρου και ηεφαρμογή της άρδευσης σε μεγάλη κλίμακα είχαν<br />
μεταμορφώσει τη γεωργία. Σαν αποτέλεσμα, οι πόλεις είχαν εξαπλωθεί<br />
δραματικά σε μέγεθος, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν χρήματα και έμποροι<br />
ταξίδευαν από πόλη σε πόληεμπορευόμενοιπολυτελή αγαθά.<br />
1. Κείμενο μαντείας επάνω<br />
σε κόκαλο βουβαλιού από την<br />
περίοδο της Δυναστείας<br />
Shang (1500-1000 π.Χ.)<br />
5<br />
Οι καινούριοιαυτοί καιροί απαιτούσαν και νέες διοικητικές μεθόδους. Ενώ<br />
παλαιότερα η εξουσία ήταν καθαρά αριστοκρατική, οι ηγέτες τώρα διόριζαν<br />
ανθρώπους από τις χαμηλότερες τάξεις της αριστοκρατίας που διακρίνονταν<br />
για τις ικανότητες και την αφοσίωσή τους. Αυτό όμως διέβρωσε αρχαία<br />
έθιμα, αντικαθιστώντας τα με γραφειοκρατικέςμεθόδους. Όλη η προσπάθεια<br />
εστιαζόταν στο να επιβιώσει το κάθε κρατίδιο από τον ανελέητο<br />
ανταγωνισμό, ασκώντας τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο του πληθυσμού και<br />
των διαθέσιμων πόρων.<br />
Όλες αυτέςοι αλλαγές οδήγησαν σε δραματικές κοινωνικές ανακατατάξεις.<br />
Οι παλαιοί τρόποι σκέψης και ηθικής καταλύονται, και γεννιούνται νέοι,<br />
χάρη στην ανάγκη των ηγετών για συμβούλους που θα μπορέσουν να<br />
ενισχύσουν τη θέση τους και τις προοπτικές επιβίωσης των κρατών τους. Έτσι,<br />
ιδρύθηκαν οι Εκατό Σχολές της φιλοσοφίας.<br />
Οι Εκατό Σχολές<br />
Η αρχική θρησκεία όλων των Κινέζων – και όλων, ίσως, των λαών - είναι ο<br />
Ανιμισμός, η πίστη δηλαδή ότι όλα στη φύση έχουν την ψυχή τους. Η πίστη<br />
αυτή έρχεται με φυσικό τρόπο σε μίακοινωνία τροφοσυλλεκτών και κυνηγών,<br />
που ζει σε καθημερινή επαφή με τη φύση. Καθώς, όμως, οι κοινωνίες<br />
οργανώνονται σε μεγαλύτερες μονάδες χάρη στη γεωργία, η βασική αυτή<br />
πίστη αντικαθίσταται από πιο εκλεπτυσμένες θρησκείες, και εμφανίζονται οι<br />
θρησκευτικοί και ηθικοί κανόνες.<br />
Καθώς οι κοινωνίες οργανώνονταν, ο Αυτοκράτορας της Δυναστείας των<br />
Chou ονομάστηκε Γιος του Ουρανού, και επιφορτίστηκε με όλο και<br />
περισσότερα θρησκευτικά και τελετουργικά καθήκοντα. Θυσίες<br />
προσφέρονταν, πρώτα στους προγόνους, και έπειτα σε διάφορες θεότητες,<br />
καθώς και σε σημαντικά ποτάμια και βουνά. Οι θυσίες συνήθως<br />
αποτελούνταν από προϊόντα και καρπούς της γης όπως κρασί, στάρι, φρούτα<br />
και κρέας, ενώ στη Δυναστεία των Chou ατόνησεη παλαιότερη πρακτική της<br />
ανθρωποθυσίας, που ακολουθούσε η Δυναστεία των Shang, με θύματα<br />
συνήθως αιχμαλώτους πολεμιστές, οι ψυχές των οποίων θα συνόδευαν το<br />
νεκρό Αυτοκράτορα. Αν και δεν υπήρχε ξεχωριστή κοινωνική τάξη ιερέων,<br />
εντούτοις υπήρχαν επαγγελματίες μάντεις και σαμάνοι, που συχνά<br />
βοηθούσαν στις θυσίες και επιτηρούσαν τη σωστή τους εκτέλεση.<br />
6<br />
Η παλαιότερη Σχολή που εμφανίστηκε και που επιχείρησε να<br />
κωδικοποιήσει τους θρησκευτικούς και ηθικούς κανόνες της εποχής<br />
ήταν ο Κομφουκιανισμός. Βασίζεται στις διδαχές του K’ung Fu-<br />
Tzu ή Κομφούκιου (551-479 π.Χ.), που ανήκε στη χαμηλές<br />
αριστοκρατικές τάξεις και ήταν χαμηλόβαθμο κυβερνητικό<br />
στέλεχος και δάσκαλος στο μικρό κρατίδιο Lu. Ίσωςεξαιτίας του<br />
γεγονότος ότι ήταν τόσο πρώιμη Σχολή, είναι η πιο συντηρητική<br />
από τις Σχολές. Προτείνει ως λύση στα προβλήματα την<br />
επιστροφή στα έθιμα και τις αξίες της εποχής της πρώιμης<br />
Δυναστείας Chou, την οποία εμφανίζει ως χρυσή περίοδο κατά την<br />
οποία δινόταν έμφαση στα ιερά κείμενα, στο τελετουργικό και<br />
στην έντονη ηθική αφοσίωση.<br />
Ο Mo-Ti ήταν ιδρυτής μίας άλλης Σχολής, που άνθησε το δεύτερο<br />
μισό του 5ουαιώνα π.Χ. Μοιάζει με τον Κομφουκιανισμός, αλλά<br />
ενώ ο Κομφουκιανισμόςζητά να τιμούμε και να αγαπούμε πρώτα<br />
την οικογένεια και μετά τους υπόλοιπους, σε διαφορετικό βαθμό, ο<br />
Μο αντιπροτείνει την αγάπη όλων των ανθρώπων εξίσου.<br />
Αντιτίθεται σθεναρά στους συνεχείς πολέμους της εποχής, σε<br />
σημείο που συγκροτεί στρατό που πολεμά στο πλευρό κάθε κρατιδίου που<br />
δέχεται επίθεση, προκειμένου έτσι να αποθαρρύνονται οι επιθετικές<br />
πρακτικές.<br />
Η τρίτη μεγάλη Σχολή, και σε πλήρη αντίθεση με τις προηγούμενες, ήταν η<br />
Νομικιστική Σχολή, που άνθισε τον 4οαιώνα. Σαν μία πρώιμη Πολιτιστική<br />
Επανάσταση, απορρίπτει πλήρως τις πεποιθήσεις του παρελθόντος, και<br />
ενδιαφέρεται μόνο να ενισχύσει το ρόλο του κράτους και να δυναμώσει το<br />
στρατό του, με οποιοδήποτε τίμημα. Τα έθιμα και οι ηθικοί κανόνες πρέπει<br />
να αντικατασταθούν από λεπτομερή νομοθεσία που θα καθορίζει επακριβώς<br />
τα καθήκοντα κάθε κοινωνικής ομάδας, καθώς και τις ποινές για όσους τα<br />
παραμελούν. Η γεωργία και ο πόλεμος είναι οι βασικές ασχολίες του<br />
πληθυσμού, και ο ηγέτης έχει απεριόριστη εξουσία επάνω του.<br />
Παράλληλα με τις τρεις μεγάλες Σχολές, υπήρξαν άλλες που ασχολούνται με<br />
θέματα όπως ερωτήματα της λογικής ή της φιλοσοφίας, ή με εξειδικευμένα<br />
θέματα όπως η γεωργία, ή τέχνη του πολέμου, η γεωμαντεία ή οι μαντικές<br />
τέχνες.<br />
Την περίοδο αυτή του έντονου αναβρασμού εμφανίζεται και η Σχολή του<br />
Ταοϊσμού. Όπως και άλλες Σχολές, θεωρεί ότι το παρελθόν αποτελούσε μία<br />
χρυσή περίοδο, ανατρέχοντας όμως ακόμα πιο πίσω κι από τον<br />
Κομφουκιανισμός, σε ένα είδος επιστροφής στη Νεολιθική απλότητα και<br />
αθωότητα. Η παραίνεση προς τον ηγέτη είναι να αγνοήσει την αυστηρότητα<br />
του Κομφουκιανισμού, την αυστηρή ηθική του Μο και τη σκληρότητα των<br />
Νομικιστών, προτιμώντας την αβίαστη δράση, ένα είδος laisez-faire. Η<br />
2. Πορτραίτο του<br />
Κομφούκιου από τον<br />
Wu Daozi, καλλιτέχνη<br />
της Δυναστείας Tang<br />
(680–740)<br />
7<br />
παραίνεση προς τον απλό λαό είναι να προσπαθήσει να αντέξει αυτούς τους<br />
δύσκολους καιρούς όσο καλύτερα μπορεί, να προσαρμόζεται διαρκώς σε ένα<br />
συχνά εχθρικό περιβάλλον, και να αποφεύγει τις κακοτοπιές. Αυτό, όμως,<br />
που πραγματικά κάνει ξεχωριστό τον Ταοϊσμό, είναι η έντονη μυστικιστική<br />
και εσωτεριστική του πλευρά, που φαίνεται να συνεχίζει μία μακρά<br />
παράδοση αιώνων.<br />
Το Ταό Τε Τσινγκ<br />
ΟLao-Tzu<br />
Ο πρώιμος Ταοϊσμόςμας είναι γνωστός από<br />
δύο διάσημα έργα, το Tao Te Ching και το<br />
Βιβλίο του Chuang Tzu. Το πρώτο αποδίδεται<br />
παραδοσιακά στον Lao-Tzu, για τον οποίο<br />
όμως γνωρίζουμε μόνο όσο αναφέρονται στο<br />
Shih Chi («Ιστορικά Αρχεία»), που γράφτηκε<br />
περίπου το 100 π.Χ. από τον Ssu-ma Ch-ien.<br />
Εκεί αναφέρεται ότι το πατρώνυμο τουLao-<br />
Tzu ήταν Li, τα μικρά του ονόματα ήταν Erh<br />
και Tan, και ότι γεννήθηκε στο Ch’u, ένα<br />
μικρόκρατίδιο στο κάτω μέρος της πεδιάδας<br />
του Yangtze. Υπηρέτησε ως ιστορικός στην<br />
Αυτοκρατορική Αυλή των Chou, το οποίο<br />
σημαίνει ότι πρέπει να έζησε στην<br />
πρωτεύουσα, δηλαδή στο Lo-yang.<br />
Αν και το κείμενο δεν περιλαμβάνει<br />
ημερομηνίες, αναφέρεται ότι ο Κομφούκιος<br />
είχε συζητήσει με τον Lao-Tzu στη διάρκεια<br />
μίας επίσκεψής του στο Lo-yang, επομένως<br />
πρέπει να ήταν σύγχρονοι, με τον Lao-Tzu πιθανότατα μεγαλύτερο σε ηλικία.<br />
Έτσι, πιθανολογείται ότι γεννήθηκε γύρω στο 600 π.Χ. Σύμφωνα με τη<br />
βιογραφία, λίγο καιρό μετά τη συνάντησημε τον Κομφούκιο, ο Lao-Tzu,<br />
βλέποντας την παρακμή της Δυναστείας των Chou, αποφάσισε να αποσυρθεί<br />
από τα εγκόσμια. Ο Φύλακας του Δυτικού Περάσματος, ονόματι Kuan Yin ή<br />
Yinxi, αναγνωρίζοντάς τον και διαβλέποντας ότι πιθανότατα ήταν ο<br />
τελευταίος που θα έβλεπε ξανά τον ηλικιωμένο Δάσκαλο, τον παρακάλεσε να<br />
του γράψει σε ένα μικρό βιβλίο τη διδασκαλία του πριν φύγει. Ο Lao-Tzu<br />
δέχτηκε, και έγραψε ένα βιβλίο σε δύο μέρη που αποτελούνταν από 5.000<br />
χαρακτήρες. Έπειτα, έφυγε. «Τι απέγινε μετά», σημειώνει ο ιστορικός,<br />
«κανείς δεν γνωρίζει».<br />
3 Πορτραίτο του Lao-Tzu<br />
8<br />
Οι ιστορικοί στην Κίνα και αλλού αντιμετώπιζαν πάντα με δυσπιστία αυτή<br />
την αφήγηση, και πολλοί θεωρούν ότι ο Lao-Tzu ίσως και να είναι μυθική<br />
μορφή. Πάντως, η εικόνα του γέρου φιλοσόφου να παραδίδει το έργο του<br />
στον Φύλακα του Περάσματος αποτελεί αγαπημένο θέμα για τους ζωγράφους<br />
εδώ και χιλιάδες χρόνια.<br />
Πολλοί υποθέτουν ότι το Tao Te Ching έχει γραφτεί από πολλούς<br />
διαφορετικούς φιλοσόφους. Ο λόγος είναι ότι σε πολλά κεφάλαια, η γλώσσα<br />
και οι χαρακτήρες διαφέρουν από παράγραφο σεπαράγραφο. Συνήθως, η<br />
πρώτη παράγραφος φαίνεται να είναι και η αρχαιότερη, ενώ μετέπειτα<br />
παράγραφοι φαίνεται να έχουν γραφτεί πιο πρόσφατα.<br />
Το βιβλίο<br />
Η λέξη Ching κυριολεκτικά σημαίνει «κανόνας», «κλασσικό βιβλίο» ή «βιβλίο<br />
αναφοράς». Έτσι, η φράση «Tao Te Ching» μπορεί να μεταφραστεί ως «Το<br />
κλασσικό Βιβλίο του Λόγου και της Αρετής». Επειδή η ονομασία Tao Te<br />
Ching είναι η πιο ευρέως αναγνωρίσιμη, προτιμήθηκε να παραμείνει<br />
αμετάφραστη.<br />
Ο ίδιος ο τίτλος δόθηκε στο έργο εκ των υστέρων, και είναι ουσιαστικά μία<br />
τιμητική προσφώνηση. Εναλλακτικά, το έργο αποκαλείται Daode Zhen Jing<br />
(«Το αληθινά κλασσικό έργο περί της Οδού και της Ισχύος της Οδού») και<br />
Wuqian Wen («Το κλασσικό έργο των 5.000 χαρακτήρων»).<br />
Το έργο έχει βρεθεί σε διάφορες ανασκαφές, και το 1993 βρέθηκε η<br />
παλαιότερη έκδοσή του, γραμμένη σε 800 κομμάτια μπαμπού και γραμμένη<br />
πριν το 300 π.Χ. Το κείμενο αυτό περιλαμβάνει συνολικά 13.000 χαρακτήρες,<br />
από τους οποίους 2.000 ταυτίζονται με τους γνωστούς του Tao Te Ching,<br />
συμπεριλαμβανομένων μάλιστακαι 14 επιπλέον στροφών.<br />
Εντούτοις, το βέβαιο είναι το Tao Te Ching είναι ένα ασυνήθιστα επίκαιρο<br />
έργο που δύσκολα τοποθετείται από τον αναγνώστη σε ένα αυστηρά ιστορικό<br />
πλαίσιο. Αυτό οφείλεται και σε μία ιδιαιτερότητά του: ενώ όλοι οι Κινέζοι<br />
συγγραφείς της εποχής αναφέρονται σε ιστορικά ανέκδοτα και πρόσωπα<br />
προκειμένου να στηρίξουν τις πεποιθήσεις τους, και συχνά διανθίζουν τις<br />
σελίδες τους με ομιλούντα δέντρα ή ζώα, το Tao Te Ching, μοναδικόστην<br />
Κινέζικη βιβλιογραφία, δεν περιλαμβάνει ούτε ένα όνομαή ιστορική<br />
αναφορά. Ο αφηγητής και ο αναγνώστης είναι εξίσου ανώνυμοι, και το<br />
κείμενο φαίνεται να αιωρείται μέσα σε ένα ιστορικό και νοητικό κενό,<br />
γεγονός που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις δηλώσεις του, και που ενισχύει τη<br />
διαχρονικότητά του. Αλλά και οι αρχές που πρεσβεύει βρίσκουν εφαρμογή<br />
παντού – από τη διακυβέρνηση μίας χώρας μέχρι τη διοίκηση μίας<br />
επιχείρησης και από την ανατροφή των παιδιών μέχρι τις σχέσεις με τους<br />
άλλους ανθρώπους.<br />
9<br />
Βασικές έννοιες<br />
Ταό<br />
Η στροφή 25 ξεκινάει με τους στίχους:<br />
«Πριν ακόμα γεννηθεί το σύμπαν,<br />
Υπήρχε κάτι άμορφο, αλλά τέλειο,<br />
Μοναχικό και σιωπηλό,<br />
Απαράλλακτο και άπειρο,<br />
Ειρηνικό και άδειο.<br />
Είναι η μητέρα του σύμπαντος.<br />
Αφού δεν ξέρω το όνομά του,<br />
Το ονόμασα Ταό.»<br />
Η λέξη Ταό μπορεί να μεταφραστεί ως: Λόγος,<br />
Οδός, Δρόμος, Πνευματικό μονοπάτι, αλλά και<br />
ως η πράξη της αφήγησης. Αν και δεν έχει φύλο,<br />
εμφανίζει θηλυκά χαρακτηριστικά όπως ότι<br />
γεννά και θρέφει όλα τα πλάσματα, γι’αυτό και<br />
ονομάζεται και Μεγάλη Μητέρα. Θα μπορούσε<br />
να μεταφραστεί και ως Θεός, σύμφωνα με τη<br />
Χριστιανική θεώρηση, ή και ως Πνεύμα.<br />
Δεν μπορεί να οριστεί, αφού δεν είναι κάτι στατικό ώστε να επιδέχεται<br />
ορισμό. Έτσι, στο Βιβλίο του Chuang Tzu περιλαμβάνεται η εξής στροφή:<br />
«Το Ταό δημιουργείται επειδή το βαδίζουμε.<br />
Τα πράγματα γίνονται αυτό που τα αποκαλείς»<br />
Η αδυναμία του ορισμού του με κάποιον «θετικό» τρόπο – π.χ. είναι το τάδε ή<br />
το δείνα – οφείλεται στο γεγονός ότι το Ταό περιλαμβάνει τα πάντα. Όταν<br />
όμως ονοματίζουμε κάτι, το αποκόπτουμε από τα υπόλοιπα, επομένως πάντα<br />
κάτι μένει απ’έξω. Έτσι, αν πούμεότι το Ταό είναι το τάδε, αυτόματα το<br />
ξεχωρίζουμε από ό,τι δεν περιλαμβάνεται στην έννοια του τάδε. Οπότε, δεν<br />
είναι πλήρες πια, επομένως παύει να είναι το Ταό.<br />
Για τους λόγους αυτούς, το Ταό μπορεί απλά να περιγραφεί. Αυτό είναι και<br />
το θέμα του βιβλίου, το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με την περιγραφή του<br />
Ταό, καθώς και της δράσης και των εκδηλώσεών του στον κόσμο μας.<br />
Η ετυμολογία της λέξης Ταό δεν είναι ξεκάθαρη. Σύμφωνα με τον Όττο, η<br />
λέξη, όπως και άλλες παρόμοιες ιερές λέξεις – για παράδειγμα το Ινδουιστικό<br />
Αομ – προέρχεται απλά από τον αυθόρμητο ήχο που ξεφεύγει από τα χείλη<br />
του σαστισμένου ανθρώπου που αντικρίζει το θείο, χάνοντας τα λόγια του.<br />
4. Το αρχαίο ιδεόγραμμα του Ταό<br />
αποτελείται από ένα κεφάλι (με όρθια<br />
μαλλιά, ο χαρακτήρας στα δεξιά) και<br />
ένα δρόμο (ο χαρακτήρας στα<br />
αριστερά). Έτσι, όλο μαζί θα μπορούσε<br />
να μεταφραστεί ως «άνθρωπος βαδίζει<br />
το δρόμο»<br />
10<br />
Τε<br />
Κυριολεκτικά, η λέξη σημαίνει αρετή (με την έννοια της ιδιότητας που έχει<br />
ένας ενάρετος άνθρωπος), αλλά και εσωτερικό σθένος, καθώς και ενέργεια ή<br />
δύναμη. Επίσης, μπορεί να σημαίνει και την ηθική ακεραιότητα. Στο Tao Te<br />
Ching, η λέξη Τε περιλαμβάνει γενικά τις ιδιότητες ενός ανθρώπου που ζει<br />
σύμφωνα με το Ταό. Είναι, δηλαδή, οι αρετές που εμφανίζει κάποιος σαν<br />
αποτέλεσμα της εναρμόνισής του με το Ταό, γι’αυτό και εδώ έχει μεταφραστεί<br />
ως Αρετή. Με μία Χριστιανική θεώρηση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, αν<br />
αντιστοιχούσαμε το Ταό με το Χριστιανικό Άγιο Πνεύμα, το Τε θα ήταν οι<br />
Καρποί του Πνεύματος.<br />
Γιν και Γιανγκ<br />
Άλλες σημαντικές Αρχές του Ταό είναι η πίστη<br />
ότι κάθε ζευγάρι αντιθέτων αποτελεί μία<br />
ενότητα. Το Ταό περιλαμβάνει όλα αυτά τα<br />
ζευγάρια αντιθέτων, τα γεννά, και τα ενοποιεί<br />
ξανά μέσα του. Αυτά με τη σειρά τους<br />
διαπερνούν την ιερή τριάδα που αποτελείται<br />
από τον Ουρανό, τη Γη και το Άνθρωπο, ενώ όλα<br />
τα υπόλοιπα πράγματα και πλάσματα του<br />
κόσμου υπάρχουν μόνο και μόνο επειδή ο<br />
Άνθρωπος τους δίνει ονόματα, ξεχωρίζοντάς τα<br />
έτσι το ένα από το άλλο(«Το να δίνεις ονόματα<br />
γεννά τα μύρια πράγματα», στροφή 1). Η<br />
διαδικασία αυτή αποτυπώνεται γλαφυρά στους<br />
αρχικούς στίχους της στροφής 42:<br />
«Το Ταό γεννά το Ένα.<br />
Το Ένα γεννά τα Δύο.<br />
Τα Δύο γεννούν τα Τρία.<br />
Τα Τρία γεννούν τα μύρια.»<br />
Τα ζεύγη αντιθέτων κωδικοποιούνται με το ζεύγος Γιν (θηλυκή αρχή,<br />
περιλαμβάνει τις ιδιότητες: σκοτεινή, μαύρη, υποχωρητική, τρυφερή) και<br />
Γιανγκ (αρσενική αρχή, περιλαμβάνει τις ιδιότητες: φωτεινός, λευκός,<br />
ανυποχώρητος, σκληρός). Και τα δύο είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν<br />
αρμονικά για να υπάρχει υγεία, ενώ το ένα γεννά αδιάκοπα το άλλο, καθώς<br />
το ένα εμπεριέχει το σπέρμα του άλλου, όπως φαίνεται και στο γνωστό<br />
σύμβολο.<br />
Αν και είναι και τα δύο εξίσου σημαντικά, εντούτοις το κείμενο κάνει μία<br />
σαφή διάκριση υπέρ της θηλυκής, υποχωρητικής και τρυφερής αρχής,<br />
θεωρώντας ότι μακροπρόθεσμα, πάντα υπερνικά την αρσενική, άκαμπτη<br />
αρχή.<br />
11<br />
Αβίαστη δράση<br />
Επίσης σημαντική είναι η Αρχή της αβίαστης δράσης (wei<br />
wu wei), ή δράσης χωρίς δράση, ήμη-δράσης. Στο κείμενο<br />
αναφέρεται συχνά ως παράδειγμα προς μίμηση. Η μη-<br />
δράση δεν πρέπει να θεωρείται ταυτόσημη με την αδράνεια.<br />
Αντίθετα, είναι η δράση που προκύπτει φυσικά, αβίαστα<br />
και αυθόρμητα, χωρίς δεύτερη σκέψη. Για την αποφυγή<br />
οποιασδήποτε παρεξήγησης, προτιμήθηκε εδώ η μετάφραση<br />
της αρχής αυτής ως «αβίαστη δράση» αντί για το πιο<br />
συνηθισμένο«μη-δράση».<br />
Η θέση της γνώσης<br />
Εντύπωση προκαλεί η συχνά επαναλαμβανόμενη στο Tao<br />
Te Ching απόρριψη της γνώσης. Στη σημερινή κοινωνία της πληροφορίας,<br />
αυτό ακούγεται τουλάχιστον παράδοξο. Το τι εννοείται ως γνώση, όμως,<br />
εξηγείται καθαρά από ένα απόσπασμα από το Βιβλίο του Chuang Tzu:<br />
“Απαιτείται πολλή γνώση για να κατασκευαστούν τα τόξα, οι βαλλίστρες, τα<br />
δίχτυα, τα βέλη κ.λπ., αλλά το αποτέλεσμα είναι πως τα πουλιά πετούν<br />
τρομαγμένα όλο και ψηλότερα. Απαιτείται πολλή γνώση για να<br />
κατασκευαστούν οι πετονιές, οι παγίδες, τα δολώματα και τα αγκίστρια, αλλά<br />
το αποτέλεσμα είναι να σκορπίζουν τρομαγμένα τα ψάρια στο νερό.<br />
Απαιτείται πολλή γνώση για να κατασκευαστούν οι παγίδες, οι θηλιέςκαι τα<br />
δίχτυα, αλλά το αποτέλεσμα είναι ότι τα ζώα τρομάζουν και κρύβονται στα<br />
έλη.<br />
Με παρόμοιο τρόπο, απαιτείται πολλή επιδεξιότητα για να μπορεί κάποιος<br />
να βγάζει λόγους, να δολοπλοκεί και να σχεδιάζει με στρατηγική την επόμενή<br />
του κίνηση, να διαδίδει φήμες και να συζητά ατελείωτα, δήθεν προσπαθώντας<br />
να βρει κοινό έδαφος με τον άλλο. Το αποτέλεσμα όμως είναι να<br />
μπερδεύονται όλο και περισσότερο οιάνθρωποι με όλα αυτά.<br />
Τα πάντα, λοιπόν, έχουν μπερδευτεί εξαιτίας της αναζήτησης της γνώσης.<br />
Όλοι ξέρουν πώς να βρουν όσα δεν ξέρουν, αλλά όχι πώς να βρουν αυτό που<br />
ήδη ξέρουν. Όλοι κατακρίνουν ό,τι δεν τους αρέσει, αλλά δεν ξέρουν πώς να<br />
καταδικάσουν ό,τι είναι λάθος. Αυτό είναι που προκαλεί τόσο μπέρδεμα, και<br />
δεν υπάρχει ούτε καν ένα έντομο ή ένα φύλλο που να μην έχει χάσει την<br />
εσωτερική του φύση. Οι καλοί και ειλικρινείς άνθρωποι αγνοούνται, ενώ οι<br />
δειλοί κόλακες προοδεύουν. Η ήρεμη, αβίαστη δράση παραγκωνίζεται, και οι<br />
άνθρωποι απολαμβάνουν να επιχειρηματολογούν ατέρμονα. Και όλα αυτά<br />
επειδή όλα έχουν πέσει θύματα της αναζήτησης της γνώσης.”<br />
5. Οι μοναχοί Ζεν<br />
αναπαριστούν την αρχή<br />
της αβίαστης δράσης ως<br />
έναν κύκλο.<br />
12<br />
Για το λόγο αυτό, η λέξη γνώση έχει μεταφραστεί εδώ ως «στείρα γνώση», για<br />
να υποδηλώνεται το συγκεκριμένο είδος γνώσης που παραλύει και μπερδεύει<br />
τον άνθρωπο και τη φύση.<br />
Tai Chi<br />
Το Tai Chi είναι η σωματική έκφραση των αρχών του Ταό. Σύμφωνα με το<br />
θρύλο, το επινόησε ένας μοναχός που παρακολούθησε ένα φίδι να πολεμά<br />
ένα πουλί. Αν και το φίδι δεν έχει χέρια για να σπρώξει το πουλί, ή πόδια για<br />
να το κλωτσήσει, κατάφερε να το διώξειχρησιμοποιώντας όλο το σώμα του<br />
σαν να ήταν μία ενότητα.<br />
Το Tai Chi στηρίζεται στην αρχή ότι το<br />
σώμα δεν πρέπει να έχει καμία<br />
αντίσταση στις πιέσεις του αντιπάλου.<br />
Εξουδετερώνει κάθεεπίθεση με απλές<br />
περιστροφικές κινήσειςπου οδηγούν<br />
τον αντίπαλο να χάσει την ισορροπία<br />
του, χωρίς να χρειαστεί να εξασκηθεί<br />
καμία δύναμη. Απαραίτητη<br />
προϋπόθεση για τη σωστή εφαρμογή<br />
του είναι η απόλυτη χαλάρωσηκαι<br />
ευκαμψία, ώστε το σώμα να μπορεί να<br />
υποχωρήσειαστραπιαία προς την<br />
κατεύθυνση που θα του επιτρέψει να<br />
αδρανοποιήσει την επίθεση του<br />
αντιπάλου, σύμφωνα με τους στίχους:<br />
«Όταν δύο μεγάλες δυνάμεις<br />
συναντώνται στη μάχη, Κερδίζει<br />
πάντα αυτή που ξέρει πώς να<br />
υποχωρεί.» (στροφή 69).<br />
Γενικά, η επίδραση του Tao Te Ching είναι πολύ έντονη στο Tai Chi, κάτι που<br />
φαίνεται και στη σχετική βιβλιογραφία. Έτσι, για παράδειγμα, συχνά<br />
απαντάται το κείμενο της στροφής50 όπου αναφέρεται ότι ο Σοφός, ακόμα<br />
και όταν αντιμετωπίζει τίγρεις και ρινόκερους και απειλείται από<br />
οπλισμένους εχθρούς, παραμένει απόλυτα χαλαρός απέναντί τους και δεν<br />
φέρει καμία αντίσταση στο σώμα. Με τον τρόπο αυτό, γίνεται το ιδανικό<br />
παράδειγμα του πώς πρέπει να είναι όποιος ασκεί το Tai Chi.<br />
6. Ο Master Yang Chengfu στη στάση<br />
Single Whip, φωτογραφία του 1931<br />
13<br />
Εκτός από την εφαρμογή του στην αυτοάμυνα, το Tai Chi περιλαμβάνει μία<br />
σειρά από ασκήσεις που εκτελούνται με ένα σχεδόν χορευτικό τρόπο και<br />
αποσκοπούν στην ευεξία και ευλυγισίατου σώματος, καθώς και στη<br />
διατήρηση της καλής του υγείας και φυσικής κατάστασης. Και εδώ, η έμφαση<br />
δίνεται στην απόλυτη χαλαρότητα του σώματος, με σκοπό την επιστροφή του<br />
σε νηπιακή, ει δυνατόν, κατάσταση, όταν το σώμα είναι απόλυτα τρυφερό και<br />
ανθεκτικό, όπως περιγράφεται στη στροφή 55. Με τον τρόπο αυτό, πιστεύεται<br />
ότι εξασφαλίζεται η ευζωία και μακροζωία του ανθρώπου.<br />
Η Μετάφραση<br />
Τα Κλασσικά Κινέζικα, η γλώσσα στην οποία γράφτηκε το Tao Te Ching,<br />
είναι ασυνήθιστα λακωνικά και συμπυκνωμένα ως γλώσσα. Για το λόγο αυτό,<br />
οι διάφοροι μεταφραστές βρίσκονται σε δίλημμα: αν μεταφράσουν κατά λέξη,<br />
το αποτέλεσμα θα είναι δυσνόητο για το σημερινό Δυτικό αναγνώστη. Αν<br />
όμως πλατειάσουν, χάνεται η έξοχη ποίηση με τους σύντομους, αξιωματικούς<br />
αφορισμούς – αυτό δηλαδή που κάνει το Tao Te Ching τόσο γοητευτικό.<br />
Το δίλημμα αυτό φαίνεται ξεκάθαρα με ένα παράδειγμα: στο Κομφουκιανικό<br />
Βιβλίο των Τελετώναναφέρεται πως ο Βασιλιάς T’ang, ιδρυτής της Δυναστείας<br />
των Shang, έχει μία επιγραφή στο μπάνιο του που αποτελείται από εννέα<br />
χαρακτήρες. Αυτοί μεταφράζονται κυριολεκτικά ως εξής:<br />
«Αν καθημερινή ανανέωση<br />
Καθημερινή καθημερινή ανανέωση<br />
Ξανά καθημερινή ανανέωση».<br />
Το αποτέλεσμα της αντίφασης μεταξύ της λακωνικής γραφής (όλο το κείμενο<br />
χρησιμοποιεί μόλις τέσσερεις χαρακτήρες συνολικά) και της τριπλής<br />
επανάληψης είναι αισθητικά εντυπωσιακό, αλλά η μετάφραση γίνεται πολύ<br />
πιο ξεκάθαρη κάπως έτσι: «Με ένα μπάνιο την ημέρα θα ανανεώνεσαι<br />
καθημερινά – θα νιώθεις κάθε μέρα καινούριος άνθρωπος».<br />
Σαν αποτέλεσμα, διάφοροι μεταφραστές έχουν επιλέξει διαφορετικές<br />
προσεγγίσεις, από την αυστηρή κατά λέξη μετάφραση των Addiss και<br />
Lombardo, μέχρι την ποιητική μετάφραση του Mitchell.<br />
14<br />
Η μετάφραση αυτή, λοιπόν, γεννήθηκε από μία ανάγκη. Ενώ, δηλαδή, σε<br />
άλλες γλώσσες υπάρχουν μεταφράσεις που να βαδίζουν μία μέση οδό, που να<br />
δίνει έμφαση στη μετάδοση του νοήματος του κειμένου, χωρίς όμως να<br />
παρεκκλίνουν σημαντικά από αυτό, στα ελληνικά δεν βρήκα κάτι τέτοιο. Οι<br />
διαθέσιμες μεταφράσεις ήταν είτε κυριολεκτικές, σε σημείο που να είναι<br />
δυσνόητες στον αναγνώστη - όπως του Σωκράτη Σκαρτσή – είτε ποιητικές<br />
μεταφορές του περιεχομένου. Έγινε, λοιπόν, μία προσπάθεια να καλυφθεί<br />
αυτή η ανάγκη, οπότε συνειδητά θυσιάστηκε η απόλυτη πιστότητα στο βωμό<br />
της εύκολης κατανόησης. Ταυτόχρονα, όμως, καταβλήθηκε προσπάθεια να<br />
μη χαθεί η χαρακτηριστικά κομψή λιτότητα φράσεων όπως η παρακάτω, με<br />
την οποία ανοίγει η στροφή 56:<br />
«Όσοι ξέρουν, δεν μιλούν.<br />
Όσοι μιλούν, δεν ξέρουν.»<br />
Ως βάση της μετάφρασης πήρα διάφορες μεταφράσεις, στα ελληνικά και<br />
αγγλικά. Καθοριστική υπήρξε η μετάφραση των Addiss και Lombardo, που<br />
έχει την ιδιαιτερότητα να έχει τις λέξεις και στα κινέζικα. Αυτά παρατίθενται<br />
ως παράρτημα στο τέλος που εξηγεί την ερμηνεία κάθε λέξης, προσφέροντας<br />
ταυτόχρονα εναλλακτικούς τρόπους μετάφρασης.<br />
Στη συνέχεια, έγιναν δύο μεταφράσεις: η μία κατά λέξη, με εναλλακτικές<br />
αναγνώσεις για τις διάφορες έννοιες (χειρόγραφη). Και μετά, η τελική<br />
μετάφραση που βρίσκεται εδώ, η οποία έχει προσπαθήσει να ακολουθήσει τη<br />
γενική δομή της πρώτης, αλλά με τη ρευστότητα που έκρινα ότι έλειπε από<br />
πολλές άλλες μεταφράσεις, με σκοπό να γίνει πιο προσιτή.<br />
Πρέπει να προσθέσω ότι συμπεριέλαβα πολλές έννοιες που έχω συναντήσει<br />
στη βιβλιογραφία για το Tai Chi, χρησιμοποιώντας τις έννοιες που<br />
συνάντησα εκεί. Το Tai Chi προσφέρει ένα συγκεκριμένο τρόπο ανάγνωσης<br />
που συνδυάζει τις πιο πνευματικές έννοιες με τις πιο γήινες, έτσι νομίζω ότι η<br />
συνδρομή του ήταν σημαντική προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή<br />
προσιτότητα.<br />
Τέλος, ο αναγνώστης πρέπει να θυμάται κατά την ανάγνωση ότι το ίδιο το<br />
κείμενο ενθαρρύνει τις εναλλακτικές – ακόμα και αντιφατικές – ερμηνείες.<br />
Αυτή είναι και η αξία του.<br />
15<br />
16<br />
1.<br />
Το Ταό που περιγράφεται με λόγια,<br />
Δεν είναι το αιώνιο Ταό.<br />
Τα πλάσματα με όνομα δεν μπορούν<br />
Ναονομάσουν το αιώνιο όνομα.<br />
Το να δίνεις ονόματαγεννά τα μύρια πράγματα.<br />
Όταν αδειάσεις από επιθυμίες, μπορείς να δεις το μυστήριο.<br />
Όσο είσαι γεμάτος επιθυμίες, μπορείς να δεις μόνο τις εκφάνσεις του.<br />
Τα δύο αυτά έχουν την ίδια πηγή, αλλά διαφορετικό όνομα.<br />
Η πηγή τους είναι το βάθος – βάθος μέσα στο βάθος.<br />
Αυτή είναι η πύλη για την κατανόηση των μυστηρίων.<br />
2.<br />
Όταν οι άνθρωποι ονομάζουν κάτι όμορφο,<br />
Κάτι άλλο γίνεται άσχημο.<br />
Όταν οι άνθρωποι ονομάζουν κάτι καλό,<br />
Κάτι άλλο γίνεται κακό.<br />
Αυτό που υπάρχει και αυτό που δεν υπάρχει,<br />
Συνεχώς γεννούν το ένα το άλλο.<br />
Το δύσκολο στηρίζεται στο εύκολο.<br />
Το μακρύ μετριέται από το κοντό.<br />
Το ψηλό ορίζεται απότο χαμηλό.<br />
Ο ήχος γίνεται αρμονία μέσα από τη φωνή.<br />
Το πρινκαι το μετά ακολουθούν το ένα το άλλο.<br />
Έτσι, ο Σοφός αφοσιώνεται στην Αβίαστη Πράξη,<br />
Διδάσκει χωρίς να μιλάει.<br />
Τα μύρια πράγματα έρχονται, αλλά δεν τα επιδιώκει.<br />
Εξαφανίζονται, αλλά δεν τα αποζητά.<br />
Δρα χωρίς να περιμένει ανταπόδοση,<br />
Και όταν ολοκληρώνει το έργο του, το ξεχνά.<br />
Γι’αυτό και το έργο του ζει αιώνια.<br />
17<br />
3.<br />
Οι υπερβολικές τιμέςστους ήρωες,<br />
Κάνει τους ανθρώπους να νιώθουναδύναμοι.<br />
Οι υπερβολικές τιμές στα πλούτη,<br />
Κάνει τους ανθρώπους ναγίνονται κλέφτες.<br />
Μην επιδεικνύεις ό,τι ποθούν οι άνθρωποι,<br />
Και οι καρδιές τους δεν θα σκανδαλίζονται.<br />
Γι’αυτό, ο Σοφόςκυβερνά<br />
Αδειάζοντας τις καρδιές των ανθρώπων,<br />
Και γεμίζοντας τις κοιλιές τους.<br />
Μειώνοντας τη φιλοδοξία τους,<br />
Και δυναμώνοντας την αποφασιστικότητά τους.<br />
Βοηθά τους ανθρώπους να ξεχάσουν<br />
Όσα νομίζουν ότι ξέρουν και όσα επιθυμούν,<br />
Και μπερδεύει όσους νομίζουν ότι ξέρουν πολλά.<br />
Εξασκώντας την Αβίαστη Πράξη,<br />
Διατηρεί τη φυσικήτάξη.<br />
4.<br />
Το Ταό είναι σαν ένα πηγάδι:<br />
Το χρησιμοποιείς συνεχώς,<br />
Αλλά είναι ανεξάντλητο.<br />
Δεν έχει τέλος,<br />
Αλλά είναι η αρχή των πάντων.<br />
Στομώνει τις κοφτερές ακμές,<br />
Λύνει τους κόμπους,<br />
Απαλύνει την εκτυφλωτική λάμψη,<br />
Γίνεται ένα με τη σκόνη του κόσμου.<br />
Είναι κρυμμένο, αλλά πάντα παρόν.<br />
Ταΐζει όλα τα πλάσματα, αλλά δεν ξέρω ποιος το τρέφει.<br />
Είναι παλαιότερο κι από τοπαλαιότεροπλάσμα.<br />
18<br />
5.<br />
Το Ταό δεν μεροληπτεί,<br />
Αλλά δέχεταιτόσο το καλό, όσο και το κακό.<br />
Ο Σοφός δεν μεροληπτεί,<br />
Αλλά δέχεται τόσο τους αμαρτωλούς<br />
όσο και τους αγίους.<br />
Το Ταό είναι σαν ένα φυσερό:<br />
Κενό, αλλά γεμάτο δυνατότητες.<br />
Όσο πιο πολύ το χρησιμοποιείς,<br />
Τόσα περισσότερασου δίνει.<br />
Όμως, όσο περισσότερο μιλάς γι’αυτό,<br />
Τόσο λιγότερο το κατανοείς.<br />
6.<br />
Το Θηλυκό Πνεύμα είναι αθάνατο.<br />
Ονομάζεται Μεγάλη Μητέρα,<br />
Επειδήγεννά τα μύρια πράγματα.<br />
Η είσοδος σε αυτήν<br />
Ονομάζεται ρίζα του Ουρανού και της Γης.<br />
Ατελείωτη ροή ανεξάντλητης ενέργειας.<br />
7.<br />
Ο Ουρανός κι η Γη είναι αιώνια.<br />
Γιατί είναι αιώνια;<br />
Επειδή υπάρχουν για τους άλλους.<br />
Έτσι, κι ο Σοφός<br />
Μένει πίσω, και γι’αυτό είναι μπροστά.<br />
Αποστασιοποιείται από τους ανθρώπους,<br />
Γι’αυτό και είναι ένα με αυτούς.<br />
Είναι τέλεια ολοκληρωμένος,<br />
Επειδή έχει παραμερίσει τον εγωισμό του.<br />
19<br />
8.<br />
Η ιδανική τελειότητα είναι να είναι κάποιος σαν το νερό,<br />
Που θρέφειτα πάντα χωρίς να απαιτεί τίποτε.<br />
Είναι ευχαριστημένο να λιμνάζει στα χαμηλά μέρη<br />
Που οι άνθρωποι περιφρονούν,<br />
Και έτσι μοιάζει στο Ταό.<br />
Να ζεις σε ένα καλό μέρος,<br />
Να διατηρείς βαθύ το λογισμό σου,<br />
Να φέρεσαι καλά στους άλλους,<br />
Να τηρείς το λόγο σου,<br />
Να κυβερνάς με δίκαιους κανόνες,<br />
Να δουλεύεις όταν πρέπει, όσο πρέπει.<br />
Όταν είσαι ευχαριστημένος με το να είσαι απλά ο εαυτός σου,<br />
Και δεν τον συγκρίνειςμε τους άλλους, ούτε τους ανταγωνίζεσαι,<br />
Δεν θα κάνεις λάθος.<br />
9.<br />
Αν γεμίσεις υπερβολικά ένα δοχείο, θα ξεχειλίσει.<br />
Αν ακονίσεις υπερβολικά ένα μαχαίρι, θα στομώσει.<br />
Όταν γεμίσεις ένα ολόκληρο δωμάτιο με χρυσό και νεφρίτη,<br />
Δύσκολα θα το προστατεύσεις από τους κλέφτες.<br />
Ο πλούτος κι η υπερηφάνεια προκαλούν λάθη.<br />
Όμως, το να ξέρεις πότε να σταματήσεις,<br />
Είναι ο Δρόμος του Ουρανού.<br />
20<br />
10.<br />
Μπορείς να ισορροπήσεις τη ζωτική σου ενέργεια,<br />
Και να αγκαλιάσεις αχώριστα το Ένα;<br />
Μπορείς να ελέγξεις την ανάσα σου<br />
Και να την κάνεις απαλή σαν του μωρού;<br />
Μπορείςνα καθαρίσεις την εσωτερική σου ματιά<br />
Μέχρι να βλέπεις μόνο Φως;<br />
Μπορείς να αγαπάς τους ανθρώπους<br />
Και να τους οδηγείς χωρίς να τους επιβάλλεσαι;<br />
Μπορείς να διεκπεραιώσεις τις σημαντικές υποθέσεις,<br />
Αφήνοντας τα πράγματα να εξελιχθούν από μόνα τους;<br />
Η υπέρτατη αρετή είναι<br />
Το να γεννάς χωρίς να νιώθεις ότι σου ανήκει αυτό που γέννησες,<br />
Να χαίρεσαι κάτι χωρίς να νιώθεις τηνανάγκη να το κατέχεις,<br />
Να δρας χωρίς να απαιτείς ανταμοιβή,<br />
Να καθοδηγείς τους ανθρώπους, χωρίς να τους επιβάλλεσαι.<br />
11.<br />
Οι ακτίνες του τροχού ενώνονται στη ρόδα,<br />
Αλλά η χρησιμότητά της έγκειται στον κενό χώρο ανάμεσάτους.<br />
Ο πηλός φτιάχνει ένα κανάτι,<br />
Αλλά η χρησιμότητά του έγκειται στο κενό μέσα του.<br />
Το ξύλο χτίζει τους τοίχους του σπιτιού,<br />
Αλλά η χρησιμότητά του έγκειταιστον κενό χώρο μέσα στον οποίο ζούμε.<br />
Έτσι, εργαζόμαστε με αυτό που Είναι,<br />
Αλλά χρησιμοποιούμε αυτό που Δεν Είναι.<br />
21<br />
12.<br />
Τα πολλά χρώματα τυφλώνουν το βλέμμα,<br />
Οι πολλοί ήχοι κουφαίνουν το αυτί,<br />
Οι πολλές γεύσεις μουδιάζουν τη γλώσσα,<br />
Οι πολλές σκέψεις θολώνουντο μυαλό,<br />
Οι πολλές επιθυμίες μαραζώνουν την καρδιά.<br />
Γι’αυτό, ο Σοφός<br />
Παρατηρεί τον κόσμο, αλλά εμπιστεύεται την εσωτερική του ενόραση.<br />
Επιτρέπει στα πράγματα να πάνε και να έρθουν,<br />
Κι η καρδιά του είναι ανοιχτή σαν τον Ουρανό.<br />
13.<br />
Η επιτυχία είναι εξίσου επικίνδυνη με την αποτυχία.<br />
Η ελπίδα είναι εξίσου μάταιη με το φόβο.<br />
Τι σημαίνει ότι η επιτυχία είναι εξίσου επικίνδυνη με την αποτυχία;<br />
Είτε ανεβαίνεις είτε κατεβαίνεις μία σκάλα,<br />
Βρίσκεσαι σε αστάθεια.<br />
Όταν όμως πατάς με τα δυο σου πόδια σταθερά στο έδαφος,<br />
Δεν κινδυνεύεις να πέσεις.<br />
Τι σημαίνει ότι η ελπίδα είναι εξίσου μάταιη με το φόβο;<br />
Η ελπίδα κι ο φόβος είναι και ταδύο φαντάσματα<br />
Που γεννούνται από τη λάθος θεώρηση του εαυτού μας.<br />
Αν βλέπουμε με ειλικρίνεια τον εαυτό μας,<br />
Τι έχουμε να φοβηθούμε;<br />
Δες τον κόσμο εξίσου καθαρά με τον εαυτό σου.<br />
Έχε πίστη στο πώς είναι τα πράγματα.<br />
Αγάπησε τον κόσμο σαν τον εαυτό σου.<br />
Τότε θα μπορέσεις να νοιαστείς για όλα τα πράγματα.<br />
22<br />
14.<br />
Αν το αναζητήσεις με το βλέμμα, δεν θα το δεις.<br />
Αν το αφουγκραστείς, δεν θα το ακούσεις.<br />
Αν απλώσεις το χέρι σουπρος αυτό, δεν θα το πιάσεις.<br />
Από επάνω, δεν είναι λαμπερό.<br />
Από κάτω, δεν είναι σκοτεινό.<br />
Επιστρέφει όλα τα πράγματα στη ρίζα τους,<br />
Εκεί όπου δεν υπάρχει τίποτε.<br />
Όταν το συναντάς στο δρόμο, δεν βλέπειςπού αρχίζει.<br />
Όταν το ακολουθείς, δεν βλέπειςπού τελειώνει.<br />
Δεν μπορείς να το γνωρίσεις,<br />
Αλλά μπορείς να το ζήσεις.<br />
Απλά κατανόησε από πού προέρχεσαι:<br />
Αυτή είναι η ουσία της Σοφίας.<br />
15.<br />
Οι αρχαίοι ακολουθούσαν το Ταό.<br />
Ήταν θαυμαστοί, βαθυστόχαστοι και οξύνοες.<br />
Τόσο, που δεν έχουμε τρόπο να τους περιγράψουμε.<br />
Μπορούμε μόνο να περιγράψουμε την εμφάνισή τους.<br />
Ήταν προσεκτικοί, σαν κάποιοςπου βαδίζει επάνω σε ένα παγωμένο ρυάκι.<br />
Έτοιμοι για δράση, σαν κάποιος που διασχίζει τις γραμμές του εχθρού.<br />
Ευγενικοί, σαν καλεσμένοι.<br />
Υποχωρητικοί, σαν τον λιωμένο πάγο.<br />
Αφορμάριστοι, σαν ένα κομμάτι ξύλο.<br />
Δεκτικοί, σαν μία πεδιάδα.<br />
Καθαροί, σαν ένα ποτήρι νερό.<br />
Έχεις την υπομονή να περιμένεις<br />
Μέχρι να κατακάτσει η λάσπη και να καθαρίσει το νερό;<br />
Μπορείς να παραμείνεις ήρεμος<br />
Μέχρι η κατάλληλη δράση να εμφανιστεί από μόνη της;<br />
Επειδή ο Σοφός δεν αναζητά την εκπλήρωση των επιθυμιών του,<br />
Δεν ψάχνει κάτισυγκεκριμένο, και δεν περιμένει τίποτε.<br />
Γι’αυτό και είναι ανοιχτός σε όλα όσα έρχονται.<br />
23<br />
16.<br />
Άδειασε το μυαλό σου από τις σκέψεις.<br />
Γαλήνεψε την καρδιά σου.<br />
Παρακολούθησετις δραστηριότητεςόλων των ζωντανών πλασμάτων,<br />
Αλλά αναλογίσου και την επιστροφή τους.<br />
Όλα τα πλάσματα μεγαλώνουν,<br />
Αλλά στο τέλος επιστρέφουν πάντα στη ρίζα τους.<br />
Εκεί βρίσκεται η ειρήνη.<br />
Αν δεν καταλαβαίνεις την πηγή των πραγμάτων,<br />
Θα νιώθεις πάντα μπέρδεμα και θλίψη.<br />
Όταν όμως κατανοήσεις από πού προέρχεσαι,<br />
Αναγκαστικά αποκτάς ανοχή.<br />
Διασκεδάζεις με τη ζωή,<br />
Και γίνεσαι σαν την καλόκαρδη γιαγιά,<br />
Και σαν τον ευγενή βασιλιά.<br />
Βυθισμένος μέσα στο θαύμα του Ταό,<br />
Μπορείς να αντιμετωπίσεις ό,τι σου φέρει η ζωή.<br />
Και όταν έρθει ο θάνατος, είσαι έτοιμος γι’αυτόν<br />
17.<br />
Όταν κυβερνιούνται σοφά οιάνθρωποι,<br />
Σπάνια θυμούνται ότι υπάρχει Κυβερνήτης.<br />
Το επόμενο καλύτερο,<br />
Είναι ένας αγαπητός Κυβερνήτης.<br />
Έπειτα, ένας Κυβερνήτης τον οποίο φοβούνται οι άνθρωποι.<br />
Και το χειρότερο είναι<br />
Ένας Κυβερνήτης μισητός από τους ανθρώπους.<br />
Αν ο Κυβερνήτης δεν εμπιστεύεται τους ανθρώπους,<br />
Τους κάνει αναξιόπιστους.<br />
Επειδή ο Σοφός δεν μιλάει πολύ, αλλά προτιμά τη δράση,<br />
Όταν ολοκληρωθεί το έργο,<br />
Οι άνθρωποι λένε, «Κοίτα τι καταφέραμε να κάνουμε μόνοι μας!»<br />
24<br />
18.<br />
Όταν ξεχνιέται το μεγάλο Ταό,<br />
Εμφανίζεται η ανάγκη για καλοσύνη και ευσέβεια.<br />
Όταν ξεχνιέται η φυσική νοημοσύνη του σώματος,<br />
Γεννιέται η ανάγκη για την εκπαίδευση και την εξυπνάδα.<br />
Όταν δεν υπάρχει ειρήνη στην οικογένεια,<br />
Μεγαλώνουν οι φιλίες με άτομα έξω από αυτήν.<br />
Όταν μία χώρα αποδιοργανώνεται,<br />
Εμφανίζεται οπατριωτισμός.<br />
19.<br />
Μη γεμίζεις το νου σου με στείρες γνώσεις,<br />
Και θα θυμηθείς τη φυσική σου σοφία.<br />
Μην ασχολείσαι με το τι πιστεύουν οι άλλοι ότι είναι ηθικό,<br />
Και θα είσαι πολύ πιο ευτυχισμένος.<br />
Μην είναι το μόνο σου μέλημα το κέρδος,<br />
Και θα χαθούν οι κλέφτες.<br />
Γίνε απλός και καλλιέργησε τον εαυτό σου,<br />
Σβήνοντας μέσα σου τις επιθυμίες.<br />
25<br />
20.<br />
Σταμάτανα σκέφτεσαι υπερβολικά,<br />
Επειδή αυτό οδηγεί στη θλίψη.<br />
Τι διαφορά έχει το Ναι από το Όχι;<br />
Τι διαφορά έχει η επιτυχία από την αποτυχία;<br />
Το νόημα έχει να τιμάς ό,τι τιμούν κι οι άλλοι,<br />
Και να φοβάσαι ό,τι φοβούνται;<br />
Ανοησία!<br />
Οι άνθρωποι ντύνονταιχαμόγελα<br />
Σαν να πηγαίνουν σε καρναβάλι.<br />
Μόνο εγώ παραμένω ατάραχος κι ανέκφραστος<br />
Σαν μωρό που δεν ξέρει ακόμα να χαμογελάει.<br />
Οι άλλοι έχουν ό,τι χρειάζονται,<br />
Αλλά εγώδεν έχω τίποτε.<br />
Περιπλανιέμαι σαν άστεγος,<br />
Και το μυαλό μου είναι άδειο από σκέψεις κι έγνοιες,<br />
Σαν να ήμουν χαζός.<br />
Οι άλλοι δείχνουν τόσο φωτεινοί,<br />
Αλλά εγώ τόσο σκοτεινός.<br />
Οι άλλοι δείχνουν τόσο έξυπνοι,<br />
Αλλά εγώ τόσο ανόητος.<br />
Οι άλλοι δείχνουν να έχουν ένα σκοπό,<br />
Αλλά εγώ παρασέρνομαι εδώ και κει.<br />
Σαν ένα κύμα στους ωκεανούς,<br />
Και σαν τον άνεμο,<br />
Περιπλανιέμαι άσκοπαόπου με πάει το Ταό.<br />
Είμαι διαφορετικόςαπό τους άλλους,<br />
Επειδή πίνω από το στήθος της Μεγάλης Μητέρας.<br />
26<br />
21.<br />
Όταν οΣοφός έχει συνέχειαστο μυαλό του<br />
Την εναρμόνιση με το Ταό,<br />
Τότε εμφανίζεται η υπέρτατη Αρετή(Τε).<br />
Το Ταό είναι άπιαστο,<br />
Άρα πώς μπορεί το μυαλό του να εναρμονιστεί με αυτό;<br />
Επειδή δεν προσκολλάται σε ιδέες.<br />
Το Ταό είναι σκοτεινό και ανεξήγητο,<br />
Άρα πώς μπορεί να φωτίσει το Σοφό;<br />
Επειδή ο Σοφός του το επιτρέπει,<br />
Ανοίγοντας τον εαυτό του σε αυτό.<br />
Πριν ακόμα υπάρξει ο χώρος κι ο χρόνος,<br />
Υπήρχε το Ταό.<br />
Είναι πέρα από την ύπαρξη και την ανυπαρξία.<br />
Πώς τα ξέρω όλα αυτά;<br />
Κοιτώντας μέσα μου, τα βλέπω.<br />
27<br />
22.<br />
Αν θες να γεμίσεις,<br />
Πρέπει πρώτα να αφήσεις τον εαυτό σου να αδειάσει.<br />
Αν θες να ισιώσεις,<br />
Πρέπει πρώτα να αφήσεις τον εαυτό σου να στραβώσει.<br />
Αν θες να ξαναγεννηθείς,<br />
Πρέπει πρώτα να αφήσεις τον εαυτό σου να πεθάνει.<br />
Αν θες να αποκτήσεις τα πάντα,<br />
Πρέπει πρώτα να αφήσεις τον εαυτό σου να χάσει τα πάντα.<br />
Επειδή ζει μέσα στο Ταό,<br />
Ο Σοφός γίνεται παράδειγμα για όλους.<br />
Επειδή δεν επιδεικνύεται,<br />
Οι άνθρωποι μπορούν να δουν το φως του.<br />
Επειδή δεν προσπαθεί να αποδείξει κάτι,<br />
Οι άνθρωποι ξέρουν ότι μπορούν να εμπιστευθούν το λόγο του.<br />
Επειδή δεν ξέρει ποιος είναι,<br />
Οι άνθρωποι μπορούν να δουν τον εαυτό τους μέσα του.<br />
Επειδή δεν έχει κάποιο στόχο,<br />
Πετυχαίνει σε ό,τι κάνει.<br />
Όταν οι αρχαίοι Σοφοί έλεγαν,<br />
«Αν θες να αποκτήσεις τα πάντα,<br />
Πρέπει πρώτα να αφήσεις τον εαυτό σου να χάσει τα πάντα»,<br />
Κυριολεκτούσαν.<br />
Μόνο χάνοντας τον εαυτό σου μέσα στο Ταό<br />
Μπορείς να είσαι πλήρως ο εαυτός σου.<br />
28<br />
23.<br />
Να εκφράζεις αυτό που θες, και μετά να σιωπάς.<br />
Έτσι φέρεται κι η φύση:<br />
Όταν φυσάει, δεν φυσάει για πάντα.<br />
Όταν βρέχει, δεν βρέχει για πάντα.<br />
Όταν φύγουν τα σύννεφα, λάμπει πάλι ο ήλιος.<br />
Αν ο Ουρανός κι η Γη δεν φυσάνε και δεν βρέχουν για πολύ,<br />
Πόσο μάλλον ο άνθρωπος;<br />
Αν ανοίξειςτον εαυτό σου στο Ταό,<br />
Γίνεσαι ένα με αυτό,<br />
Και το εκφράζεις πλήρως.<br />
<p>Δημοσίευση στο stixoi.info: 05-02-2016</td><td valign=top></td></table><br />