Λευκάδα Δημιουργός: Νικηφόρος Μελάς, ΓΡΥΠΑΡΗΣ Μ. ΑΝΤΩΝΗΣ Ζήτω αδέσμευτος να εκφράζομαι ελευθέρα μπορώ; Κι από σας κανείς δεν την ορίζει, κι από σας κανείς δεν την κρατεί την ακέρια Δικαιοσύνη και την ακομμάτιαστη Αρετή• Γιατί σέρνουν όργητες και µίση πάντα, εσάς δεξά κι εσάς ζερβά. Κωστής Παλαμάς Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info Λευκάδα (Επτανησιακός ρυθμός) Συλλογή νησιώτικα τραγούδια της Ελλάδος!
Ζαφείρια κέ, ζαφείρια κένταγε ο θεός
πάνω απ’ τη, πάνω απ’ την Ελλάδα,
έέένα γλιστρά κι έπεσε
κι έγινε η Λευκάδα,
έέένα γλιστρά κι έπεσε
κι έγινε η Λευκάδα.
Λευκάδα μου, Λευκάδα μου με πλάνεψες
στις τόσες ο, στις τόσες ομορφιές σου,
αααπλόχερα μου δόθηκαν
τα γέλια κι οι χαρές σου,
αααπλόχερα μου δόθηκαν
τα γέλια κι οι χαρές σου.
Στην αγκαλιά, στην αγκαλιά της αν βρεθείς
μες του Νιδρί, μες του Νιδρί την ζάλη,
μεεε βότανα θα μαγευτείς
από το Περιγιάλι,
μεεε βότανα θα μαγευτείς
από το Περιγιάλι.
Στου Ιονί, στου Ιονίου τα νερά
τα χρυσοκέ, τα χρυσοκεντημένα,
γοοοργόνες αρμενίζουνε
και ζουν αγαπημένα,
γοοοργόνες αρμενίζουνε
και ζουν αγαπημένα.
Πόρτο Κατσί, Πόρτο Κατσίκι Κάθισμα
θα μπω να κο, θα μπω να κολυμπήσω,
μεεε τις γοργόνες αγκαλιά
εγώ θέλω να ζήσω,
μεεε τις γοργόνες αγκαλιά
εγώ θέλω να ζήσω.
Α. ΓΡΥΠΑΡΗΣ
Από τις 29/10/2018 και κάθε μέρα, μαζί με τα δικά μου ποιήματα ανεβάζω και λίγη ποίηση του Ανδρέα Κάλβου «μεταφρασμένη στη δημοτική». Είχα σταματήσει λίγες μέρες λόγο πολιτικών αναταραχών στο σάϊτ, από προχθες συνεχίζω! Εμένα μου αρέσουν πιο πολύ όπως είναι γραμμένα πρωτότυπα τα ποιήματα του στην καθαρεύουσα. Αλλά υπάρχουν πολλά νέα παιδιά που δεν τον διαβάζουν, διότι δεν τον πολύ καταλαβαίνουν. Έτσι αποφάσισα κάθε μέρα να μεταφράζω από την καθαρεύουσα στην δημοτική κομμάτι κομμάτι και σιγά σιγά όσο πιο ταπεινά μπορώ την ποίηση του. Αναρτώντας τη πάντα μαζί με το πρωτότυπο για τυχόν λάθη, διότι δεν είμαι ο ειδήμων της μετάφρασης. Όποιος διαβάσει και παρατηρήσει κάποιο λάθος θα ήθελα να μου το πει για να το διορθώσω. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
ᾨδὴ Ἑβδόμη. Τὸ Φάσμα
στροφὴ πρώτη. στροφές 23/23
Τὸ πνεῦμα μου σκοτίζεται· …………... Το πνεύμα μου τρελαίνεται∙
ἡ γῆ ὑπὸ τὰ ποδάρια μου ……………. η γη κάτω απ’ τα πόδια μου
γέρνει· ἀθελήτως τρέχω ………………. γέρνει∙ χωρίς να θέλω τρέχω
ὡσὰν ἀπὸ μίαν ράχην …………………. σαν να κατεβαίνω βουνό,
βουνοῦ, εἰς λαγγάδι. 5 ………………... από μια ράχη στην λαγκαδιά.
β´.
Μὲ σέρνει ἡ τύχη. Ὤ, πόση ………….. Με σέρνει η τύχη. Ω, πόση
νύκτα ἐμαζώχθη αὐτοῦθε …………….. νύχτα μαζεύτηκε εκεί κάτω
καὶ φόβος, ὅπου πέφτοντας ………….. και φόβος, που πέφτοντας
ἐμβαίνω· σπήλαιον εἶναι ………………. μέσα μπαίνω∙ σπηλιά είναι
ἢ χάσμα τοῦ ᾅδου; 10 ………………… ή χάσμα του Άδη;
γ´.
Ἐλύθησαν οἱ ἄνεμοι· …………………... Λύθηκαν οι άνεμοι∙
σφοδροί, σφοδροὶ ἐδῶ μέσα ………….. ορμητικοί, ορμητικοί εδώ μέσα,
ὡς φουσκωμένα, χύνονται, ……………. σαν φουσκωμένα ποτάμια
ποτάμια ἀπὸ πολλὰ …………………… χύνονται, από πολλά
χειμέρια νέφη. 15 ………………………. χειμωνιάτικα σύννεφα.
δ´.
῾Σ τὸν θόρυβον σηκόνονται, …………... Από μέσα ακούγονται
φωναὶ συχναὶ καὶ ἀσήμαντοι, …………. συχνά φωνές, σαν ασήμαντοι
ὡς μακρὰν εἰς τὴν θάλασσαν …………. στεναγμοί μυρίων πνιγομένων
στεναγμοὶ πνιγομένων …………………. ανθρώπων, στο βάθος
μυρίων ἀνθρώπων. 20 ………………….. μιας θάλασσας.
ε´.
Βλέπω, βαθιά, μίαν σπίθα· ……………. Βλέπω, βαθιά, μια σπίθα∙
πλησιάζει· μεγαλόνεται· ……………….. πλησιάζει και μεγαλώνει∙
ὡσὰν κύκλος ἀμέτρητος, ………………. σαν κύκλος αμέτρητος,
ὡς πέλαγος φλογῶδες …………………. σαν φλογισμένο πέλαγο
ἐμπρός μου ἁπλώθη. 25 ……………….. μπροστά μου απλώθηκε.
ς´.
Ἐλεεινὰ ναυάγια ……………………..... Ελεεινά ναυάγια
πλέουσιν αὐτοῦ. Μεγάλον ……………. Πλέουν εκεί. Μεγάλο
κορμὶ νεοσπαραγμένον ………………... κορμί νεοφαγομένο
περνάει, καὶ ὡς σῶμα φαίνεται ………. περνάει, και μοιάζει
μῖας βασιλίσσης. 30 …………………... με σώμα βασίλισσας.
ζ´.
Ὦ Ἑλλάς!... -Ἰδού χιλιάδες …………… Ω Ελλάδα!... - Δες χιλιάδες
παιδιῶν ἔτι εἰς τὰ σπάργανα ………….. παιδιά που είναι ακόμη στις
περνάουν, κ᾿ εἰς κάθε στῆθος ………… φασκιές, περνούν και στο
ἕνα μαχαῖρι στέκεται …………………... καθένα ένα μαχαίρι στέκεται
καταχωσμένον. 35 ……………………... στο στήθος καρφωμένο.
η´.
Κοράσια, ἰδού, μητέρες ………………... Κορίτσια, δες, μητέρες
περνάουν. Ἔλαμπον πρῶτα …………… περνούν. Έλαμπε παλιά
τὰ πλήθη αὐτῶν σὰν ἄστρα·……………. αυτός ο κόσμος σαν άστρα∙
ἐχαίροντο, καὶ τ᾿ ἅρπαξε ………………. ήταν χαρούμενοι, μα τους
θανάσιμη ὥρα. 40 ………………………. άρπαξε η θανάσιμη ώρα.
θ´.
Ἔχουσι τῶν στεφάνων τους ……………. Έχουν μαδημένα τριαντάφυλλα
μαδημένα τὰ ρόδα, ……………………... στα στέφανα τους, γυμνά
γυμνὰ τ᾿ ἄσπρα βυζία τους, ……………. τα λευκά τους στήθη,
μιασμένα ἀπὸ τὰ χείλη …………………. βρώμικα από τα χείλη
ἀγρίων βαρβάρων. 45 ………………….. άγριων βαρβάρων.
ι´.
Νά, καὶ οἱ σωροὶ περνάουσι …………… Να, και οι σωροί περνούν
τῶν μαχίμων ἀνθρώπων, ……………….. των νεκρών από τις μάχες,
ἔνδοξοι ναῦται, ἀείμνηστοι, ……………. ένδοξοι ναύτες, αξέχαστοι,
ἀνδρεῖοι στρατιῶται …………………….. γενναίοι στρατιώτες
κ᾿ ἥμερος ὄχλος. 50 ……………………. κ’ ήμερος όχλος.
ια´.
Ματαίως τὸ ἀκονισμένον ……………….. Άδικα ξεγύμνωσαν το
ἐγύμνωσαν σπαθί τους· ………………… ακονισμένο σπαθί τους∙
δάφνας ματαίως ἐμάζωξαν· …………….. άδικα μάζεψαν δάφνες∙
πᾶσαν ἐλπίδα ὁ ἄνεμος ………………… κάθε ελπίδα ο άνεμος
ἔξαφνα ἐπῆρε. 55 ……………………….. ξαφνικά την πήρε.
ιβ´.
Ἔρημη τώρα ἡ θάλασσα ……………….. Έρημη τώρα η θάλασσα
εἶναι· καὶ ἰδοὺ μακρόθεν, ……………….. είναι και κοίτα μακριά,
ὡς νέφη εἰς τὸν ὁρίζοντα ………………... σαν σύννεφα στο δειλινό
ἑσπερινόν, ῾ξανοίγω …………………….. του ορίζοντα, κοιτάζω
γῆν καὶ νησία. 60 ………………………... τη γη και τα νησιά.
ιγ'.
Ἐγκρημνισμέναι πόλεις …………………. Κατεστραμμένες πόλεις
φαίνονται αὐτοῦ, καὶ λείψανα ………….. φαίνονται εκεί, και ερείπια
πύργων, ναῶν, χωρίων· …………………. πύργων, ναών, χωριών
ἄροτρα, βάρκες καὶ ἅρματα …………… άροτρα, βάρκες και όπλα
ἠμελημένα. 65 …………………………… παραπεταμένα.
ιδ´.
Ζῶντα δὲν βλέπω· οὔτ᾿ ἄφησε …………... Ζωντανό δεν βλέπω ουτ’ άφησε
κἂν ἕνα ἡ σκληρὰ τύχη ………………….. κανένα η σκληρή τύχη
ἐπάνω εἰς τέτοιον θέατρον, ……………… επάνω σε τέτοιο θέατρο,
τ᾿ ἔθνους ῾νὰ κλαίῃ τὴν ἄωρον ………….. τ’ έθνος να κλαίει την πρόωρη
τρισάθλιον μοῖραν. 70 …………………… τρισάθλια μοίρα.
ιε´.
Μεγάλη, τρομερή, ……………………….... Μεγάλη, τρομερή,
μὲ᾿ τὰ πτερὰ ἁπλωμένα, …………………. με τα φτερά απλωμένα,
καθὼς ἀετὸς ἀκίνητος, …………………… σαν αετός ακίνητος,
κρέμεται ῾ς τὸν ἀέρα ……………………... κρέμεται στον αέρα
῾ψηλὰ ἡ Διχόνοια. 75 …………………….. ψηλά η Διχόνοια.
ις´.
«Ἐγώ,» φωνάζει, «ἐγὼ ………………….... «Εγώ,» φωνάζει, «εγώ
»ἀπὸ τὸν κόσμον ἔσβυσα …………………. από τον κόσμο έσβησα
»ἕνα λαόν· καὶ ταύτην ……………………... ένα λαό∙ και αυτή
»τὴν γῆν ἐξολοθρεύσασα …………………. τη γη εξολοθρεμένη
»τώρα ἑορτάζω.» 80 ………………………. τώρα γιορτάζω»
ιζ´.
Οὕτως εἰποῦσα ἡ δύσφημος, ……………… Είπε εκείνος ο υβριστής,
χύνει, ἀπὸ δυὸ ποτήρια ………………….... χύνει, από δυο ποτήρια
αἷμα καὶ πορφυρίζονται ……………………. αίμα και κοκκινίζουν
πάντες οἱ οὐράνιοι κάμποι, ……………….. όλοι οι ουράνιοι κάμποι,
ἡ γῆ καὶ ἡ νῆσοι. 85 ……………………….. η ξηρά και τα νησιά.
ιη´.
Ἐλύθη, ἐλύθη ὡς ὄνειρον ………………….. Λύθηκε, λύθηκε στο όνειρο
τὸ φάσμα. Καθαρώτατος ………………….. το φάντασμα. Καθαρότατος
ὁ ἀέρας καταβαίνει ………………………… ο αέρας κατεβαίνει και
καὶ δροσίζει τὰ χείλη μου …………………. δροσίζει τα χείλη μου
καὶ τὴν ψυχήν μου. 90 ……………………... και την ψυχή μου.
ιθ´.
Ὦ Ἑλλάς! - ὦ πατρίς μου! ………………… Ώ Ελλάδα! – Ώ πατρίδα μου!
ἐλπίδων γλυκυτάτων ………………………. Μητέρα των γλυκυτάτων
μήτηρ! σὲ βλέπω ἀκόμα …………………… ελπίδων! Σε βλέπω ακόμα
ζῶσαν καὶ μαχομένην, ……………………... ζωντανή και μάχιμη,
καὶ ἀναλαμβάνω. 95 ……………………….. και αναλαμβάνω.
κ´.
Φύγε, φύγε τὸν κίνδυνον, …………………. Ξέφυγε, ξέφυγε απ’ τον
διὰ τὸν σταυρὸν ποὺ πλύνεις …………….. κίνδυνο, για τον σταυρό
μὲ τ᾿ αἷμά σου· διὰ τ᾿ ὄνομα ……………… που έπλυνες με το αίμα σου∙
τῆς ἱερᾶς τῶν τέκνων σου …………………. Για τ’ όνομα της ιερής για
ἐλευθερίας. 100 …………………………… τα παιδιά σου ελευθερίας.
κα´.
Ἕως σήμερον σὲ ὠφέλησαν ………………. Έως σήμερα σε ωφέλησαν
τοῦ νοὸς ἡ θεόπνευστος …………………… της διανοίας η θεόπνευστη
φλόγα, καὶ τὰ μεγάλα, …………………..... φλόγα, και τα μεγάλα,
ἀνέλπιστα, ἀναρίθμητα ……………………. ανέλπιστα, αναρίθμητα
ἔργα, καὶ ἡ δύναμις. 105 ………………….. έργα, και η δύναμις.
κβ´.
Ἀλλ᾿ ἔφθασεν ἡ ἡμέρα …………………….. Αλλά έφτασε η μέρα
κινδύνου· ἡ δοξασμένη …………………….. κινδύνου∙ η δοξασμένη
δάφνη της κεφαλῆς σου …………………… δάφνη στο κεφάλι σου
τρέμει· κ᾿ ὁ ἐχθρὸς προσέχει ……………… τρέμει κ΄ο εχθρός κοιτά
῾νὰ τὴν ἁρπάξῃ. 110 ……………………….. να στην αρπάξει.
κγ´.
Μάθε ὅτι εἰς τοὺς χοροὺς ………………….. Μάθε ότι στους χορούς
τῶν πολέμων, ὡς ἔσωσεν ………………….. των πολέμων, όπως έσωσε
ἡ ἀνδρεία τὸν στρατιώτην, …………………. η ανδρεία τον στρατιώτη,
οὕτω εἰς αὐτοὺς ἡ ὁμόνοια ………………… και στους χορούς της ζωής,
σόνει τὰ ἔθνη. 115 ………………………….. η ομόνοια σώζει τα έθνη.
Δημοσίευση στο stixoi.info: 20-11-2018 | |