Το Ζακυνθινό καρναβάλι

Δημιουργός: Δ.ΣΚΟΥΦΟΣ, Νίκος

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info




Το ζακυνθινό καρναβάλι


Tο Ζακυνθινό καρναβάλι είναι εμφανώς επηρεασμένο από το βενετσιάνικο. Μόνο εαν κάποιος ζήσει στους ρυθούς του μπορεί να έχει άποψη για αυτό. Αυθορμητισμός, Μάντσιες (αυτοσχέδιες ζακυνθινές πλάκες), Κομέντια ντελ άρτε, Ομιλίες (έμμετρο θέατρο δρόμου), τρομερή νυχτερινή χορευτική διασκέδαση, ξεφάντωμα σε οργανωμένα πάρτυ, παρελάσεις για μικρούς και μεγάλους, ο Βενετσιάνικος Γάμος, η Γκιόστρα, το Πόβερο Καρναβάλι (Κηδεία της Μάσκας), μπάντες, χορευτικά, μαντολάτο, παστέλια, ντόπια κουζίνα και η μοναδική φιλοξενία συνθέτουν ένα πολύχρωμο ζακυνθινό παζλ, στιγμών κεφιού, ξενοιασιάς και αναμνήσεων! .


Ιστορία του Ζακυνθινού καρναβαλιού

Το καρναβάλι ξεκίνησε στη Ζάκυνθο την εποχή της Βενετσιάνικης κυριαρχίας. Στην αρχή ήταν αντιγραφή του περίφημου Βενετσιάνικου Καρναβαλιού, με την πάροδο του χρόνου όμως, απέκτησε το δικό του ξεχωριστό χρώμα, χωρίς βέβαια να αποκοπεί ποτέ από τις ρίζες του.

Τα παλαιότερα χρόνια άρχιζε την επομένη της Γιορτής των Φώτων, στις 7 του Γενάρη και κρατούσε ως και τα μεσάνυχτα της Κυριακής της Τυροφάγου αργότερα όμως η Ιόνιος Κυβέρνηση τα περιόρισε στις δύο τελευταίες εβδομάδες της Αποκριάς. Τις μέρες του Καρναβαλιού επιτρεπόταν η πρωσοπιδοφορία και οι γυναίκες (μάσκαρες) καθώς και οι άντρες (ντετόροι) μεταμφιεσμένοι και φορώντας μάσκα (μωρέττα), γύριζαν στους δρόμους και στις πλατείες, επισκέπτονταν συγγενικά και φιλικά σπίτια και κατέληγαν στα Καζίνα, στις Καβαρκίνες και τα Φεστίνια όπου γίνονταν χοροί. Παράλληλα, ο απλός λαός έδινε στις γειτονιές του υπαίθριες θεατρικές παραστάσεις που ονομάζονταν «Ομιλίες» και με αυτόν τον τρόπο διασκέδαζε. Το Ζακυνθινό καρναβάλι τελείωνε το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου με την Κηδεία της Μάσκας. Τα μεσάνυχτα ακριβώς, όλες οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν ρυθμικά 365 πένθιμες καμπανιές και ειδοποιούσαν τους Ζακυνθινούς πως το καρναβάλι τελείωσε και μπήκε η Σαρακοστή.



ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΤΖΑΝΤΕ, 16ος ΑΙΩΝΑΣ

Ο Βενετσιάνικος Γάμος τελείται το απόγευμα του τελευταίου Σαββάτου της Αποκριάς. Πρόκειται για μια λαογραφική εθιμοτυπική παράσταση, ένα δρώμενο που προκαλεί την φαντασία μας και μας μεταφέρει στον 16ο αιώνα, σε έναν γάμο Ζακυνθινών ευγενών. Η μεγαλειώδης πομπή του Βενετσιάνικου Γάμου διασχίζει το ιστορικό κέντρο της πόλης και καταλήγει στην πλατεία του Αγ. Μάρκου, όπου τελείται ο γάμος. Στη συνέχεια ακολουθεί γαμήλιο γλέντι με αναγεννησιακούς χορούς και προσφέρονται παραδοσιακά ζακυνθινά γαμήλια κεράσματα, όπως κουφέτα, ορτζάδες και παντόλες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εντυπωσιακή Γαμήλια πομπή ανοίγει με τυμπανιστές και σημαιοφόρους. Ακολουθούν οι νεόνυμφοι και οι κοντινοί συγγενείς τους. Η νόνα (γιαγιά) μεταφέρεται μέσα σε λεντίκα (κλειστό φορείο εξαιρετικής τέχνης μέσα στο οποίο μετέφεραν τους ευγενείς) ενώ ακολουθούν τα σεντούκια της νύφης με τα προικιά. Την πομπή πλαισιώνουν οι προσκεκλημένοι, οι οποίοι φορούν ακριβή αντίγραφα στολών του 16ου αιώνα, ενώ κορίτσια κρατούν κάνιστρα με ροδοπέταλα και μπομπονιέρες. Από τα μεγάφωνα της πόλης μας ακούγεται αναγεννησιακή μουσική καθόλη τη διάρκεια της πομπής μεταφέροντάς μας έτσι σε καιρούς αλλοτινούς και αγαπημένους



ΓΚΙΟΣΤΡΑ

Η περίφημη Γκιόστρα είναι αγώνες ιπποδρομίας οι οποίοι αποτελούσαν επίσημο γεγονός της αριστοκρατικής τάξης. Όσοι ήθελαν να αγωνιστούν παρουσιάζονταν ενώπιον των Συνδίκων και αναγράφονταν σε ειδικά βιβλία από τον

ορισμένο γραμματέα. Στον δρόμο για το αγώνισμα ακολουθούσαν την σειρά της εγγραφής τους. Ένας σαλπιγκτής ανήγγειλε την έναρξη του αγωνίσματος με ιδιαίτερα λαμπρό τρόπο. Όλοι οι ιππείς έπρεπε να είναι ντυμένοι με λαμπρά και επίσημα ρούχα. Αν κανείς αργοπορούσε μέχρι το τέλος του πρώτου δρόμου, δεν μπορούσε να λάβει μέρος στο αγώνισμα. Μεγάλη προσοχή όφειλαν να δείχνουν οι αγωνιστές, φροντίζοντας να μη φύγει το πόδι τους από τους αναβολείς και να μην τους πέσει το ξίφος ή το καπέλο.
Οι αγώνες της Γκιόστρας γίνονταν με επιτυχία μέχρι και το 1739. Την επόμενη χρονιά άρχισαν όλες οι προετοιμασίες, αλλά λόγω του φόνου του συνδίκου Πέτρου Μακρή δεν πραγματοποιήθηκαν. Αυτό στην ουσία ήταν και το τέλος τους.
Το νεοσυσταθέν πολιτιστικό σωματείο «Festa Mascarata» ξαναφέρνει στην επιφάνεια την Γκιόστρα και αναβιώνονται με μεγαλοπρεπή τρόπο οι έφιπποι αυτοί αγώνες ακολουθώντας πιστά το τελετουργικό της εποχής εκείνης. Επίσης, η αμφίεση των συμμετεχόντων αποτελεί πιστή αντιγραφή της εποχής εκείνης και το όλο σκηνικό συνθέτει ένα δρώμενο που μας μεταφέρει στην μαγεία και τον ρομαντισμό του 16ου αιώνα.



ΠΟΒΕΡΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ - ΚΗΔΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς μετά την καρναβαλική παρέλαση, αργά το απόγευμα πραγματοποιείται η Κηδεία της Μάσκας η οποία αποτελεί ένα ιστορικό σατιρικό δρώμενο του νησιού μας με το οποίο κλείνει η αυλαία του καρναβαλιού μας. Μπροστά βρίσκεται η μπάντα η οποία παιανίζει πένθιμα αλλά και καρναβαλικά! Πίσω τα καπίτουλα με τα φαναράκια, πιο κάτω το χρωματιστό φέρετρο του καρνάβαλου και στο φινάλε η «θλιμμένη» οικογένεια με την τραγική φιγούρα της χήρας μέσα στα μαύρα να "χτυπιέται από πόνο και οδύνη"! Οι επιρροές τόσο της αρχαίας τραγωδίας όσο και της δυτικής σατιρικής τέχνης είναι ξεκάθαρες. Στο φινάλε η πομπή μετά την τελευταία βόλτα στους δρόμους της πόλης καταλήγει στο λιμάνι όπου ο Βασιλιάς Καρνάβαλος καίγεται με το φέρετρο του ανοιχτά στο πέλαγος. Εκείνη τη στιγμή η νύχτα γίνεται μέρα από τα πυροτεχνήματα ενώ φωτισμένες γόνδολες περιβάλλουν τη μεγαλειώδη κηδεία!

Πηγές:

http://www.giostradizante.gr/

Δημοσίευση στο stixoi.info: 09-03-2019