Με το σπαθί στο χέρι Δημιουργός: daponte, Σταύρος η Ηρωϊκή Έξοδος Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info «Ακρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει· / λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει. / Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει· / στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει: / “Ερμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ’γώ στο χέρι; / οπού συ μου ’γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει”».
(Διονυσίου Σολωμού, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι)
10 Απριλίου 1826, Μεσολόγγι: Η οχυρωμένη πόλη, σημαντικό φρούριο των επαναστατημένων Ελλήνων, αντιστέκεται σθεναρά στη δεύτερη προσπάθεια του εχθρικού στρατεύματος να την καταλάβει. Υπό την ηγεσία του Οθωμανού Σερασκέρη (=Αρχιστράτηγος) Μεχμέτ Ρεσίτ Πασά Κιουταχή (εξισλαμισμένος γιος Έλληνα ιερέα), και του Αιγύπτιου Ιμπραήμ Πασά, τα συνασπισμένα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα έχουν σφίξει ασφυκτικά τη θηλιά και περιμένουν την τελειωτική εξάντληση των υπερασπιστών του από την πείνα, μετά από 12 μήνες πολιορκιας.
Μέσα στο Μεσολόγγι οι στρατιωτικοί και οι πρόκριτοι στο τελευταίο πολεμικό συμβούλιο, αναγνωρίζουν το μάταιο της συνέχισης της αντίστασης και αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν συντεταγμένη Έξοδο, όσοι τουλάχιστον είναι σε θέση να μετακινηθούν και να διασπάσουν τις εχθρικές γραμμές.
Αποφάσισαν να σκοτώσουν όλους τους αιχμαλώτους, καθώς και τα γυναικόπαιδα για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Ενώ η πρώτη απόφαση πραγματοποιήθηκε, τη δεύτερη απέτρεψε ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ. Οι ασθενείς και τραυματισμένοι μεταφέρθηκαν στα πιο οχυρά σπίτια και εκεί να πεθάνουν πολεμώντας.
Γράφει ο εκ των μαρτυρικών αγωνιστώντου Μεσολογγίου, ιστορικός Νικόλαος Κασομούλης (από Κοζάνη):
"Όλοι οι Οπλαρχηγοί και στρατιώται επήγαμεν και αποχαιρετίσαμεν τους συναγωνιστάς μας, φίλους και συγγενείς, πληγωμένους και ασθενείς, οίτινες με δάκρυα χαράς μάλλον παρά με λύπην χωριζόμενοι από ημάς, έμειναν να πεθάνουν πολεμούντες· κανένας από αυτούς δεν αγανάκτιζεν, διότι ο κίνδυνος της ζωής ήτον επίσης ο ίδιος και εις αυτούς και εις ημάς. Όλοι εύχοντο προς τους αναχωρούντας την καλήν αντάμωσιν εις τον άλλον κόσμον.
Φθάνοντας εις τον Ανεμόμυλον, αμέσως επήγα και ηύρα και τον Καψάλην εις την πυριτοθήκην εκοινοποίησα προς αυτόν τι ώρα έπρεπεν να βάλη φωτιά·αυτός μ' αποκρίθη ότι:
- Δεν θέλω ερμηνείαν, μόνον ώρα καλή σας, και όταν φθάσετε προς τον ριζόν του βουνού, ακούτε και βλέπετε τον Καψάλην σας που θα απετά.
Εις αυτήν την στιγμήν απέρασεν ο Τζιαβέλας από το μέρος μας, και μας ειδοποίησεν να τραβηχθούμεν· διευθύνθη δε βαδίζων την ακρογιαλιάν διά να έβγη προς την Μαρμαρούν, ώστε να συνάξη όλους γύρωθεν.
Όλα τα ανδρόγυνα εδιευθύνοντο εις την προσδιορισθείσαν γέφυραν, ωσάν αρνάκια με άκραν σιωπήν·οι πατέρες με τα γιαταγάνια εις το εν χέρι κρεμασμένα, τα δουφέκια από το λουρί εις τον ώμον, και με το άλλον καθένας να βαστά ή κανέν παιδάκι του ή την σύζυγόν του, και να πηγαίνουν. Πολλαί γυναίκες ενδύθησαν ανδρίκεια και αρματώθησαν, και δεν εδιακρίνοντο εις το βάδισμα από τους άνδρας."
Μέσα στη νύχτα οι πολιορκημένοι, χωρισμένοι σε τρία σώματα ("κολώνες") εξέρχονται από τις ντάπιες(=προμαχώνες) .Το σχέδιό τους όμως προδόθηκε και οι Τουρκοαιγύπτιοι άρχισαν να τους κτυπούν με πυκνά πυρά κανονιών και τουφεκιών.
Τελικά οι Έλληνες αποφάσισαν να κινηθούν’ όρμησαν οι άνδρες των δύο πρώτων σωμάτων με τα γιαταγάνια και τα σπαθιά τους επάνω στις εχθρικές γραμμές. Καμιά δύναμη δεν ήταν ικανή να αναχαιτήσει το χείμαρρο εκείνο των απελπισμένων. Ο καθένας τους κοίταζε πως να ανατρέψει τα εμπόδια που βρίσκονταν μπροστά του και να περάσει. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκε από το τρίτο σώμα των γυναικοπαίδων η φωνή “οπίσω, οπίσω, μωρέ παιδιά!” και αποχωρίστηκαν μερικοί από τα δύο πρώτα σώματα. Η σύγκρουση ήταν φονικότατη.
Οι Έλληνες ανατρέπουν όποιον βρουν μπροστά τους και προχωρούν αφήνοντας πίσω πολλούς νεκρούς. Την πορεία τους συνόδευσαν δύο εκρήξεις από την πόλη. Η πρώτη από την έκρηξη των υπονόμων και η άλλη από την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης με τον ηρωικό Χρήστο Καψάλη. Οι Έλληνες είχαν απώλειες και από τους κρυμμένους στα διάφορα υψώματα και τις χαράδρες Αλβανούς. Μολαταύτα αντιμετώπιζαν με σταθερότητα τον αόρατο εχθρό.
Είχε αρχίζει να γλυκοχαράζει η Κυριακή των Βαΐων, όταν η μάχη έπαψε. Εκεί επάνω μόνο, στην κορυφή του Ζυγού, μπόρεσαν να αναπνεύσουν λίγο ελεύθερα. Από τους 3000 στρατιωτικούς που πήραν μέρος στην έξοδο, μόνο 1300 σώθηκαν. οι υπόλοιποι 1700 σκοτώθηκαν στις συμπλοκές της εξόδου. Από τις γυναίκες, 13 μόνο Σουλιώτισσες σώθηκαν και από τα παιδιά τρία ή τέσσερα. Οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων υπολογίστηκαν σε 5000.
Στη στρατιωτική φρουρά που υπερασπίστηκε το Μεσολόγγι, εκτός από Ρουμελιώτες , μετείχαν και Μακεδόνες και Σουλιώτες οπλαρχηγοί.
Ένας από αυτούς ήταν ο βλάχικης καταγωγής Μίχος Φλώρος με 120 παλληκάρια από τη Σαμαρίνα Γρεβενών. Σκοτώθηκε μαζί με τους περισσότερους συμπολεμιστές του κατά την έξοδο (μόνο 33 επέζησαν) και στο ψυχορράγημά του παρήγγειλε στους άντρες του να στείλουν το θλιβερό μαντάτο στη πατρίδα τους μ' ένα τραγούδι: "Παιδιά της Σαμαρίνας, εσείς παιδιά καημένα/ παιδιά της Σαμαρίνας/ κι ας είστε λερωμένα".
Η Ηρωϊκή Έξοδος των Ελευθερων Πολιορκημένων συνετάραξε ολόκληρη την Ευρώπη, δυνάμωσε το ρεύμα του φιλελληνισμού και ώθησε την Ιστορία στην κατεύθυνση της απελευθέρωσης των υπόδουλων Ελλήνων: η Ναυμαχία του Ναυαρίνου που ακολούθησε έθεσε τα θεμέλια της δημιουργίας του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους της Νεότερης Ιστορίας. Δημοσίευση στο stixoi.info: 10-04-2022 | |