In una grande Colonia Greca, 200 a.C. (Kavafis)
Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.
Όμως το πρόσκομμα κι η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς). Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κι εξετάζουν,
κι ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη,
η κατοχή σας είν’ επισφαλής,
οι τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες...
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην ως συνέπεια φυσική,
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τι να γίνει;
Σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.
Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός.
Che non marcino bene le cose nella Colonia
non rimane il benché minimo dubbio,
e per quanto tiriamo avanti alla bell'e meglio,
forse - e lo pensano in tanti - è giunto il momento
di far venire il Riformatore delle Città.
Ma l'intoppo e la difficoltà
è che di ogni cosa ne fanno una grande faccenda
questi Riformatori. (Che fortuna sarebbe se mai
nessuno ne avesse bisogno). Su ogni quisquilia,
su ogni bazzecola domandano ed esaminano,
e subito si mettono in testa radicali riforme,
e pretendono che siano eseguite senza ritardo.
Hanno anche una propensione per i sacrifici.
Ritiratevi da questo vostro possedimento:
la vostra occupazione è traballante;
lo sanno tutti che questi possessi fanno male alle Colonie.
Fate a meno di questa entrata,
e di quest'altra che le è connessa,
e di quest'altra ancora: è un'ovvia conseguenza:
lo sappiamo che sono sostanziali, ma poi che succede?
vi procurano responsabilità piene di rischi.
E quanto più procedono nei controlli
trovano e trovano sprechi e chiedono di eliminarli:
cose che tuttavia sono difficili da abolire.
E quando, se dio vuole, hanno finito il lavoro
e hanno definito e sezionato tutto quanto nei particolari,
e se ne vanno, prendendosi la parcella legale,
stiamo un po' a vedere cosa resterà, dopo
una così tremenda operazione di chirurgia.
Forse non è ancora arrivato il momento.
Non facciamoci fretta: è una cosa rischiosa la fretta.
Le misure prese al momento poi fanno pentire.
E' vero purtroppo che nella Colonia c'è molto di assurdo.
Ma esiste qualcosa di umano che non abbia imperfezioni?
E insomma, ecco, tiriamo avanti.
Gian Piero Testa, Gian Piero Testa © 28.10.2011