| |
- Ορισμοί:
1) ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ: Η συμμόρφωση ορίζεται ως μια αλλαγή συναισθημάτων, απόψεων και συμπεριφοράς του ατόμου που έρχεται ως αποτέλεσμα της άσκησης φυσικών ή συμβολικών πιέσεων από έναν ηγέτη ή μια ομάδα.
Μια όψη του φαινομένου της συμμόρφωσης είναι η συμπεριφορά που αναπτύσσεται στα μέλη της ομάδας και τα πρότυπα που δημιουργούνται. Τα πρότυπα προκύπτουν από την τάση που έχουν τα μέλη μιας ομάδας να δημιουργούν πρότυπα/κανόνες συμπεριφοράς και να συμμορφώνονται με αυτά. Ανάλογα με τους στόχους μιας ομάδας δημιουργούνται και τα αντίστοιχα πρότυπα που καθορίζουν την συμπεριφορά των μελών της ομάδας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Συνήθως τα πρότυπα ή οι κανόνες αναπτύσσονται σε τομείς όπου τα μέλη μιας ομάδας βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να επηρεάσουν το ένα την συμπεριφορά του άλλου.
2) ΠΙΕΣΗ: Η πίεση είναι ένα μηχανισμός που χρησιμοποιούν οι ομάδες για την επίτευξη της συμμόρφωσης των μελών της. Εφόσον τελικά επιτευχθεί η συμμόρφωση, αυτή συντελεί στο να βοηθήσει την ομάδα να πετύχει τους στόχους της μέσω της ομοιομορφίας των μελών, που τελικά πείθονται ότι αυτές οι διαδικασίες συνιστούν τον καταλληλότερο τρόπο συμπεριφοράς.
Όσον αφορά στην επίδραση που ασκεί μια ομάδα, αυτή απαρτίζεται από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
α/ Να είναι σταθερή και συνεκτική ώστε να προσκολλώνται σε αυτήν όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της και να συμμορφώνονται με τα πρότυπα συμπεριφοράς που αυτή προβάλλει.
β/ Τα μέλη που αποκλίνουν από την κοινά αποδεκτή συμπεριφορά μέσα στους κόλπους της ομάδας αλλάζουν συχνότερα την συμπεριφορά τους και συμμορφώνονται με τους κανόνες και τα πρότυπα που επικρατούν στην ομάδα.
γ/ Έστω και αν ένα άτομο έχει διαφορετικές απόψεις με την ομάδα, ακολουθεί ωστόσο τις αποφάσεις της και τις απόψεις της ακόμα και αν σε πολλές περιπτώσεις αυτές τυγχάνει να είναι λανθασμένες.
δ/ Η ομάδα επηρεάζει συχνά τα μέλη της επιδοκιμάζοντας (παρέχει υποστήριξη, σιγουριά, προστασία, ενθάρρυνση) ή αποδοκιμάζοντας τις συμπεριφορές τους (γελοιοποιεί, ντροπιάζει, απειλεί, τιμωρεί).
- Το πείραμα του Asch:
O Solomon Asch μελέτησε πειραματικά τη «συμμόρφωση» στο Κολέγιο του Swarthmore το 1951,ζητώντας από μία ομάδα φοιτητών του να πάρει μέρος σε ένα υποτιθέμενο οπτικό τεστ. Ο κάθε συμμετέχων, τοποθετούνταν σε μια ερευνητική ομάδα, η οποία είχε σαν στόχο να ταιριάξει τις γραμμές που είχαν σχεδόν το ίδιο μήκος. Οι εξεταζόμενοι έπρεπε να αναφέρουν ποια από τρεις γραμμές που τους έδειχναν, είχε σχεδόν το ίδιο μήκος με μία γραμμή αναφοράς.
Αυτό που δεν γνώριζε ο συμμετέχων, ήταν οι υπόλοιποι "εξεταζόμενοι" της ερευνητικής ομάδας ήταν συνεργάτες του Asch , οι οποίοι και ήταν συνεννοημένοι να δώσουν τη σωστή απάντηση δύο φορές, και στη συνέχεια, να δώσουν όλοι τους την ίδια εσφαλμένη απάντηση. Ο Asch ήθελε να δει εάν ο συμμετέχων θα συμφωνούσε με τους άλλους συμμετέχοντες και θα άρχιζε και αυτός να δίνει λάθος απαντήσεις, από φόβο ότι δεν θα είναι μέλος της ομάδας, άρα μη αρεστός και παρείσακτος.
Με την ολοκλήρωση του πειράματος, τριάντα επτά από τους πενήντα συνολικά συμμετέχοντες, συμφώνησαν με τις εσφαλμένες απαντήσεις της ομάδας, παρά την ύπαρξη ξεκάθαρων αποδείξεων για το αντίθετο.
Μετά τη λήξη του πειράματος τα υποκείμενα μίλησαν για την εμπειρία τους. Στην πλειοψηφία τους είχαν βιώσει μια γνωστική σύγκρουση, δηλαδή αβεβαιότητα για το ποιος έδινε τη σωστή και ποιος την εσφαλμένη απάντηση και μια συναισθηματική σύγκρουση για το αν έπρεπε να πάνε κόντρα στην ομάδα ή να συμφωνήσουν με την εκτίμησή της που ήταν προφανώς εσφαλμένη.
Ο Solomon Asch, πριν από το πείραμα είχε εύλογα υποθέσει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δε θα συμμορφώνονταν με κάτι τόσο προφανώς λανθασμένο και το ποσοστό θα κυμαινόταν στα ίδια επίπεδα στην περίπτωση του γκρουπ. Ωστόσο, δεχόμενοι την κοινωνική πίεση της ομάδας οι συμμετέχοντες άλλαξαν τη στάση τους. Έχει επιβεβαιωθεί ότι σε ποσοστό 32% οι συμμετέχοντες δίνουν ομόφωνα την ίδια λανθασμένη απάντηση με τους υπόλοιπους, ενώ το 75% των ερωτηθέντων απαντά λανθασμένα τουλάχιστον σε μια από τις ερωτήσεις.
Πιο απλά, μόλις ένας στους τέσσερις κρατά μια στάση απόλυτης ανεξιγνωμίας και μη συμμόρφωσης με την κυρίαρχη γνώμη όταν οι απαντήσεις στα ερωτήματα που τίθενται είναι προφανείς.
Στην συνέχεια ο Asch, εμπλούτισε το πείραμά του και με άλλες μεθόδους. Σε κάποιες περιπτώσεις έβαλε και έναν συνέταιρο, ο οποίος ήταν ή ένας πραγματικός συμμετέχων ή ένας συνεργάτης του Asch ο οποίος όμως απαντούσε σωστά στις ερωτήσεις, κάτι που έδειξε την μείωση της συμμόρφωσης με την πλειοψηφία. Μείωση της συμμόρφωσης παρατηρήθηκε και όταν ζητήθηκε στον συμμετέχων να δίνει γραπτά τις απαντήσεις του, αφού πλέον δεν θα αντιμετώπιζε την κριτική της υπόλοιπης ομάδας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο Asch με το πείραμα αυτό απέδειξε την κοινωνική προσαρμογή, δηλαδή ότι πολλοί άνθρωποι συμμορφώνονται με την άποψη της πλειοψηφίας, ακόμα και όταν βλέπουν ότι αυτή είναι λανθασμένη, γεγονός που απέδειξε την επιθυμία τους για ορθή συμπεριφορά αλλά και την επιθυμία να γίνονται αποδεκτοί από το σύνολο.
Στο πείραμα αυτό γίνεται φανερό το πως μπορούν εύκολα να περαστούν ιδέες και τρόποι ζωής, τους οποίους εμείς ίσως αρχικά να απορρίπταμε, αλλά εν τέλει ύστερα από κοινωνική πίεση αποδεχόμαστε.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ :Έχουμε ανάγκη να είμαστε αρεστοί και να ανήκουμε σε μία ομάδα, αποσιωπώντας πολλές φορές την δική μας άποψη στον βωμό αυτής της συλλογικότητας. Υπάρχει φόβος πως το διαφορετικό είναι και κατακριτέο. Με αυτόν τον τρόπο πολλές φορές η ελευθερία της έκφρασης αντικαθίσταται από την επιβλητικότητα της κοινής γνώμης. Πόσες φορές άραγε έχουμε ακούσει ή έχουμε οι ίδιοι πει την φράση “ Αφού όλοι αυτό κάνουν…”;
Η συμπεριφορά κάτω από κοινωνική πίεση είναι αδιαφιλονίκητη και τα ερωτήματα που προκύπτουν καίρια:
Πόσο εύκολα συμμορφωνόμαστε με τις απόψεις των γύρω μας;
Πόσο μεγαλύτερο γίνεται το 32% στα ερωτήματα της πραγματικής ζωής όπου οι απαντήσεις δεν είναι τόσο προφανείς;
Πόσο ακόμα αυξάνεται το ποσοστό όταν η ομάδα δεν αποτελεί μια προσωρινή σύμβαση -όπως στο εν λόγω πείραμα- αλλά αποτελεί οργάνωση (πολιτική, κοινωνική, επαγγελματική) που καθορίζει σημαντικά την καθημερινότητα των ανθρώπων και την εξέλιξη τους;
Όταν προκύπτουν ζητήματα παρέκκλισης των ατόμων της ομάδας από τις συμπεριφορές και τα πρότυπα που εκείνη επιβάλλει, τότε η ομάδα χρησιμοποιεί μηχανισμούς για να τους επαναφέρει στην τάξη και να διασφαλίσει την συνοχή της. Σε αυτές τις περιπτώσεις είτε συζητά με την μειονότητα που διαφωνεί προκειμένου να την επαναφέρει σε συμμόρφωση, είτε αποδοκιμάζει και υποβαθμίζει τους διαφωνούντες, είτε τους αποβάλλει από την ομάδα...
https://youtu.be/P7tVy88FTJE
|
 | | | | | | | | Στατιστικά στοιχεία | | | | | Σχόλια: 4
Στα αγαπημένα: 1
| | | | | | | |
|
