Κεφαλονιά Δημιουργός: Νικηφόρος Μελάς, ΓΡΥΠΑΡΗΣ Μ. ΑΝΤΩΝΗΣ Ζήτω αδέσμευτος να εκφράζομαι ελευθέρα μπορώ; Κι από σας κανείς δεν την ορίζει, κι από σας κανείς δεν την κρατεί την ακέρια Δικαιοσύνη και την ακομμάτιαστη Αρετή• Γιατί σέρνουν όργητες και µίση πάντα, εσάς δεξά κι εσάς ζερβά. Κωστής Παλαμάς Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info Κεφαλονιά (Επτάνησα) Συλλογή νησιώτικα τραγούδια της Ελλάδος!
Κεφαλονιά, Κεφαλονιά μου όμορφη
με λούσα και, με λούσα και κορδέλα,
είίίναι στον κόσμο ξακουστή
η τοπική σου τρέλα,
είίίναι στον κόσμο ξακουστή
η τοπική σου τρέλα.
Απ’ το Φισκά, απ’ το Φισκάρδο έψαχνα
να πάρω το, να πάρω το παπόρο,
κι έέέσεις με συμβουλέψατε
και βρέθηκα στον Πόρο,
κι έέέσεις με συμβουλέψατε
και βρέθηκα στον Πόρο.
Στις γειτονιέ, τις γειτονιές σου πέρναγα
τι ομορφιέ, τι ομορφιές θεέ μου,
ηηη τρέλα πάει στα βουνά
και σας πάει στου Αίνου,
ηηη τρέλα πάει στα βουνά
και σας πάει στου Αίνου.
Σ’ ένα τραπέ, σ΄ ένα τραπέζι κάτσαμε
να φάμε λί, να φάμε λίγα μύδια,
μααα ήτανε της Παναγιάς
και βγήκανε τα φίδια,
μααα ήτανε της Παναγιάς
και βγήκανε τα φίδια.
Στο Αργοστό, στο Αργοστόλι βρέθηκα
και το Ληξού, και το Ληξούρι είδα,
αααπ’ τις στροφές βαρέθηκα
κουράστηκα δεν πήγα,
αααπ’ τις στροφές βαρέθηκα
κουράστηκα δεν πήγα.
Πανεμορφή, πανεμορφή Κεφαλονιά
σε τραγουδώ, σε τραγουδώ με τρέλα,
όόόπου κι αν είμαι δύνατα
με τρέλα και κορδέλα
όόόπου κι αν είμαι δύνατα
με τρέλα και κορδέλα
Α. ΓΡΥΠΑΡΗΣ
Από τις 29/10/2018 και κάθε μέρα, μαζί με τα δικά μου ποιήματα ανεβάζω και λίγη ποίηση του Ανδρέα Κάλβου «μεταφρασμένη στη δημοτική». Είχα σταματήσει λίγες μέρες λόγο πολιτικών αναταραχών στο σάϊτ, από χθες συνεχίζω! Εμένα μου αρέσουν πιο πολύ όπως είναι γραμμένα πρωτότυπα τα ποιήματα του στην καθαρεύουσα. Αλλά υπάρχουν πολλά νέα παιδιά που δεν τον διαβάζουν, διότι δεν τον πολύ καταλαβαίνουν. Έτσι αποφάσισα κάθε μέρα να μεταφράζω από την καθαρεύουσα στην δημοτική κομμάτι κομμάτι και σιγά σιγά όσο πιο ταπεινά μπορώ την ποίηση του. Αναρτώντας τη πάντα μαζί με το πρωτότυπο για τυχόν λάθη, διότι δεν είμαι ο ειδήμων της μετάφρασης. Όποιος διαβάσει και παρατηρήσει κάποιο λάθος θα ήθελα να μου το πει για να το διορθώσω. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
ᾨδὴ Τετάρτη. Εἰς Σάμον 18 από 24
στροφὴ πρώτη.
Ὅσοι τὸ χάλκεον χέρι ……………. Όσοι το μαύρο χέρι
βαρύ τοῦ φόβου αἰσθάνονται, …... του φόβου, βαρύ το αισθάνονται,
ζυγὸν δουλείας, ἂς ἔχωσι· ………. ας μείνουν δούλοι,
θέλει ἀρετὴν καὶ τόλμην ………..... θέλει αρετή και τόλμη
ἡ ἐλευθερία. 5 …………………..... η ελευθερία.
β´.
Αὐτὴ (καὶ ὁ μῦθος κρύπτει ……… Αυτή (και ο μύθος κρύβει
νοῦν ἀληθείας) ἐπτέρωσε ……….. γνώση αλήθειας) έβαλε τα
τὸν Ἴκαρον· καὶ ἂν ἔπεσεν ………. φτερά στον Ίκαρο, και αν
ὁ πτερωθεὶς κ᾿ ἐπνίγη …………… έπεσε ο φτερωτός και πνίγηκε
θαλασσωμένος· 10 ……………….. στη θάλασσα,
γ´.
Ἀφ᾿ ὑψηλὰ ὅμως ἔπεσε, ………… από ψηλά όμως έπεσε,
καὶ ἀπέθανεν ἐλεύθερος. - ……… και πέθανε ελεύθερος.-
Ἂν γένῃς σφάγιον ἄτιμον ………... Αν γίνεις το ανέντιμο θύμα
ἑνὸς τυράννου, νόμιζε ………….... ενός τυράννου, θα είναι
φρικτὸν τὸν τάφον. 15 ………….... φρικτός ο θάνατος.
δ´.
Μοῦσα τὸ Ἰκάριον πέλαγος …….. Μούσα το Ικάριο πέλαγος
ἔχεις γνωστόν. Νὰ ἡ Πάτμος, …… σου είναι γνωστό.* Να ή Πάτμος,
νὰ αἱ Κορασσίαι, κ᾿ ἡ Κάλυμνα … να οι Φούρνοι, κ’ η Κάλυμνος
ποὺ τρέφει τὰς μελίσσας ……….. που τρέφει τις μέλισσες
μὲ᾿ ἀθέριστα ἄνθη. 20 …………… με αθέριστα άνθη.
* Αναφέρεται στην ναυμαχία και νίκη της Σάμου κατά των Οθωμανών το 1824
ε´.
Νὰ τῆς ἀλόης ἡ νῆσος, …………… Να της αλόης το νησί,
καὶ ἡ Κῶς εὐτυχεστάτη, ………….. και η Κως ευτυχισμένη,
ἥ τις τοῦ κόσμου ἐχάρισε ………… που στον κόσμο χάρισε
τὸν Ἀπελλῆν καὶ ἀθάνατον ……..... τον Απελλή* και τον
τὸν Ἱπποκράτην. 25……………….. αθάνατο Ιπποκράτη.
* Ὁ Ἀπελλῆς ἔγινε ἐπίσκοπος Ἡράκλειας καὶ πολλοὺς ἔφερε στὴν χριστιανικὴ πίστη.
Ενδεχομένως βέβαια να μίλα και για το μεγάλο ζωγράφο Αππελή 370-306 π.χ.
ς´.
Ἰδοὺ καὶ ὁ μέγας τρόμος …………... Εδώ είναι ο μέγας τρόμος
τῆς Ἀσίας γῆς, ἡ Σάμος· …………... της Ασίας γης, η Σάμος∙
πλέξε δι᾿ αὐτὴν τὸν στέφανον …….. πλέξε για αυτή στεφάνι
ὑμνητικὸν καὶ αἰώνιον …………….... υμνητικό και αιώνιο
λυρικὴ κόρη. 30 ……………………. λυρική κόρη.
ζ´.
Αὐτοῦ, ἐνθυμᾶσαι, ἐγέμιζες ………. Εκεί να θυμάσαι, γέμιζες
τοῦ τέιου Ἀνακρέοντος ……………. του τέιου Ανακρέοντος
χαρμόσυνον κρατῆρα, …………….. χαρμόσυνο κρατήρα,
κ᾿ ἔστρωνες διὰ τὸν γέροντα ……… κ’ έστρωνες για τον γέροντα
δροσόεντα ρόδα. 35 ………………. δροσερά τριαντάφυλλα.
η´.
Αὐτοῦ, τοῦ Ὁμήρου ἐδίδασκες ……. Εκεί στον Όμηρο δίδασκες
τὰ δάκτυλα ῾νὰ τρέχουσι …………... τα δάκτυλα να τρέχουν
μὲ᾿ τὴν ᾠδὴν συμφώνως, …………... σύμφωνα με το ποίημα,
ὅταν τὰ ἔργα ἱστόρει ……………….. όταν απάγγελε τα έργα
θεῶν καὶ ἡρῴων. 40 ………………... θεών και ηρώων.
θ´.
Αὐτοῦ, τὰ χρυσὰ ἔπη ………………. Εκεί, τα χρυσά έπη
ἐμψύχωνες ἐκείνου, ………………... εμψύχωνες εκείνου,
δι᾿ οὗ τὰ νέφη ἐσχίσθησαν ………… που τα σύννεφα σχίστηκαν
καὶ τῶν ἄστρων ἐφάνηκεν ………….. και φάνηκε των αστεριών
ἡ ἁρμονία. 45 ……………………..... η αρμονία.
ι´.
Ὦ κατοικία Ζεφύρων, ……………… Ω κατοικία Ζεφύρων,
ὅταν ἀλλοῦ τοῦ ἡλίου ……………… όταν αλλού του Ήλιου
καίουν τὰ βουνὰ ἡ ἀκτῖνες, ………… καίνε τα βουνά η ακτίνες,
ἢ τὸν χειμῶνα ἡ νύκτα ……………... ή τον χειμώνα η νύκτα
κόπτῃ τὰς βρύσεις· 50 ……………... παγώνει τα νερά
ια´.
Ἐσὺ ἀνθηρὸν τὸ στῆθος σου, ……... Εσένα ανθισμένο το στήθος σου,
φαιδρὸν τὸν οὐρανὸν ……………….. χαρούμενο τον ουρανό
ἔχεις, καὶ ἀπὸ τὰ δένδρα σου …….. έχεις, και από στα δέντρα σου
πολλὴ πάντοτε κρέμεται …………... πάντοτε κρέμονται
καρποφορία. 55 …………………….. πολλοί καρποί.
ιβ´.
Καθὼς προτοῦ νυκτώσῃ, ………….. Καθώς προτού νυχτώσει
μέσα εἰς τὸν κυανόχροον ………….. μέσα στο βαθύ γαλάζιο
αἰθέρα, μόνος φαίνεται …………….. του αιθέρα, μόνο φαίνεται
λάμπων γλυκὺς ὁ ἀστέρας ……….. να λάμπει το γλυκό αστέρι
τῆς Ἀφροδίτης. 60 ………………….. της Αφροδίτης.
ιγ´.
Καθὼς μυρτιὰ ὑπερήφανος ……….. Καθώς μυρτιά περήφανη
ἀπ᾿ ἄνθη φορτωμένη ………………. από άνθη φορτωμένη
καὶ ἀπὸ δροσιὰν ἀστράπτει, ………. και από δροσιά αστράφτει,
ὅταν ἡ αὐγὴ χρυσόζωνος ………….. όταν η αυγή χρυσοζωμένη
τὴν χαιρετάῃ· 65 ………………….... την χαιρετά
ιδ´.
Οὕτω τὸ κῦμα Ἰκάριον ……………... Αυτό το Ικάριο κύμα
κτυποῦσα ἡ βάρκα, βλέπει ……….. που η βάρκα χτυπά, βλέπει
σὲ εἷς τὰ νησία ἀνάμεσα …………… εσένα ανάμεσα στα νησιά
λαμπρὰν καὶ ὑψηλοτάτην, …………. λαμπρή βασίλισσα
καὶ ἀγαλλιάζει. 70 …………………. και αγαλλιάζει.
ιε´.
Τί ἐγίνηκαν ἡ ἡμέραι, ………………. Τι έγιναν οι μέρες,
ὅτε εἰς τὰς κορυφὰς ………………... όταν στις κορυφές
τοῦ Κερκετέως δενδρόεντος ……….. του Κέρκη ανάμεσα
ἐχόρευον ἡ τέχναι ………………….. στα δέντρα χόρευαν
στεφανωμέναι. 75 ………………….. οι τέχνες στεφανωμένες.
ις´.
Ἔρχονται, ὦ μακαρία ……………... Έρχονται ώ καλότυχο
νῆσος, ἔρχονται πάλιν· …………….. νησί, έρχονται πάλι∙
τὸ προμηνύουσι τ᾿ ἄντρα σου …….. τα προμηνύματα τ’ άντρα σου
φλογώδη, ἐξ ὧν μυρίαι ……………. φλογισμένα, από τα μύρια
μάχαιραι ἐκβαίνουν. 80 …………… μαχαίρια καταλήγουν.
ιζ´.
Ὡς ἡ σφῆκες μαζόνονται ………….. Όπως οι σφήκες μαζεύονται
ἐπὶ τὰ ὀλίγα λείψανα ……………... πάνω στα λίγα λείψανα
σπαραγμένης ἐλάφου, ……………. σπαραγμένου ελαφιού,
ἢ ταύρου ὁποὺ ἐκατάντησε …….... η ταύρου όπου κατάντησε
δεῖπνον λεαίνης, 85 ……………..... δείπνο λιονταριού,
ιη´.
Ἀλλ᾿ ἂν βροντήσῃ ἐξαίφνης, ………. Αλλ’ αν βροντήξει ξαφνικά,
πετάουν εὐθὺς καὶ ἀφίνουσι ……… πετούν αμέσως και αφήνουν
τὴν ποθητὴν τροφήν, ………………. την ποθητή τροφή,
ὑπὸ τὰ δένδρα φεύγουσαι ………… φεύγοντας προς τα δέντρα
καὶ ὑπὸ τοὺς βράχους· 90 ………… και προς τους βράχους
ιθ´.
Οὕτως, εἰς τὰ παράλια ……………. Έτσι και στα Ασιατικά
ἀσιατικά, τὰ πλήθη ………………... παράλια, πλήθη
ἀγαρηνὰ ἀναρίθμητα ………………. Αγαρηνά αναρίθμητα
βλέπω ῾νὰ ἐπισωρεύονται, ………… βλέπω να μαζεύονται
ὅμως ματαίως. 95 ………………….. όμως μάταια.
κ´.
Σάλπιγγα μεγαλόφθογγος ………..... Σάλπιγγα μεγαλόφθογγη
«οἱ Σάμιοι», κράζει, «οἱ Σάμιοι» …... «οι Σάμιοι», κράζει. «οι Σάμιοι»
καὶ ἰδοὺ τὰ πόδια τρέμουσι ………… και τότε τα πόδια μυρίων
μυρίων ἀνδρῶν καὶ ἀλόγων ……….... ανδρών και αλόγων
θορυβουμένων. 100 …………………. τρέμουν θορυβημένα.
κα´.
«Οἱ Σάμιοι»· - καὶ ἐσκορπίσθησαν …. «οι Σάμιοι»∙ - και σκορπιστήκαν
τῶν ἀπίστων αἱ φάλαγγες. - ………… των απίστων οι φάλαγγες. -
Ἄ, τί, ὦ δειλοί, δὲν μένετε …………... Α, τι, ώ δειλοί, δεν μένετε
῾νὰ ἰδῆτε, ἂν τὸ σπαθί μας ………….. να δείτε αν το σπαθί μας
κοπτερὸν ἦναι; 105 ………………….. είναι κοφτερό;
κβ´.
Ἔρχονται, πάλιν ἔρχονται ………….. Έρχονται, πάλι έρχονται
χαρᾶς ἡμέραι, ὦ Σάμος· ……………. χαρούμενες μέρες, ώ Σάμος∙
τὸ προμηνύουν οἱ θρίαμβοι …………. το προμηνύουν οι θρίαμβοι
πολλοὶ καὶ θαυμαστοί, ……………… πολλοί και θαυμαστοί,
ποὺ σὲ δοξάζουν. 110 ………………. που σε δοξάζουν.
κγ´.
Νῆσος λαμπρὰ εὐδαιμόνει· …………. Νησί λαμπρό ευλογημένο∙
ὅτε ἡ δουλεία σὲ ἀμαύρονε, ……….. όταν η δουλεία σε επισκίαζε
σ᾿ εἶδον· ἄμποτε νἄλθω …………….. σε είδα∙ μακάρι να ‘ρθω
῾νὰ φιλήσω τὸ ἐλεύθερον …………… να φιλήσω το ελεύθερο
ἱερόν σου χῶμα. 115 ………………... ιερό χώμα σου.
κδ´.
Ἐὰν φιλοτιμούμεθα ………………….. Εάν φιλοτιμηθούμε
῾νὰ τὴν ῾ξαναποκτήσωμεν …………… να την ξαναποκτήσουμε
μ᾿ ἵδρωτα καὶ μὲ᾿ αἷμα, ……………… μ’ ιδρώτα και με αίμα,
καλὸν εἶναι τὸ καύχημα …………….. καλό είναι το καύχημα
τῆς ἀρχαίας δόξης. 120 …………….. της αρχαίας δόξας.
Δημοσίευση στο stixoi.info: 15-11-2018 | |