Θαμμένοι σε λέξεις (του Μάρκου Μέσκου)

Δημιουργός: justawoman, Στέλλα Γεωργιάδου

Νοερός διάλογος του ποιητή με τον πεζογράφο Τάσο Χατζητάτση

Εκτύπωση από: http://www.stixoi.info

1. Κάποτε η Θεσσαλονίκη ονομάστηκεν ερωτική πόλη - έκτοτε αμφισβητείται ο συγκεκριμένος χαρακτήρας, προέκυψαν άλλοι, παλιότεροι (συμβασιλεύουσα), νεότεροι (μητρόπολη των Βαλκανίων). Κάτι όμως, αναμφισβήτητο, είναι ο καθημερινός (ποιοτικός της) απολογισμός, ο σύγχρονος, που συγκλίνει προς το «μπαγιάτηδες», προς τη συντηρητική της ιδιοσυστασία, την αποικιοκρατική (περίπου).
Και επί της κεφαλής της το θέατρο Σκιών (άλλες ευδιάκριτες ντιρεκτίβες κινούν τα νήματα), προσκήνιο και ισχυρά εξουσιαστικά τρίγωνα «πνευματικών» μηχανισμών καθορίζουν την τύχη της πόλεως -διογκωμένα τους τελευταίους καιρούς, και πάει λέγοντας...
Στα δημιουργικά, εν τούτοις, υπόγεια της, τα εργαστήρια: λιανοντούφεκα που αντιστέκονται (σχεδόν γραφικά) στην πλημμυρίδα. Που έχουν φωνή θαρρείς μουγκών, που βαφτίζονται ενίοτε (οι ελάχιστοι εξ αυτών) στα ματαιόδοξα πολιτικά άλλοθι των εκάστοτε κυβερνώντων και στις προς Νότον κολυμπήθρες, ντεμέκ και δήθεν παριστάνοντας... Έχει λοιπόν νόημα ν' αποκαλύψεις το κλίμα του υπογείου σου, να περιγράψεις τους εγκλεισμούς και τις θανατώσεις κοντά στα μέσα - έξω σύνεργα σου;
(Βεβαίως ωραία η φύση: ο Θερμαϊκός ιδιωτικό λιμάνι, γύρω - γύρω τα βουνά, οι πεδιάδες της Ενδοχώρας, οι δρόμοι προς την ουράνια Χαλκιδική, του Ολύμπου οι λευκές κορυφές.)
Για τον ανισοβαρή απολογισμό, «μια φωνή ακόμα πρόστεσε ώστε ν' ακουγόμαστε κι εμείς, όχι μόνον οι κρατούντες», ψιθυρίζουν οι αντιστεκόμενοι - κακόμοιροι!
(Από τα πίσω ακούγεται το υστερόγραφο: «και πρόσεχε / η άτιμη η ΙΤΤ / ως τώρα είναι αήττητη» -υπενθυμίζει ο Κλείτος Κύρου προς Μανόλη Αναγνωστάκη εν έτει 1970/1.)
Ιδανικός τόπος λοιπόν ως σιωπηλό «εργαστήρι γραφής» η Θεσσαλονίκη, αρκεί να μη γίνεσαι (κυρίως) «ενοχλητικός», να μην ξεμυτίζεις συχνά• οι «άλλοι» σε θεωρούν γραφικό ή σε απαξιώνουν σβήνοντας σε καθημερινά δια της σιωπής. (Αγάντα λοιπόν και κουράγιο και αντοχές μεγάλες. Και σήμερα οι πραγματικά γραφικοί θριαμβεύουν!)

2. Μια, σχεδόν, ατομική (από και προς) συνέντευξη για το «Εργαστήρι γραφής» θα σημείωνε περίπου τα εξής: Κατευθείαν από την καθημερινότητα (της συνολικής ζωής) τα θέματα των γραφών πολλές οι πληροφορίες αντάμα με ας γνώσεις, μετωπική η σωματική σύγκρουση (σε βρίσκουν «στο φτερό» και τα επιλέγεις).
Ένα προσχέδιο - κάνναβος, προτού χαραχτούν οι σελίδες, χρήσιμο είναι, εξαρτάται από το είδος της λογοτεχνίας, κι εδώ φωτογραφίζεται μια μελέτη, ένα δοκίμιο ή ένα μυθιστόρημα. Για την ακαριαία έκφραση του κειμένου το συνεργό είναι περιττό -υπάρχουν κι αυτές οι περιπτώσεις.

3. Οι σημειώσεις ένα σωρό, χαρτιά, χαρτάκια, χαρτόνια, τσιγαροκούτια, σε όλες ης τσέπες- μαζεμένα κατόπιν σε κάποιον φάκελο. Για να ξεδιπλωθούν αργότερα χαράζοντας και αποκρυπτογραφώντας τα βήματα του μικρού ή εκτεταμένου βιβλίου - όσες άλλες υπερβάσεις (διαφορετικές, με την πρώτη ματιά, από τον χοντροκομμένον άξονα) δεν απέχουν πολύ από την προσωπική γραφή και τη συνείδηση εκείνου.
Πείτε το προσωπικό ύφος, στιλ, αναγνωρίσιμη (περίεργα) καταδίκη νέα γλώσσα με τους τόνους και τις λεκτικές της επιλογές.
Κοντολογίς, κάποιο απροσδιόριστο πάθος, μια συνήθεια απρόβλεπτη, που εντονότερα με τον καιρό απαιτεί τα κενά και το τίποτε να γεμίσουν (τάχατε) άνθη.
Μια συνήθεια απερίσπαστη όσο κρατάνε ο βρασμός και η τρικυμία της ψυχής και η εκτόνωση που μόνον ο δημιουργός γνωρίζει (;) πότε μπορεί να τελειώσει.
Τα ερωτήματα συχνά προβάλλουν: πότε το κείμενο τελειώνει, αν είναι επαρκής η γνώση της προϊστορίας των γραφών (των μεγάλων κειμένων) ώστε ν' αποκλειστούν ματαιόδοξοι φαρισαϊσμοί, αδιέξοδα πυκνά και ανικανοποίητα αποτελέσματα. Και άλλα πολλά στο ενδιάμεσο των διαλειμμάτων της γραφής –δεν περιμένει πολύ ο συρμός. Μπροστά το άγραφο χαρτί, η άγνωστη χώρα και στο βάθος της γωνιάς του πιθανού αναγνώστη ή καλωδίωση ή η διακοπή. Πώς να φανταστείς το πολυπρόσωπο κοινό. Ελάχιστα, πιθανόν, κάποιον κόσμο που αγαπάς.

4. Τελικά τίποτε βέβαιο, αναγκαίες ψευδαισθήσεις για «να νικήσουμε το τέλος μας» (γι' αυτόν γράφουμε λοιπόν;). Μια συνομιλία ανάμεσα στους ζωντανούς και τους αναχωρήσαντες, ένα τόπι που καίει τα χέρια, πρώτα, των ορατών υπαρχόντων εν ζωή.
Κανείς δεν γνωρίζει πότε καταφτάνουν «τα χρεωστικά των γραφών», ποτέ αναχωρούν ο χρόνος των παραπλήσιων εργασιών παίζει με τις «ανάγκες των εργαστηρίων», πρωί, βράδυ, χαράματα - πότε. Μαζί με ‘κείνα που πρόκειται «ν’ αναστηθούν» ακαθόριστα. Μαζί με την ελευθερία των επιλογών και τις αμφισβητούμενες «δικαιώσεις». Εξαιτίας της απέραντης αγάπης η της απωθημένης αντιπαράθεσης. Το κακό, κάπου κοντά, βόσκει φαρμακωμένο σαν μία ακόμα πτυχή που δεν ομολογείται φανερά.
(Στο ίδιο επίπεδο οι εσωτερικές διαδικασίες και το επίμονο θυμικό: «η χάρις», «η έμπνευση», «το ταλέντο», η ικανότητα της ευλογίας και του χαρίσματος της κατάρας των γραφών.)
Κάποτε, εν καιρώ, τελειώνει δεν τελειώνει η περιπέτεια των εκάστοτε γραφών, Τα όπλα παρά πόδα, οι αισθήσεις που εξακολουθητικά τανύζονται, «νοσταλγούν» και ελπίζουν σαν αιτήματα της αιμόφυρτης ουτοπίας.

5. Με όποια ατμόσφαιρα «το εργαστήρι της γραφής», μεσαιωνικού τύπου ή σύγχρονου υπολογιστή, το χαρτί (κατ' αρχάς) μένει το μόνο σταθερό. Αυτό που παίζει στα σύνεργα (τα πρακτικά) των γραφών, είναι η πένα, το πλήκτρο, το ποντίκι ή το παμπάλαιο μολύβι ανάμεσα στα νύχια των δακτύλων.

6. Μακράν του σημερινού marketing και των κανόνων του προσκηνίου νομίζεις ότι ξαλάφρωσες γράφοντας τα κείμενα σου τουλάχιστον!
Σαν άδεια μπαταρία (που ξαναγεμίζει λίγο -λίγο υπάρχοντας), περιφέρεσαι πάλι, σαν κινούμενο «εργαστήρι γραφής», στο πραγματικό και φαντασιωσικό περιβάλλον, ανάμεσα ζωής και θανάτου. Το αναφορικό σύστημα του συγγραφέα και οι συγγραφικές προθέσεις κάθε δημιουργού υπάρχουν (ή δεν υπάρχουν) στα υπάρχοντα κείμενα - εκεί αναζητήστε την αλήθεια.

7. Έρχεται ο καιρός που καταφτάνει η ανθρώπινη κόπωση (ή μήπως η αλωνιστική της ματαιότητας;)• απομακρύνεσαι από τη γωνιά του υπογείου, κάποιος ύπνος χωρίς όνειρα, η συνέχεια εάν υπάρξει.
Το παιχνίδι των διαδρομών μάλλον τελειώνει, είναι χαμένο (και το γνωρίζεις από την αρχή απωθώντας την τελεσίδικη κρίση).
[B]Γυμνός προσέρχεσαι, κάποια ελάχιστα ψιχία, πιθανόν, απομένουν.[/B]


[I]Αναδημοσίευση από την εφ. Ελευθεροτυπία 08-06-08
Επιμέλεια στήλης ΜΙΣΕΛ ΦΑΙΣ [/I]

Δημοσίευση στο stixoi.info: 29-06-2008